Portal:Synagogi/Artykuły warte przeczytania/Archiwum

Pierwszy raz synagoga uległa zniszczeniu podczas pożaru miasta w 1663 roku, po którym Żydzi starali się o zgodę na odbudowę synagogi, którą uzyskali w 1670 roku. W 1793 roku budynek synagogi znacznie rozbudowano, kiedy to dobudowano od strony zachodniej przedsionej oraz dobudówkę od strony północnej.

Synagoga została sfinansowana przez pięć zjednoczonych gmin reformowanych: Winnicy, Wrzeszcza, Starych Szkotów i ul. Szerokiej. Wybudowała ją berlińska firma Ende i Boeckmann, wybrana przez gdańskie władze miejskie.

Synagoga została wybudowana w stylu neorenesanstowym, na planie wydłużonego prostokąta. Była jednym z najbardziej charakterystycznych budynków w Gdańsku, posiadała wieką kopułę z latarnią oraz dwie małe wieżyczki z pięknymi hełmami. Po środku ściany frontowej znajdowało się witrażowe okno z gwiazdą Dawida. Wszystkie iglice hełmów były również osadzone gwiazdami Dawida.

21 czerwca 1897 roku nastąpiło uroczyste przeniesienie zwojów Tory i sprzętów liturgicznych ze Starej Synagogi do Nowej. Uroczyste jej otwarcie nastąpiło 22 czerwca 1897 roku, wtedy to nowy rabin opolski Leo Baeck uroczyście otworzył drzwi synagogi, wypowiadając słowa "Oto otwieram cię, o poświęcona bramo, dla pobożnych wiernych". Po wejściu rabina i innych zaproszonych gości, odmówi on pierwszą modlitwę, zapalił wieczne światło nad Aron ha-kodesz oraz wygłosił uroczyste kazanie.

Koncepcja budowy pierwszej wolnostojącej synagogi narodził się w około 1830 roku. Ze względu na zakaz budowy miejsc kultu żydowskiego w Cieszynie, miejscowi Żydzi wystosowali prośbę do cesarza Franciszka I, w którym prosili o zgodę na budowę synagogi. Zgodę otrzymali w 1832 roku, ale po warunkiem że synagoga nie będzie posiadać wież oraz głównego wejścia prowadzącego od strony głównej ulicy. W 1837 roku zakupiono działkę od Jana Zbitka, która była usytuowana poza murami miejskimi...

Synagoga została zbudowana przed rokiem 1858. Podczas II wojny światowej, zaraz po wkroczeniu do miasta w nocy z 29 na 30 września 1939 roku, hitlerowcy podpalili synagogę w czasie święta Sukkot; synagoga doszczętnie spłonęła. Obecnie na jej miejscu znajduje się stacja benzynowa.

Drewniany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta, w charakterystycznej dla drewnianych synagog architekturze. Synagoga miała dwie kopuły oraz okna z barwnymi witrażami. Obecnie po synagodze nic się nie zachowało, nawet fundamenty.

Była jednym z najbardziej charakterystycznych budynków warszawskiej Pragi i jedną z nielicznych w Europie bożnic w kształcie rotundy.

Synagoga została zbudowana w 1836 roku, według projektu architekta Józefa Lessela. Podczas II wojny światowej, hitlerowcy zdewastowali synagogę i urządzili w budynku synagogi odwszalnię. Później została spalona, lecz jej konstrukcja się nie zawaliła...

Podczas II wojny światowej, hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi i urządzili w niej magazyn amunicji. Po wyzwoleniu Oświęcimia przez wojska sowieckie synagoga powróciła do swojej oryginalnej funkcji i służyła około 150 osobowej lokalnej społeczności żydowskiej. Jednak do 1955 roku prawe cała ta społeczność wyjechała z miasta, a bożnica pozostała opuszczona. W 1977 roku budynek synagogi został przejęty przez Skarb Państwa...

