Kalisz Pomorski

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°17' N 15°54' E53.2833333 15.9 (Kalisz Pomorski)

Kalisz Pomorski
Herb Kalisza Pomorskiego Flaga Kalisza Pomorskiego
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	drawski
Gmina  - rodzaj	Kalisz Pomorski miejsko-wiejska
Założono	VIII
Prawa miejskie	1303
Burmistrz	Michał Hypki (2008)
Powierzchnia	11,89 km²
Położenie	53° 17' N 15° 54' E
Liczba mieszkańców (2007)  - liczba ludności  - gęstość	4045 340,2 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	94
Kod pocztowy	78-540
Tablice rejestracyjne	ZDR
Położenie na mapie Polski Kalisz Pomorski
TERC10 (TERYT)	4324403034
SIMC10	0949916
Miasta partnerskie	Kaltenkirchen  Niemcy
Urząd miejski3 ul. Wolności 25 78-540 Kalisz Pomorski tel. 94 361-62-63; faks 94 361-62-88 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Kalisz Pomorski (niem. Kallies, łac. Nova Calisia), miasto w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kalisz Pomorski. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. koszalińskiego.

Według danych z 30 czerwca 2007, miasto miało 4045 mieszkańców.

Spis treści 1 Położenie 1.1 Węzeł kolejowy 2 Historia 2.1 Kalendarium 3 Zabytki 4 Przyroda 5 Kultura i oświata 5.1 Imprezy kulturalne 6 Gospodarka 7 Sport 8 Turystyka 9 Administracja 10 Przypisy 11 Bibliografia 12 Linki zewnętrzne

[edytuj] Położenie

Miasto i Gmina Kalisz Pomorski leżą w południowej części województwa zachodniopomorskiego w powiecie drawskim nad Drawicą i czterema jeziorami. Gminę zamieszkuje prawie 8 tysięcy mieszkańców a miasto Kalisz Pomorski 4.4 tysiąca osób. Miasto leży przy ważnej trasie oraz na skrzyżowaniu dróg lokalnych.

• 10 Droga krajowa nr 10 (Szczecin – Bydgoszcz)
• 175 Droga wojewódzka nr 175 Drawsko Pomorskie – Drawno – Choszczno

Drogi lokalne do Giżyna, |Suchowa,.

Kalisz Pomorski leży pomiędzy ważnymi ośrodkami w kraju. Odległości do ważniejszych miast:

• Szczecin – 100 km
• Koszalin – 124 km
• Drawno – 13 km
• Drawsko Pomorskie – 29 km
• Poznań – 175 km

Ciekawostką jest to iż z Kalisza Pomorskiego do obecnej stolicy województwa- Szczecina jest bliżej niż do Koszalina-stolicy starego województwa w którym Kalisz Pom. się znajdował.

[edytuj] Węzeł kolejowy

Kalisz Pomorski był ważnym węzłem kolejowym, w mieście istnieje stacja kolejowa Kalisz Pomorski oraz przystanek kolejowy Kalisz Pomorski Miasto. Od 1 września 2006 roku na obydwu liniach tzn. Piła-Ulikowo i Grzmiąca-Kostrzyn nad Odrą, został wznowiony ruch. Połączenie ze Stargardem Szczecińskim obsługiwać mają nowoczesne szynobusy zakupione przez Urząd Marszałkowski woj. zachodniopomorskiego

[edytuj] Historia

zobacz więcej Herb Kalisza Pomorskiego.

Historia osadnictwa nad Drawicą sięga epoki brązu. Prace archeologiczne wykazały iż już w VIII wieku w okolicach dzisiejszego Kalisza Pomorskiego istniał słowiański gród wraz z osadą rybacko-rolniczą. Wraz ze ekspansją państwa polskiego osada znalazła się na rubieżach Wielkopolski; jej dzisiejsza nazwa ukształtowała się prawdopodobnie w poł. XIII w., kiedy książę wielkopolski Przemysł I sprowadził z Kalisza osadników dla wzmocnienia granicy z Brandenburgią. W 1296 r. gród przechodzi jednak ostatecznie pod władzę margrabiów brandenburskich, którzy już 14 września 1303 roku dokonują tu nowoczesnej lokacji miasta na prawie magdeburskim - z rąk margrabiów Ottona, Jana, Waldemara i Konrada. Wkrótce miejscowość na długie lata oddano w lenno rycerskiej rodzinie Wedlów (von Wedell). Zajmujące 7 ha miasto otoczone zostaje owalnym pierścieniem murów miejskich z dwoma bramami - Kamienną i Recką.

