Świdwin
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°47' N 15°46' E
Świdwin | |||
|
|||
Województwo | zachodniopomorskie | ||
Powiat | świdwiński | ||
Gmina - rodzaj |
Świdwin miejska |
||
Prawa miejskie | 1296 | ||
Burmistrz | Jan Owsiak | ||
Powierzchnia | 22,23 km² | ||
Położenie | 53° 47' N 15° 46' E |
||
Wysokość | 99 m n.p.m. | ||
Liczba mieszkańców (2006) - liczba ludności - gęstość - aglomeracja |
15 566 700,2 os./km² nie tworzy |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
94 | ||
Kod pocztowy | 78-300 do 78-301 | ||
Tablice rejestracyjne | ZSD | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
TERC10 (TERYT) |
4324416011 | ||
SIMC10 | 0950322 | ||
Miasta partnerskie | Prenzlau | ||
Urząd miejski3
pl. Konstytucji 3 maja 178-300 Świdwin tel. 94 365 20 11; faks 94 365 22 83 (e-mail) |
|||
Strona internetowa miasta |
Świdwin (niem. Schivelbein) – miasto i gmina w środkowej części województwa zachodniopomorskiego, siedziba powiatu świdwińskiego, położone na Wysoczyźnie Łobeskiej nad Regą, przy drogach wojewódzkich nr 151, nr 152, nr 162. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa koszalińskiego. Sąsiaduje z gminą Brzeżno.
Ośrodek przemysłu spożywczego, drzewnego, maszynowego, przetwórstwa tworzyw sztucznych i do niedawna dziewiarskiego.
Miasto to ważny ośrodek kulturalny. Organizowane są tu cykliczne imprezy kulturalne m.in. wspólnie z Białogardem "Bitwa o Krowę", Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Jana Śpiewaka oraz Wojewódzki Przegląd Teatrów. W centrum miasta znajduje się również Park Wodny "Relax", który oferuje kompleksowe usługi rekreacyjne.
Według danych GUS-u z grudnia 2006 r.27, miasto miało 15 566 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Najbliższe większe miasta to: Łobez (21 km), Drawsko Pomorskie (30 km), Połczyn-Zdrój (24 km), Białogard (32 km), Kołobrzeg (53 km).
Części miasta stanowią także: Buczyna, Rycerskie Dobra, Szczytniki, Świdwinek.
Klimat Świdwina jest umiarkowany przejściowy, charakteryzujący się niezbyt surową zimą, dość ciepłym i wilgotnym latem. Wiosna jest opóźniona z licznymi przymrozkami, lata niezbyt upalne, jesień deszczowo-przymrozkowa oraz zima prawie bezśnieżna.
[edytuj] Toponimika
Nazwa miasta Świdwin nie jest historycznie udokumentowana. Naukowcy niemieccy np. Rudolf Virchow, J. Spers - nadają nazwie miasta pochodzenie słowiańsko-niemieckie. Natomiast Mikołaj Rudnicki – wybitny językoznawca polski wywodzi nazwę miasta od słów pomorskich „Skwilbin” lub „Skwielbin” oznaczające krążek na bagnie, czyli Świdwin to miasto położone na suchym krążku bagnistej rzeki Regi[1].
[edytuj] Struktura powierzchni
Według danych z 2006 roku6, Świdwin ma obszar 22,23 km², w tym:
- użytki rolne: 41%
- użytki leśne: 4%
Miasto stanowi 2,06% powierzchni powiatu.
[edytuj] Demografia
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 15 566 | 100 | 8084 | 52,1 | 7396 | 47,9 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
700,2 | 366,2 | 337,1 |
Według danych z roku 20056, średni dochód na mieszkańca wynosił 1786,34 zł. Ludność Świdwina stanowi około 33% całej ludności powiatu świdwińskiego.
