Nowe Warpno

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°43' N 14°16' E53.7166667 14.2666667 (Nowe Warpno)

Nowe Warpno
Herb Nowego Warpna
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	policki
Gmina  - rodzaj	Nowe Warpno miejsko-wiejska
Burmistrz	Władysław Kiraga
Powierzchnia	24,51 km²
Położenie	53° 43' N 14° 16' E
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	1184 48,3 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	91
Kod pocztowy	72-022
Tablice rejestracyjne	ZPL
Położenie na mapie Polski Nowe Warpno
TERC10 (TERYT)	4324311034
SIMC10	0979308
Urząd miejski3 pl. Zwycięstwa 1 72-022 Nowe Warpno tel. 91 312-97-02; faks 91 312-97-13
Strona internetowa miasta

Nowe Warpno (niem. Neuwarp) – miasto w północno-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, na północno-zachodnim krańcu powiatu polickiego, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowe Warpno, położone na Półwyspie Nowowarpieńskim, nad Zalewem Szczecińskim i jeziorem Nowowarpieńskim.

Według danych z 31 grudnia 2006, miasto miało 1184 mieszkańców. Jest to najmniej zaludnione miasto województwa zachodniopomorskiego.

Prawa miejskie od ok. 1295 r. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. szczecińskiego.

Do Nowego Warpna należą także osiedla : Grądno, Karszno, Małachowo, Miroszewo, Podgrodzie, Przedborze, Rytka.

Spis treści 1 Historia 2 Architektura 3 Komunikacja 4 Gospodarka 5 Turystyka 6 Administracja 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Miasto Nowe Warpno zostało lokowane najprawdopodobniej w 1295 roku. Lokacja odbyła się na zasadzie translokacji z terenów dzisiejszej dzielnicy Podgrodzie, gdzie znajdował się dawny gród słowiański. Miasteczko znalazło się w granicach Księstwa Zachodniopomorskiego, aż do 1648 roku, kiedy to pokój w Osnabrück po wojnie trzydziestoletniej przyznał tereny te Szwecji, która panowała nad Nowym Warpnem do 1720 roku. Szwedzi dążyli do szybkiego ufortyfikowania leżącego na wyspie miasta. W 1678 roku fortyfikator Christian Kanxdorff przedstawił projekt nowej twierdzy. Fortyfikacje miały łączyć trzy wyspy. Obecny półwysep, na którym dziś znajduje się centrum miasta, dawniej nie był połączony z lądem stałym. Plany wybudowania wielkiej twierdzy zrealizowano tylko częściowo. W 1692 roku główna część Nowego Warpna spłonęła w wielkim pożarze. Zniszczony został m.in. ratusz oraz kościół. Świątynię odbudowano, zaś na miejscu starego ratusza wzniesiono nowy, ryglowy budynek w 1697 roku. Po wielkim pożarze mieszkańcy przenieśli się w większości do Starego Warpna, jednak po odbudowie powrócili i miasto liczyło w XVIII wieku ok. 1,3 tys. mieszkańców. W 1720 roku zostało wcielone do państwa pruskiego. Podczas wojny siedmioletniej zajęte przez wojska carskiej Rosji. W 1759 roku, 10 września, na Zalewie Szczecińskim w okolicach Nowego Warpna rozegrała się bitwa morska pomiędzy Szwedami a Prusakami. Była to pierwsza bitwa morska w historii pruskiej floty. Zakończyła się ona zwycięstwem Szwecji, której flotyllą dowodził kapitan Rutensparne. W XVIII wieku miasto rozbudowało się w kierunku południowym, gdzie istniała dzielnica przedmiejska, obecne Karszno. Tam znajdował się m.in. młyn i waga miejska. Wielkie szwedzkie fortyfikacje rozebrano w XIX wieku. Fosa została zasypana i wyspa stała się półwyspem. W 1846 roku zapadła decyzja o wybudowaniu grobli łączącej Stare Warpno z Nowym Warpnem. Projekt ten został zatwierdzony dopiero w 1908, jednak nigdy nie został zrealizowany. Pod koniec XIX wieku miasteczko zostało połączone ze Stolcem i dalej Szczecinem linią kolejową, co przyspieszyło rozwój gospodarczy. Miasto stało się ośrodkiem rybackim i handlowym. Znajdował się tutaj m.in. dom starców, szpital, poczta, szkoła, dom towarowy prowadzony przez rodzinę żydowską, łaźnia miejska i mleczarnia. W okresie międzywojennym miasto przeżywało rozkwit jako ośrodek turystyczny. Kursowały promy do Starego Warpna, Trzebieży i Szczecina oraz rejsy po Zalewie Szczecińskim. Miasto utrzymywało sześć restauracji, sześć piekarń, dwa warsztaty złotnicze, jeden kuśnierski, cztery krawieckie, pięć szewskich, kwitło przetwórstwo rybne. Od 1945 Nowe Warpno należy do Polski. W październiku 1945 powołano polskie władze miejskie i urzędy. Obecnie miasteczko jest małym ośrodkiem turystycznym, siedzibą Urzędu Gminy i Miasta. W 2007 r. wydano monografię (w serii czas przestrzeń tożsamość) miasta Nowe Warpno autorstwa dr Wojciecha Łopucha.