Wojny nie omijały Kalisza Pomorskiego. W wyniku walk między Brandenburgią, Zakonem Krzyżackim i Polską, miasto było wielokrotnie niszczone; w l. 1402-1455 należało do Krzyżaków, by znowu powrócić w granice Brandenburgii. Wobec wzrostu znaczenia szlaku Myślibórz-Tczew, od XV wieku w mieście nastąpił istotny rozwój handlu i rzemiosła, w tym wybitny rozwój sukiennictwa. W XVI w. ogromną popularność zdobywa tu protestantyzm, co ostatecznie przesądza o niemieckim obliczu kulturowym miasta. Od 1701 r. wraz z całą Brandenburgią Kalisz wchodzi w skład Królestwa Prus. Wielki pożar w 1771 roku przynosi ogromne straty (spaleniu ulega większa część miasteczka); odbudowa miasta ze wsparciem państwowym i uregulowanie sieci ulic nie pobudza jednak gospodarki miasta. Sytuację tą zmienia ogólny rozwój gospodarczy Cesarstwa Niemieckiego po 1871 r., w szczególności zaś doprowadzenie do miasta kolei w końcu XIX w. (otwarcie połączeń: z Wałczem 1888 r., Stargardem Szczecińskim 1895 r., Choszcznem 1895 r. i Złocieńcem 1900 r.). Możliwość ułatwionego transportu towarów znacznie ożywia Kalisz; wzrasta także zainteresowanie miastem jako ośrodkiem wypoczynkowym. Przez długie lata, aż do II wojny światowej miasteczko było znanym i cenionym kurortem dla mieszkańców Berlina. Wzrasta poziom życia mieszkańców: wzniesiono szereg budynków użyteczności publicznej, w tym ratusz i szkołę (1901 r.), zainstalowano oświetlenie gazowe (1906 r.) oraz rozpoczęto elektryfikację miasta (1917 r.). W 1939 Kalisz r. liczył 3.857 mieszkańców.

Rok 1945 tragicznie zapisał się w historii miasteczka. Wobec położenia na linii Wału Pomorskiego, Kalisz znalazł się w ogniu walk niemiecko-radzieckich, doznając bardzo ciężkich zniszczeń; po ostatecznym zajęciu miasta przez Rosjan 12 lutego 1945 r., w gruzach legło 75% dawnej zabudowy. W wyniku II wojny światowej miasto przekazano Polsce; ludność miasta została wysiedlona i zastąpiona polskimi przesiedleńcami. Ponowną zabudowę spustoszonego Kalisza rozpoczęto dopiero w l. 60 XX w. - powstał ośrodek zdrowia, urząd miasta, i szereg socjalistycznych bloków mieszkalnych - jednak do dziś centrum miasta pozostaje praktycznie nieodbudowane. Po roku 2000 zlikwidowano wszystkie połączenia kolejowe miasta, przywracając jednak część połączeń pasażerskich w r. 2006. W ostatnich latach wybudowano motel oraz podjęto się renowacji pozostałych obiektów zabytkowych, m.in. Zamku Wedlów.

Do ciekawych wydarzeń z historii miasta można zaliczyć m.in. założenie na wzgórzu na północy miasta (Russenberg) rosyjskiego obozu wojskowego w roku 1758 w czasie trwania wojny siedmioletniej. Stąd do dziś funkcjonuje nazwa potoczna Russland (Ruszland). Przez Kalisz Pomorski przejeżdżał także sam Cesarz Fryderyk Wilhelm III wraz ze swym dworem w roku 1806. Wtedy bowiem po klęsce jego wojsk z armią Napoleona pod Jeną i Auerstedt uciekał tamtędy do Królewca.^[1]

[edytuj] Kalendarium

zobacz więcej Kalendarium Kalisza Pomorskiego.