[edytuj] Transport
[edytuj] Transport drogowy
Przez Świdwin przebiegają trzy drogi wojewódzkie:
- 151 Świdwin - Łobez - Węgorzyno - Ińsko - Recz - Choszczno - Barlinek - Gorzów Wielkopolski
- 152 Płoty - Świdwin - Połczyn-Zdrój
- 162 Kołobrzeg - Świdwin - Drawsko Pomorskie
[edytuj] Transport kolejowy
- Linia kolejowa nr 202 Gdańsk→ Stargard Szczeciński
- tzw Magistrala Nadbałtycka, znaczenia państwowego, pierwszorzędna, zelektryfikowana, częściowo dwutorowa. Czynna w ruchu pasażerskim i towarowym, bezpośrednie połączenie kolejowe ze Szczecinem, Gdynią, Olsztynem, Białymstokiem
- linia przebiegająca przez Świdwin jest obecnie jednotorowa (uruchomiona w czerwcu 1859r. jako linia dwutorowa). Wiosną 1945r. Rosjanie jako zdobycz wojenną rozebrali drugi tor na odcinku Białogard→ Runowo Pomorskie. Prędkości szlakowe: 100 km/h dla pasażerskich składów wagonowych, 120 km/h dla autobusów szynowych, 70 km/h dla towarowych składów wagonowych.
- Linia kolejowa nr 421 Smardzko→ Świdwin
- znaczenia państwowego, drugorzędna, niezelektryfikowana, jednotorowa. Czynna w ruchu towarowym, przewozy paliwa lotniczego do jednostki wojskowej w Świdwinie
- prędkość szlakowa 50 km/h
- dawniej jako linia Połczyn-Zdrój→ Świdwin, odcinek Połczyn-Zdrój→ Smardzko jest nieczynny i skreślony z ewidencji PKP PLK, przewozy pasażerskie zawieszone w 1997r, towarowe w 1999r. Infrastruktura nieczynnego odcinka mimo licznych ubytków jeszcze istnieje.
[edytuj] Transport lotniczy
W odległości około 5 km od centrum miasta znajduje się lotnisko wojskowe, 21 Baza Lotnicza. Ruch na lotnisku jest zamknięty dla cywili, jednak często służy jako lądowisko dla rządowych samolotów ważnych osób w państwie. Jest to wojskowe osiedle Świdwina. Pas startowy ma długość 2,5 km i 60 m szerokości.
[edytuj] Historia
W XII wieku gród pomorski na szlaku handlowym z Kołobrzegu do Wielkopolski. W XIII wieku przekazany przez księcia Barnima I w posiadanie zakonowi norbertanów z Trzebiatowa. Później odsprzedany przez premonstratensów margrabiom brandenburskim i włączony do Nowej Marchii jako lenno książąt meklemburskich. Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z roku 1280, najstarsza pieczęć datowana na 1296. Od 1319 Świdwin był miastem prywatnym rodu Wedlów, którzy w latach 1384-1455 odstąpili miasto i zamek zakonowi krzyżackiemu. W 1351 miasto nawiedziła zaraza. 15 lipca 1469 na tle niepokojów między Branderburgią a Pomorzem miała miejsce słynna "Bitwa o krowę" pomiędzy mieszkańcami Świdwina a mieszczanami Białogardu. Tocząca się pod koniec XV wieku wojna przyniosła zniszczenia, z których jednak miasto szybko się podniosło. W 1477 w Świdwinie został wybudowany klasztor Zakonu Kartuzów (sekularyzowany w roku 1539). Rozwijało się warzelnictwo piwa - w roku 1535 jest jednym z najlepszych w całej Nowej Marchii. Od roku 1538 zaznaczyły się wpływy protestantyzmu. W latach 1540-1808 w mieście przebywają joannici, którzy organizują na zamku siedzibę komandorii. Rok 1550 przyniósł zarazę, na którą zmarła 1/3 mieszkańców, w latach 1619 i 1689 miały miejsce pożary miasta, a w 1621 panowały niezwykle niskie temperatury; w XVII wieku przez Świdwin przetoczyły się silne wichury. Dodatkowe spustoszenia przyniosła wojna trzydziestoletnia. Wszystko to miało wpływ na kiepski stan miasta[styl do poprawy]. Dopiero w połowie XVIII wieku liczba mieszkańców przekroczyła 1000, aby już w roku 1785 przekroczyć 2000. W mieście zaznaczył się rozwój sukiennictwa i handlu. Przed II wojną światową miasto nosiło nazwę Schivelbein.
13 października 1821 urodził się w Świdwinie Rudolf Virchow, niemiecki patolog i antropolog, w latach 1849-1902 profesor uniwersytetów w Würzburgu i Berlinie. Po drugiej wojnie światowej miasto zasiedliła ludność z dawnych kresów wschodnich. Wysiedlono zaś Niemców. Miasto swój rozwój w dużym stopniu zawdzięcza istniejącym tu lotniczym jednostkom wojskowym[potrzebne źródło] - 1 Brygada Lotnictwa Taktycznego, 21 Baza Lotnicza i 40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego.