Uroczyste otwarcie synagogi nastąpiło w piątek 2 marca 1799 roku. W czasie uroczystości recytowano 3 hebrajskie pieśni, z których pierwszą odśpiewano przy wniesieniu zwojów Tory na dziedziniec synagogi, druga przy wejściu do budynku, a ostatnią oraz Psalm 30 we wnętrzu.

W 2001 roku, na mocy ustawy z 1997 roku o restytucji mienia żydowskiego synagoga została zwrócona Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.

Synagoga została zbudowana w drugiej połowie XVIII wieku, na miejscu starej synagogi, przez gminę żydowską z Nowej Dębicy. Podczas II wojny światowej, hitlerowcy spalili wnętrze synagogi. Po wojnie, w synagodze mieściły się magazyny zboża PZGS. W 1954 roku decyzją Miejskiej Rady Narodowej w Dębicy budynek synagogi gruntownie wyremontowano i przeznaczono na obiekt handlowy, który znajduje się tam do dnia dzisiejszego.

Synagoga została zbudowana przed 1618. Powstała w sąsiedztwie Starej Synagogi i z niewielkimi zmianami powtarzała jej układ przestrzenny. Sala modlitewna nakryta była sklepieniami krzyżowymi. Od strony północnej przylegał do niej babiniec, do którego północno-wschodniego narożnika dobudowano synagogę Nehemiasza. Sala modlitewna Nowej Synagogi od południa natomiast była połączona z babińcem Starej Synagogi.

W 1883 synagogę przebudowano: zmieniono formę dachu z dwuspadowego na płaski, przebudowano wnętrze, a elewacjom nadano formy niemieckiego neoromanizmu. Fasadę wówczas ozdobiono dwiema wieżyczkami.

Synagoga została zbudowana po 1822 roku. Budowa trwała bardzo długo, bo prace przerwał konflikt z biskupem Adamem Michałem Prażmowskim, który uważał, że znajduje się ona zbyt blisko bazyliki katedralnej Najświętszej Marii Panny. Po kilkuletnim konflikcie synagogę ukończono i uroczyście otwarto. Mimo to była w bardzo złym stanie technicznym.

W bocznych pomieszczeniach synagogi, obok sali głównej modlitewnej mieściły się szkoła religijna, siedziba gminy żydowskiej oraz przez pewien czas gminne mieszkanie rabina.

Podczas I wojny światowej synagoga i całej jej wnętrze spłonęło. Począwszy od czasu zakończenia wojny rozpoczęto remont oraz rekonstrukcje wnętrza. Po 1920 roku wykonano na nowo całą wewnętrzną stolarkę, a w 1936 roku ukończono nowy Aron ha-kodesz.

Gmina żydowska wówczas zakupiła działkę budowlaną, zwaną Pod Białym Bocianem. Wykonanie projektu architektonicznego zlecono niemieckiemu architektowy i radcy budowlanemu Carlowi Ferdinandowi Langhansowi. Prace nad budową synagogi przerwały protesty ortodoksyjnych Żydów, którzy obawiali się zbyt wielkiej ingerencji państwa w sprawy religijne.

Prace budowlane zostały rozpoczęte w 1827 roku, wówczas nie z inicjatywy gminy żydowskiej, tylko Towarzystwa Braci i Jakuba Silbersteina. Budowa została ukończona w 1829 roku i od tego czasu funkcjonowała jako prywatna synagoga członków towarzystwa.

Synagoga została zbudowana w 1647 roku z funduszy pochodzących z kasy kahalnej (kupa to po hebrajsku kasa, stąd nazwa) oraz z funduszy cechu złotników. Północna ściana synagogi przylega do średniowiecznego muru obronnego Kazimierza. Jej pierwotny poziom był obniżony o około 80 centymetrów w stosunku do obecnego poziomu posadzki, przez co była w całości schowana za murem i pomiędzy sąsiadującymi budynkami.

Synagoga ta zwana była również Szpitalną lub Ubogich, ponieważ funkcjonował przy niej szpital dla ubogich Żydów.