• 1303 miastu nadano prawa miejskie
• 1409 Heinrich von Gűntersburg uzyskał prawa lenne do miasta Kalisz. Prawa te otrzymał od mistrza zakonu krzyżackiego Ulricha von Jungingena
• 1454 Kalisz po okresie przynależności do Zakonu Krzyżackiego wraca pod władanie Brandenburgii
• 1532 pierwszy wielki pożar miasta
• 1577 trzeci wielki pożar miasta (drugi nie wiadomo dokładnie kiedy był)
• 1623 wielka epidemia dziesiątkuje mieszkańców miasta
• 1649 w tym roku uruchamia się pocztę na trasie Berlin - Królewiec
• 1683 kolejny, czwarty wyniszczający pożar miasta
• 1688 swe podwoje otwiera pierwsza w Kaliszu szkoła
• 1750 miasto Kalisz posiada 1016 stałych obywateli
• 1771 17 maja olbrzymi pożar trawi całe miasto
• 1777 wielki pożar który strawił miasto był przyczyną odbudowy i rozbudowy miasta na którą fundusze przeznaczył sam król Fryderyk Wielki II
• 1783 działalność rozpoczyna pierwsza apteka w mieście
• 1815 Kalisz zostaje przyłączony do prowincji Pomorze
• 1816 w Kaliszu mieszka już 2182 mieszkańców w tym 92 żydów
• 1856 zostaje wybudowana droga do Drawska która ma usprawnić komunikację pomiędzy tymi ośrodkami
• 1881 w mieście wydany zostaje pierwszy numer lokalnej gazety
• 1888 otwarcie linii kolejowej Kalisz - Wałcz - Piła która ma ogromny wpływ na rozwój miasta
• 1895 otwarcie linii kolejowych do Stargardu Szczecińskiego
• 1896 uroczyste otwarcie dwóch kolejnych linii na trasach Kalisz-Ulikowo i Kalisz - Choszczno
• 1899 przy ul. Dworcowej oddany do użytku zostaje duży magazyn zbożowy
• 1898 budowa magistratu w mieście
• 1900 otwarcie kolejnej linii kolejowej na trasie Kalisz-Złocieniec
• 1901 działalność rozpoczyna szkoła (dzisiejsze Liceum)
• 1905 w Kaliszu działalność rozpoczyna fabryka cemenu
• 1908 produkcję rozpoczyna Fabryka Butów Skórzanych i Drewnianych Jahnkego
• 1910 Miasto Kalisz Pomorski zamieszkuje 3343 mieszkańców
• 1912 działalnośc rozpoczyna fabryka beczek drewnianych późniejszy „Prefabet”
• 1924 następuje długo oczekiwana elektryfikacja miasta
• 1927 ostatnia fabryka sukiennicza w mieście zamyka swe bramy i ulega likwidacji
• 1933 w Kaliszu mieszka 3837 ludzi
• 1935 następuje rozbudowa i przebudowa ratusza miejskiego
• 1945 luty w wyniku ciężkich walk radziecko-niemieckich zabudowa Kalisza legła w gruzach. 75% zabudowy zostaje zniszczone, zakłady zrujnowane. Pod nazwą Kalisz Pomorski miasto zostaje włączone do Polski, następuje całkowita wymiana jego ludności.
• 1946 luty w pobliżu miasta utworzony zostaje Poligon Drawski który zajmuje połowę gminy Kalisz Pomorski.
• 1963 wybudowane zostają zakłady „Żelgazbet”
• 1967 wybudowano nowy ośrodek zdrowia w mieście
• 1967-1972 powstaje Gminna Spółdzielnia (piekarnia spółdzielcza, biurowiec, restauracja, masarnia)
• 1972-1974 w tych latach następuje rozbudowa Kalisz Pomorskiego. W wyniku rozwoju przemysłu brakuje mieszkań dla nowo przybyłych pracowników-powstaje kaliskie Osiedle „Świt”
• 1973 oddany do użytku zostaje Bank Spółdzielczy
• 1974 1 września otwarta zostaje nowa szkoła podstawowa przy ul. Błonie Kaszubskie
• 1976 powstaje Ośrodek Sportu i Rekreacji]], który pozyskuje środki na budowę stadionu miejskiego. W tym samym roku na stadionie owym rozgrywane są pierwsze mecze.
• 1976-1978 powstanie kolejnego kaliskiego osiedla - osiedla PGR przy ul. Dworcowej.
• 1984 kaliski dworzec PKSu przyjmuje pierwszych pasażerów
• 1985 styczeń Nadleśnictwo Kalisz Pomorski przenosi się do nowej siedziby
• 1988 budowa nowego osiedla przy ul. Brzozowej
• 1993 rozbudowa kanalizacji oraz budowa nowej oczyszczalni ścieków dla miasta
• 1995 następuje gazyfikacja miasta
• 1997 powstaje nowoczesne zaplecze sportowe na obiekcie stadionu miejskiego
• 2002 remont elewacji ratusza miejskiego
• 2003 uroczyste obchody 700-lecia miasta Kalisz Pomorski
• 2004 powstaje nowoczesna hala sportowo-widowiskowa
• 2005 uruchomione zostaje Gminne Centrum Reagowania, następuje modernizacja oświetlenia w mieście, rozbudowa oczyszczalni i budowa nowej kanalizacji, wybudowane zostają kolejne bloki wielorodzinne
• 2007 do terytorium miasta włączono osadę Smugi oraz Siekiercze^[2].