[edytuj] Ciekawostki
Krzysztof von Polentz, syn landwójta nowomarchijskiego Jakuba von Polentz w roku 1480 podejmował wyprawę do Ziemi Świętej. Po powrocie, w podziękowaniu za szczęśliwy powrót, ufundował w Świdwinie kaplicę Świętego Grobu. Została ona wzniesiona w takiej odległości od miasta, jaka dzieliła Kalwarię od bram Jerozolimy. W kaplicy tej rycerz Krzysztof umieścił przywiezioną przez siebie relikwię z drzewa krzyża świętego. Rycerz Krzysztof był również patronem ołtarza św. Katarzyny w Świdwinie.
[edytuj] Architektura
[edytuj] Zabytki
Cały obszar Starego Miasta został wpisany do rejestru zabytków[2]. Zabytki chronione prawem w Świdwinie:
- Kościół MB Nieustającej Pomocy – gotycki kościół parafialny, zbudowany w 1338 r. W ponad 100 lat później, w roku 1475 przebudowano boczne kaplice, gdzie umiejscowiono zakrystię. Wieżę dobudowano w 30 lat później. W czasie II wojny światowej bardzo poważnie uszkodzony, po wojnie odbudowany.
- Zamek Joannicki – zbudowany w XIII wieku nad rzeką Regą w celu ochrony szlaków handlowych znad Morza Bałtyckiego na południe kontynentu oraz ze Szczecina do Białogardu. Nazwa zamku pochodzi od joannitów, którzy od XVI do XIX wieku mieli w nim siedzibę swojej komandorii. Obecnie w obiekcie znajduje się Biblioteka Miejska, Kino Zamek, Centrum Informacji Turystycznej i Gospodarczej oraz Świdwiński Ośrodek Kultury.
- brama Kamienna – wybudowana w XIV wieku, była jedną z trzech brak chroniących miasto. Do czasów teraźniejszych zachowała się jako jedyna. Jej przebudowa miała miejsce w 1475 roku. W 2002 roku bramę zaopatrzono we wrota, stylizowane na gotyckie ważące prawie 2 tony.
- obwarowania miejskie – mury mające za zadanie chronić miasto i mieszkańców, były budowane od roku 1319. Od wieku XVIII miasto zaczęło je demontować. Obecnie zachował się jedynie 14-metrowy odcinek nad rzeką Regą.
- plebania kościoła NMP
- park miejski
- cmentarz żydowski (ul. Dobra Rycerskie) – powstały w XIX wieku na zboczu Żydowskiej Góry (Juden Berg). Oparty na kwadracie o powierzchni 0,5 ha. Cmentarz obecnie jest pod opieką Kościoła Zielonoświątkowego ze Świdwina.
[edytuj] Obiekty turystyczne
- Park wodny "Relax" - wielofunkcyjna kryta pływalnia. Posiada kompletne wyposażenie rozrywkowe: od basenu o wymiarach 25x16 metrów, spełniającego kryteria organizacyjne międzynarodowych zawodów pływackich, po 105-metrową zjeżdżalnię, 20-metrową sztuczną rzekę, saunę, stacje masażu podwodnego.
- Słowiańska osada – budowany obiekt wzorowany jest na Biskupinie. Powstaje przy Zamku Joanickim. Całość budowana jest z drewna, wzmacnianego ziemią.
- Gotycka Kaplica – boczna kaplica dobudowana do Kościoła Matki Bożej Nieustającej Pomocy w 1475 roku. Umiejscowiono w niej zakrystię, która mieści się tam do dnia dzisiejszego.
- Wieża Bismarcka – wieża poświęcona pamięci "Żelaznego Kanclerza" czyli Otto von Bismarcka. Budowę ukończono 17 września 1911 roku. Została zbudowana na wzgórzu Parku Miejskiego. Na szczycie znajduje się kosz widokowy, niegdyś dostępny dla mieszkańców, oraz cztery tarasy widokowe, prezentujące panoramę miasta. Obecnie budowla jest niedostępna do zwiedzania.