Działka na której miała powstać synagoga została w 1904 roku zamieniona z fundacją im. Salomona B. Latza za trzy synagogi gminne przy ulicy Żydowskiej i zobowiązano się do ich rozbiórki. Dokupiono też dwie działki należące do miasta. Kamień węgielny położono 6 maja 1906 roku.

Synagoga jest drugim najstarszym żydowskim domem modlitwy w Krakowie, poprzez co pierwotnie zwana była Nową. Jej obecna nazwa wywodzi się od hebrajskiego akronimu ReMU, רמ״א, którym w stosunku do Mojżesza Isserlesa posługiwali się członkowie gminy żydowskiej.

Synagoga wraz z przylegającym do niej cmentarzem tworzą unikalny i bezcenny zespół żydowskiej architektury i sztuki sakralnej sięgający XVI wieku.

Było wiele propozycji lokalizacji synagogi. Początkowo chciano ją wybudować na ulicy Daniłłowiczowskiej, lecz władze miejskie się nie zgodziły. Kolejną propozycją był plac na rogu ulic Elektoralnej i Orlej oraz plac przy ulicy Królewskiej, lecz obu transakcji nie sfinansowano. Ostatnią propozycją był plac Tłomackie.

Synagoga została ufundowana w 1620 roku, przez bogatego żydowskiego kupca i finansistę Wolfa Poppera, którego nazwisko było szeroko znane w Europie Środkowej w sferach kupieckich. Zwano go bocianem, gdyż w zwyczaju miał stanie na jednej nodze podczas myślenia. Wyposażył on swoją synagogę najbogaciej ze wszystkich krakowskich bożnic. Kosztowne jej utrzymanie doprowadziło kolejnych spadkobierców synagogi do mocnego zubożenia lub całkowitego bankructwa. W związku z tym w międzyczasie synagogę przejęła krakowska gmina żydowska, która niezbyt troszczyła się o jej wyposażenie. Po raz pierwszy bożnicę wymieniono w spisie podatkowym z 1653 roku.

Nazwa synagogi wzięła się od nazwy dzielnicy miasta, dokładniej części wybudowanej na północ od Starego Rynku w kierunku Nowego Rynku. Synagoga zwana również była Nową Szkołą oraz Dużą, ze względu na swój większy rozmiar względem synagogi Staromiejskiej.

Synagoga została zbudowana w 1756 roku. W 1889 roku synagoga spłonęła podczas pożaru jaki nawiedził miasto. Natychmiast po nim podjęto decyzję o renowacji, która nadała budynkowi dzisiejszy kształt. Podczas II wojny światowej hitlerowcy doszczętnie zdewastowali wnętrze synagogi i przenaczyli ją na stajnie dla koni.

Po zakończeniu wojny synagoga przez kilka lat stała opuszczona i niszczała. W 1955 roku została wyremontowana, a jej wnętrze przebudowane z przeznaczeniem na warsztaty tkackie dla miejscowej szkoły zawodowej.

Synagoga została zbudowana w 1761 roku na miejscu starej, drewnianej bożnicy. Jej budowę sfinansował Stanisław Lubomirski, czołowy protektor Żydów w Łańcucie. Nakazał aby synagoga z zewnątrz nie wyróżniała się architekturą oraz nie była większa niż kościół i ratusz oraz pobliska zabudowa.

W XIX wieku synagoga została wyremontowana a do ściany zachodniej dobudowano charakterystyczną klatkę schodową prowadzącą na babiniec.

Nie jest znana dokładna data budowy synagogi. Istniała już na pewno w 1889 roku, gdy kamienicę wraz z ulokowaną na piętrze bożnicą od Szlemy i Frajdy Goldsoblów i Berka Cygielmana odkupili Fajwel Gnadhauz, Izrael Wizeltir oraz Froim Zauerman. Zasadniczo miejsce to należało do Bractwa Pogrzebowego "Chewra Nosim", które w świetle prawa rosyjskiego do 1906 roku było organizacją nielegalną.