[edytuj] Zabytki

W mieście ze względu na zniszczenia ostatniej wojny nie zachowało się wiele obiektów zabytkowych. Jednak godne uwagi są:

• kościół parafialny pw. Matki Boskiej Królowej Polski, klasycystyczny, po 1771 r.; posiada charakterystyczne cechy świątyni protestanckiej, którą pozostawał do 1945 r. Wewnątrz znajduje się zabytkowy ołtarz, zdobiony i złocony, powstały w okresie baroku. Nieopodal kościoła znajduje się zabytkowa plebania z ok. 1800 r., w której mieści się epitafium rodziny Wedlów z XVI wieku przeniesione i umieszczone tutaj w 1963 roku.

• ruiny pałacu Wedlów, ufundowanego przez rodzinę Wedlów jako zamek w I połowie XIV wieku. Kolejne przebudowy w XVIII, XIX i XX w. przekształciły go w budowlę o charakterze rezydencjonalnym. Po zniszczeniach 1945 r. podjęto odbudowę obiektu, której jednak nigdy nie ukończono. Najstarszą, zachowaną częścią zamku są gotyckie piwnice. Zamek otacza zdewastowany park z licznymi starymi drzewami. Obecnie zamek czeka na renowację.

Cenny, późnośredniowieczny układ przestrzenny miasta na planie owalnicy o prostopadłej sieci ulic, położonej między trzema jeziorami, został częściowo zatarty wskutek zniszczeń w 1945 r., a następnie zdewastowany budową bloków mieszkalnych w północno-zachodniej części Starego Miasta. Obecnie jest on już czytelny jedynie z powietrza, zaś władze nie podejmują działań mających na celu uporządkowanie przestrzenne miasta.

[edytuj] Przyroda

Brak uciążliwego przemysłu w mieście, czyste lasy oraz czyste jeziora są atutem miasta i gminy. W mieście zlokalizowane są cztery jeziora. Są to:

• Bobrowo Wielkie największe o powierzchni 24,9 ha
• Bobrowo Małe
• Młyńskie
• Stawek nieopodal ul. Szczecińskiej

W bliskiej odległości od miasta znajdują się Drawieński Park Narodowy oraz Drawski Park Krajobrazowy które są atrakcyjne przyrodniczo^{[potrzebne źródło]}.

[edytuj] Kultura i oświata

W mieście znajdują się dwie szkoły podstawowe, gimnazjum publiczne, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Pamięci Ofiar Terroryzmu 11 Września 2001 oraz Przedszkole Miejskie.