- jezioro Bukowiec mieszczące się poza obszarami zabudowanymi miasta, jednak mieszczące się w jego granicach administracyjnych. Niegdyś miejsce ożywionego ruchu turystycznego, po przejęciu przez lokalnego inwestora podupadłe.
[edytuj] Zieleń miejska
Na terenie miasta znajdują się dwa parki. Pierwszy, potocznie zwany Małym Parkiem mieści się w centrum miasta, przy ulicy Armii Krajowej i Cmentarnej. Od 1 sierpnia 2005 roku nosi on nazwę Parku Solidarności, na cześć 25. rocznicy powstania związku zawodowego Solidarność. Park jest oświetlony, jest też montowany nowy plac dla dzieci, który docelowo ma zawierać prawie 100 atestowanych elementów ogrodzonych siatką (stan na grudzień 2007).
Park Zabytkowy potocznie przez mieszkańców nazywany "Dużym Parkiem", zlokalizowany jest na skraju miasta przy ulicy Drawskiej. Znajduje się w nim Wieża Bismarcka pochodząca z początku XX wieku. Nieco dalej w głębi znajduje się zabytkowy pałac, obecnie poddawany kapitalnemu remontowi po uprzednim spaleniu. W najbliższch latach planuje się rewitalizację tego terenu, w sporej części ze środków Unii Europejskiej[potrzebne źródło].
[edytuj] Gospodarka
Na terenie miasta znajduje się 5 supermarketów dużych sieci handlowych[3].
[edytuj] Kultura
[edytuj] Świdwiński Ośrodek Kultury
Świdwiński Ośrodek Kultury mieści się w XIII wiecznym, świdwińskim zamku przy ulicy Drawskiej. Działa on od roku 1968. Do imprez plenerowych wykorzystywany jest dziedziniec mogący pomieścić 1000 osób oraz podzamcze.
- Bitwa o Krowę – impreza organizowany co roku naprzemiennie z Białogardem, upamiętaniająca bitwę mieszczan świdwińskich i białogardzkich o stado krów z 15 lipca 1469 roku. Ma charakter rozrywkowy i uznaną renomę w województwie. Zwycięzca dziedziczy przez rok krowie rogi.
- Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Jana Śpiewaka – korzenie tego konkursu sięgają 35 lat wstecz. Jest on skierowany do młodych, niezrzeszonych w organizacjach poetów. Co roku mają szansę wykazać się przed jury oraz publicznością w sali widowiskowej świdwińskiego zamku.
- Plastyka wokół nas – organizowane od 1990 r. ogólnopolskie warsztaty plastyczne.
- Wojewódzkie Przeglądy Teatrów – odbywający się w Świdwinie od 36 lat przegląd teatrów z województwa zachodniopomorskiego (dawniej koszalińskiego). Majowa impreza wszelkich form teatralnych.
- Dzieciowisko – impreza zapoczątkowana na początku lat 90., dająca możliwość wykazania swoich zdolności artystycznych podopiecznym domów dziecka z całego województwa zachodniopomorskiego.
- Kaziuki Wileńskie – jako że po II wojnie światowej sporą część mieszkańców miasta stanowili przybysze z kresów wschodnich, obyczaje tam praktykowane zostały przeszczepione na nowy teren. Odbywa się cyklicznie co rok, ma formę jarmarku wileńskiego i utrzymywana jest w klimacie kresowym.
- Dni Kultury Kresowej – coroczna wystawa artystyczna ludzi z kresów wschodnich, osiedlonych na Pomorzu.
- Ogólnopolski Turniej Rycerski – impreza utrzymywana w rycerskim, średniowiecznym klimacie. Współorganizatorem jest Świdwińskie Bractwo Rycerskie.
[edytuj] Kino "Zamek"
Kino "Zamek" znajduje się w sali widowiskowej świdwińskiego zamku. W okresie letnim jest ono nieczynne. Filmy wyświetlane są na rozwijanym ekranie. Udźwiękowieniem są głośniki znajdujące się w sali. Jest to obecnie jedyne kino w mieście. Dawniej była sala kinowa na ulicy Kościuszki, jednak zostało ono zamknięte i z czasem przerobione na sklep z artykułami budowlanymi.