Synagoga została zbudowana w 1930 roku wraz z całym kompleksem Jeszywas Chachmej Lublin. Poza funkcjami religijnymi pełniła też funkcję auli wykładowej jesziwy i mogła pomieścić ponad 200 studentów. Podczas II wojny światowej synagoga została zdewastowana przez hitlerowców, a jej cenne wyposażenie zostało bezpowrotnie zniszczone oraz rozproszone.

Synagoga została zbudowana w 1642 roku na miejscu starszej, drewnianej bożnicy. W XVIII wieku do narożnika północno-wschodniego dobudowano niską wieżę, która pierwotnie służyła jako więzienie do Żydów. W XVII i XVIII wieku stanowiła wielki żydowski ośrodek intelektualny. Działało przy niej wielu znanych, szanowanych rabinów i talmudystów.

Na tkaninie znajduje się między innymi dziesięć przykazań po hebrajsku, które wieńczy korona Tory podtrzymywana przez parę lwów oraz poniżej hebrajski napis:

To dar kobiet synagodze Maharszala b.p. [błogosławionej pamięci] w roku (5)686 [czyli: 1925/1926]

Synagoga została zbudowana w 1746 roku, dzięki przywilejowi starosty nowosądeckiego Jerzego Pawła Lubomirskiego z dnia 3 lutego 1699 roku. Miała być wzorowana na synagogach z Chełma i Chęcin oraz nie mogła być wyższa od najmniejszego sądeckiego kościoła. Stanęła ona na miejscu starej, drewnianej synagogi.

Wewnątrz synagogi, przy wschodniej ścianie znajduje się drewniany Aron ha-kodesz zwieńczony gwiazdą Dawida, tablicami Dekalogu, które adoruje para lwów oraz hebrajskim napisem: ויהי בנסע הארן, który można przetłumaczyć: Kiedy Arka jest w drodze. Drzwi szafy zasłania aksamitny parochet z wyhaftowaną złotą gwiazdą Dawida oraz kaporet z dwoma gwiazdami między którymi znajduje przedstawienie dłoni w geście błogosławieństwa.

Synagoga została zbudowana w pierwszej połowie XVII lub pod koniec XVI wieku. Była wzorowana na krakowskiej synagodze Remuh. W 1920 roku przeszła gruntowany remont, m.in. zlikwidowano kolebkowy strop oraz wprowadzono elementy wiedeńskiej secesji. Podczas II wojny światowej hitlerowcy doszczętnie zdewastowali synagogę i urządzili w niej magazyn zrabowanego mienia żydowskiego, a następnie zboża. Podczas działań wojennych w 1944 roku budynek został uszkodzony.

Zamysł budowy nowej synagogi narodził się zaraz po pożarze starej bożnicy. W 1810 roku zawiązał się komitet budowy synagogi, na czele którego stanął Naftali Herz. Budowa została ukończona w 1811 roku. Według relacji Mieczysława Orłowicza synagogę wzniesiono z materiału pochodzącego z rozebranej na skutek zawalenia się wieży kolegiaty Wszystkich Świętych. Hipoteza ta jednak od początku poddawana była w wątpliwość.

Synagoga została zbudowana w 1810 roku na miejscu starej synagogi. W 1867 rok podczas pożaru uległa poważnemu zniszczeniu, po którym natychmiast przystąpiono do gruntownej renowacji synagogi. Po wielu latach ukończono go w 1897 roku. Podczas II wojny światowej synagoga została zdewastowana przez hitlerowców. Po zakończeniu wojny budynek przebudowano na potrzeby remizy strażackiej, a następnie dostosowano go do potrzeb warsztatu samochodowego i magazynu. Od 1995 roku synagoga stoi opuszczona i stopniowo popada w ruinę. Znajduje się na terenie składu przedsiębiorstwa budowlanego, poprzez co wstęp do jej środka jest bardzo utrudniony.

Synagoga została zbudowana w drugiej połowie XIX wieku jako oficyna kamienic Rothblitów i Sokołowskiego. W 1934 roku w jej wnętrzu wykonano nowe polichromie. Nieznane są losy modlitewni z okresu II wojny światowej, ale można przypuszczać, że wyposażenie wnętrza zostało zdewastowane.