Organizacją kultury i imprez kulturalno-rozrywkowych w Kaliszu Pomorskim zajmuje się Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury. W jego strukturach działa Kaliski Ośrodek Kultury oraz Biblioteka Publiczna w Kaliszu Pomorskim. MGOK w Kaliszu Pomorskim pod swoją opieką ma też świetlice wiejskie w miejscowościach Barlin, Biały Zdrój, Poźrzadło Wielkie, Pomierzyn, Sienica, Stara Studnica, Dębsko, Cybowo, Suchowo, Stara Korytnica, Giżyno, Pepłówek, Prostynia. Ośrodek kultury oferuje zajęcia w wielu kołach zainteresowań. Do wyboru są koła plastyczne, teatralne, taneczne, wokalno-instrumentalne, dziennikarskie. Biblioteka oferuje odczyty, gry oraz odpłatne korzystanie z internetu. Dużym powodzeniem cieszy się kaliska "Galeria Za Filarami" w której prezentowane są prace dzieci i młodzieży, oraz twórców i artystów tak lokalnych jak i zaproszonych. W Kaliszu tworzą fotograficy, rzeźbiarze, malarze. Dział tutaj również zespół "Quadrat". W mieście organizowanych jest wiele imprez, konkursów, organizowany jest konkurs plastyczny "Barwy Lasu".

[edytuj] Imprezy kulturalne

W mieście organizowanych jest kilkanaście imprez cyklicznych dla mieszkańców miasta i nie tylko. Są to:

• Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
• Dzień Kobiet
• Powiatowy Przegląd Piosenki Przyrodniczej
• Alternatywne Majowe Spotkania Młodzieżowe
• Gminny Przegląd Teatrzyków
• Powiatowe Prezentacje Kulturalne
• Jarmark nad Jeziorem Ogórkowym
• Kaliskie Rockowisko
• Dożynki
• Spotkania kabaretowe
• Jesienny wieczór z poezją
• Mikołajki

[edytuj] Gospodarka

Kalisz Pomorski jest lokalnym ośrodkiem usługowym, handlowym, oraz przemysłowym. W mieście istnieje wytwórnia styropianu "Styropol", piekarnia, Zakład Przemysłu Drzewnego Koszalińskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Drzewnego, przedsiębiorstwo "Hydro Lift", Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (zakład budżetowy Miasta Kalisz Pomorski), kilkanaście hurtowni, sklepy wielobranżowe, spożywcze, odzieżowe, składy, przedsiębiorstwa budowlane, warsztaty, serwisy samochodowe. Z pomyślnością rozwija się też branża meblarska dzięki przedsiębiorstwu produkującemu meble tapicerowane. W mieście istnieje posterunek policji, ośrodek zdrowia, poczta polska, motele, bary, restauracje, firmy usługowo-handlowe, stacja benzynowa.

[edytuj] Sport

Do opracowania

[edytuj] Turystyka

W mieście istnieje plaża miejska nad jeziorem Bobrowo Wielkie. Plaża jest strzeżona z ratownikiem. Oprócz tego atrakcjami turystycznymi sa wspomniane wyżej zabytki. Kalisz Pomorski prowadzi Informację Turystyczną mającą na celu obsługę ruchu turystycznego w mieście i gminie. Na tym terenie istnieje szlak pieszo-rowerowy o długości 50 km prowadzący przez miejscowości gminy Kalisz Pomorski.

Istnieją tutaj motele, pensjonaty, pola namiotowe oraz wynajmowane są pokoje gościnne. Informacje o noclegach posiada punkt informacji turystycznej.

[edytuj] Administracja

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Kalisza Pomorskiego wybierają do swojej Rady Miejskiej 8 radnych (8 z 15). Pozostałych 7 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Kalisz Pomorski. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest budynek przy ul. Wolności.

Burmistrzowie Kalisza Pomorskiego (po 1990 r.):

• Andrzej Hypki (2002 – 17 października 2007)
• Michał Hypki (od 25 stycznia 2008 r.^[3])

Miasto jest członkiem Związku Miast Polskich.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• "Kalisz Pomorski" 2006 Praca Zbiorowa wyd. Tongraf Piła ISBN 83-922310-2-3
• "Kalisz Pomorski i Okolice" Informator miejski z planem miasta 2001 Praca Zbiorowa UMiG Kalisz Pomorski wyd. Kaczmarek i S-ka ISBN 83-915243-0-2
• "Pomorze część zachodnia na weekend" 2001 Edyta Tomczyk, Piotr Ostrowski, Tomasz Wieczorek wyd. Pascal Bielsko-Biała ISBN 83-7304-089-7

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Kalisz Pomorski w Google Maps