[edytuj] Biblioteka Miejska
Została ona otwarta 8 stycznia 1948 roku przy ulicy 3 marca 39. W miarę rozrostu się księgozbioru, budynek przestał zaspokajać potrzeby i z dniem 30 kwietnia 1949 siedzibą biblioteki stał się Świdwiński Ośrodek Kultury. Biblioteka ma powierzchnię 159 metrów kwadratowych. Od 1 maja 2004 roku, czyli daty wejścia Polski do Unii Europejskiej, w bibliotece zostało zlokalizowane Centrum Informacji Turystycznej i Gospodarczej.
[edytuj] Media lokalne
Od września 2007 roku w gminach Świdwin, Połczyn-Zdrój, Rąbino, Brzeżno, Sławoborze ukazuje się gazeta powiatowa "Wieści Świdwińskie".
W Świdwinie działa lokalna Telewizja Rega, która swoim zasięgiem obejmuje miasta Świdwin i Łobez. Materiały filmowe zbierane są z całego powiatu świdwińskiego i łobeskiego. Niejednokrotnie wykracza poza te dwa powiaty. TV Rega nadaje w sieci kablowej Vectra. Zamieszcza także materiały filmowe na swojej stronie internetowej, które są do udostępnione internautom do oglądania za darmo.
Działa również internetowa Telewizja Świdwin. Obszar działania zawężony jest jedynie do granic miasta. Jest to pierwsza telewizja internetowa ze Świdwina. Rejestruje ona wszystkie ważniejsze wydarzenia z miasta i podobnie jak TV Rega, udostępnia je internautom do oglądania bez dodatkowych opłat.
[edytuj] Oświata
W nawiasach przy każdej ze szkół podano adres szkoły, oraz liczbę uczniów i nauczycieli na rozpoczęcie roku szkolnego 2007/2008[potrzebne źródło].
- Przedszkole nr 1 im. Kubusia Puchatka (ul. Drawska 30) (uczniów - 182, nauczycieli - 11)
- Przedszkole nr 2 "Pod Topolą" (ul. Sportowa 3) (uczniów - 109, nauczycieli - 14)
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Orła Białego (Pl. Jana Pawła II 5) (uczniów - 465, nauczycieli - 34)
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. ppor. Emilii Gierczak (ul. Armii Krajowej 19) (uczniów - 429, nauczycieli - 31)
- Szkoła Podstawowa nr 3 im. Lotników Polskich (ul. Szturmowców 1) (uczniów - 138, nauczycieli - 17)
- Publiczne Gimnazjum w Świdwinie im. Osadników Wojskowych (ul. Kombatantów Polskich 6) (uczniów - 692, nauczycieli - 55)
- Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego im. Stefana Żeromskiego (ul. Szczecińska 88)
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława Broniewskiego (ul. Kościuszki 28)
[edytuj] Sport
[edytuj] Kluby sportowe
W Świdwinie obecnych jest sporo stowarzyszeń sportowych, propagujących rozwój sportu na terenie miasta[potrzebne źródło].
- Klub Sportowy „Technik”
- Miejski Ludowy Klub Tenisa Stołowego „Spójnia” Świdwin
- Klub Sportowy Piłki Nożnej „Spójnia”
- Klub Piłki Nożnej „Granit” (nie istnieje)- był to Wojskowy Klub Sportowy działający przy jednostce wojskowej
- Klub Sportów Siłowych „Świt”
- Miejski Szkolny Związek Sportowy
- Świdwińskie Stowarzyszenie Lotnictwa Rekreacyjnego
- Gminny Ludowy Klub Sportowy „Żaki 2000 - Gmina Świdwin”
- Gminny Ludowy Klub Sportowy Aksa/Żaki Gmina Świdwin
[edytuj] Sumo Poland Open
18 sierpnia 2007 roku w Świdwinie, odbyły się Międzynarodowe Mistrzostwa Polski „Sumo Poland Open”. Imprezę swoim patronatem objęła ambasada Japonii w Polsce oraz Genowefa Wiśniowska, wicemarszałek Sejmu RP. Zawodnicy startowali w sześciu kategoriach wagowych. Miasto było organizatorem mistrzostw dopiero pierwszy raz, po ich przenosinach z Krotoszyna.
[edytuj] Stowarzyszenie Lotnictwa Rekreacyjnego
Świdwińskie Stowarzyszenie Lotnictwa Rekreacyjnego założone zostało 24 marca 2002 roku. Skupia ono miłośników latania w przeróżnych formach: od paralotni do motolotni. Upowszechnia wiedzę o lotnictwie wśród miejscowej ludności, szkoli przyszłych pilotów, występuje w pokazach.