[edytuj] Architektura

Zabytki chronione prawem w Nowym Warpnie:

• teren Starego Miasta z połowy XV^[1]
• kościół pw. Wniebowzięcia NMP z XV, gotycki z barokowym wyposażeniem, przebudowany w 1693 r. i w XIX wieku,
• ratusz o konstrukcji ryglowej z 1697 r.,
• poczta przy ul. Kościuszki 58 z ok. 1905,
• szachulcowy dom przy ul. Kościelnej 2 z XVIII/XIX w.,
• szachulcowy dom przy Placu Zwycięstwa 3 z XVIII/XIX w.,
• kościół pw. św. Huberta w Karsznie z XVIII wieku, szachulcowy.

[edytuj] Komunikacja

W Nowym Warpnie znajduje się port dla statków białej floty wykonujących kursy do sąsiedniego Altwarp Stare Warpno) oraz do Ueckermunde i Kamminke . Z miasta prowadzi droga wojewódzka nr 114 przez Trzebież (21 km), Police (34 km) do Tanowa.
Przed II wojną światową istniała linia kolejowa prowadząca z Gumieniec przez Stobno, Dołuje, Dobrą, Buk (w Polsce), Hintersee i Rieth w Niemczech do Nowego Warpna. Została ona w 1945 r. rozebrana na odcinku Dobra – Nowe Warpno, wskutek przecięcia jej przez nowowytyczoną granicę państwową.

[edytuj] Gospodarka

Nowe Warpno nie jest ośrodkiem przemysłowym. Gospodarka ogranicza się do usług i rybołówstwa. Największą firmą jest spółka "Ryb-War" zajmująca się połowem i sprzedażą ryb. Właśnie rybołówstwo stanowi główną część miejskiej gospodarki. W mieście działa kilka sklepów spożywczych i przemysłowych.

[edytuj] Turystyka

Nowe Warpno to miejscowość turystyczna ze względu na swoje położenie nad Zalewem Szczecińskim oraz zabytki. W mieście znajduje się kemping oraz kilka gospodarstw agroturystycznych. Na południowym brzegu półwyspu znajduje się plaża, użytkowana w miesiącach letnich. Na terenie kempingu znajduje się natomiast plaża strzeżona oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego. Miejscowość posiada niewielkie zaplecze gastronomiczne.

Do atrakcji turystycznych należy także okoliczna przyroda. W dzielnicy Miroszewo znajduje się wybrzeże klifowe, zaś w klifach gnieżdżą się jaskółki brzegówki^{[potrzebne źródło]}. Okolice miasta to tereny leśne Puszczy Wkrzańskiej.

[edytuj] Administracja

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Nowego Warpna wybierają do swojej Rady Miejskiej 11 radnych (11 z 15). Pozostałych 4 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Nowe Warpno. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest budynek przy Placu Zwycięstwa.

Burmistrzowie Nowego Warpna (po 1990 r.):

• Sylwester Getka (2002–2006)
• Władysław Piotr Kiraga (od 2006 r.)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta i gminy