[edytuj] Memoriał im. Stefana Moskalewicza
Każdego roku w grudniu w Świdwinie odbywa się memoriał poświęcony imieniu Stefana Moskalewicza. Był to ojciec piłkarza Olgierda Moskalewicza oraz Cezarego Moskalewicza, byłego prezesa Spójnii Świdwin. Na memoriał przyjeżdżają sławy polskiej piłki nożnej oraz takie zespoły jak m.in. Wisła Kraków, Arka Gdynia, Pogoń Szczecin. Wszystkie mecze odbywają się w Hali Sportowej "Relax" przy ulicy 3 marca 50. W roku 2007 memoriał przypadł na dzień 15 grudnia.
[edytuj] Osoby pochodzące ze Świdwina
- Olgierd Moskalewicz - piłkarz, napastnik, obecnie grający w zespole Arka Gdynia
- Grzegorz Halama - polski aktor komediowy, parodysta, komik
- Rudolf Virchow - patolog i antropolog
- Waldemar Łazuga - prof. dr hab. nauk historycznych, członek grupy eksperckiej Donalda Tuska.
[edytuj] Administracja
Świdwin ma status gminy miejskiej. Mieszkańcy Świdwina wybierają do swojej Rady Miasta 15 radnych. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz miasta jest ratusz na Placu Konstytucji 3 maja.
Burmistrzowie Świdwina:
Miasto jest siedzibą starostwa świdwińskiego, a także wiejskiej gminy Świdwin.
Obszar Świdwina podzielony jest na 8 osiedli (Nr 1 – Nr 8), będących jednostkami pomocniczymi gminy miejskiej. Każe z osiedli posiada radę osiedla i zarząd.
Od listopada 1992 r. Świdwin prowadzi współpracę z niemieckim miastem Prenzlau.
W Świdwinie znajdują się 2 biura poselskie: Mariana Golińskiego (PiS) oraz Stanisława Wziątka (SLD). Parlamentarzyści zostali wybrani z okręgu wyborczego Koszalin.
[edytuj] Służba zdrowia
Mimo iż Świdwin jest miastem powiatowym, nie ma na jego terenie szpitala. Jako szpital dla powiatu świdwińskiego funkcjonuje szpital w Połczynie-Zdroju.
W mieście działają 2 niepubliczne ośrodki opieki zdrowotnej.
Przypisy
[edytuj] Zobacz też
- Synagoga w Świdwinie
- Wieża Bismarcka w Świdwinie
- Stara Synagoga w Świdwinie
- dekanat Świdwin
- 40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego
- 1 Brygada Lotnictwa Taktycznego
W sąsiedztwie 'Świdwina' znajdują się następujące miejscowości: | |||||||||||
Trzebiatów | Kołobrzeg | Białogard, Koszalin | |||||||||
Płoty |
|
Połczyn-Zdrój, Szczecinek | |||||||||
Łobez | Drawsko Pomorskie, Złocieniec | Czaplinek |
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Miasta powiatowe:
Białogard • Choszczno • Drawsko Pomorskie • Goleniów • Gryfice • Gryfino • Kamień Pomorski • Kołobrzeg • Koszalin • Łobez • Myślibórz • Police • Pyrzyce • Sławno • Stargard Szczeciński • Szczecin • Szczecinek • Świdwin • Świnoujście • Wałcz
Miasta gminne:
Barlinek • Barwice • Biały Bór • Bobolice • Borne Sulinowo • Cedynia • Chociwel • Chojna • Czaplinek • Człopa • Darłowo • Dębno • Dobra Nowogardzka • Dobrzany • Drawno • Dziwnów • Golczewo • Ińsko • Kalisz Pomorski • Karlino • Lipiany • Maszewo • Mieszkowice • Międzyzdroje • Mirosławiec • Moryń • Nowe Warpno • Nowogard • Pełczyce • Płoty • Polanów • Połczyn-Zdrój • Recz • Resko • Sianów • Suchań • Trzcińsko-Zdrój • Trzebiatów • Tuczno • Węgorzyno • Wolin • Złocieniec
Miasta: Połczyn-Zdrój • Świdwin
Gminy miejskie: Świdwin
Gminy miejsko-wiejskie: Połczyn-Zdrój
Gminy wiejskie: Brzeżno • Rąbino • Sławoborze • Świdwin