William Whitelaw, 1. wicehrabia Whitelaw
Z Wikipedii
William Stephen Ian Whitelaw, 1. wicehrabia Whitelaw KT, CH (ur. 28 czerwca 1918 w Nairn, zm. 1 lipca 1999 w Penrith), brytyjski arystokrata i polityk, członek Partii Konserwatywnej, minister w rządach Edwarda Heatha i Margaret Thatcher.
Whitelaw urodził się w Nairn w północnej Szkocji. Był synem Williama Alexandra Whitelawa i Helen Russell, córki generała-majora Francisa Shirleya Russella. Nigdy nie poznał swojego ojca, który zginął podczas I wojny światowej. Wykształcenie odebrał w Winchester College oraz w Trinity College na Uniwersytecie Cambridge. Służbę wojskową odbywał w Gwardii Szkockiej. W okresie II wojny światowej służył w dywizji pancernej Gwardii podczas walk na froncie zachodnim.
W Normandii dowodził czołgiem typu Churchill. Brał udział w bitwie pod Caumont, gdzie przeciwko jego oddziałowi po raz pierwszy Niemcy użyli niszczycieli czołgów Jagdpanther. Za postawę podczas tej bitwy otrzymał Military Cross. Kiedy zginął zastępca dowódcy jego batalionu, Whitelaw przejął jego pozycję i w stopniu majora walczył w Holandii i Niemczech. Po zakończeniu wojny w Europie jednostka Whitelawa miała wziąć udział w inwazji na Wyspy Japońskie, ale do inwazji nie doszło z powodu zakończenia działań wojennych na Dalekim Wschodzie. Dywizja została przeniesiona do Palestyny. W 1946 r. Whitelaw zrezygnował ze służby wojskowej, aby zająć sie rodzinnym majątkiem, który odziedziczył po śmierci swojego dziadka.
Związany z Partią Konserwatywną Whitelaw podjął nieudaną próbę dostania się do Izby Gmin w okręgu East Dunbartonshire. W parlamencie zasiadł w 1955 r., kiedy wygrał wybory w okręgu Penrith and The Border. W 1956 r. został parlamentarnym prywatnym sekretarzem przewodniczącego Zarządu Handlu. W latach 1957-1958 pełnił analogiczne stanowisko przy Kanclerzu Skarbu. W latach 1959-1961 był asystentem rządowego whipa. Następnie został jednym z Lordów Komisarzy Skarbu. W 1962 r. objął stanowisko parlamentarnego prywatnego sekretarza ministra pracy. W 1964 r. został głównym whipem Opozycji. Kiedy Partia Konserwatywna powróciła do władzy w 1970 r. Whitelaw został członkiem gabinetu jako Lord Przewodniczący Rady i przewodniczący Izby Gmin. Został również powołany do Tajnej Rady.
Kiedy w 1972 r. rząd brytyjski objął bezpośrednią władzę nad Irlandią Północną Whitelaw został pierwszym ministrem ds. Irlandii Północnej. Na tym stanowisku pozostawał do 1973 r., kiedy został ministrem zatrudnienia. Stanowisko to utracił po porażce konserwatystów w wyborach 1974 r. W tym samym roku został kawalerem Orderu Kawalerów Honorowych. Niedługo po przegranych wyborach Whitelaw został zastępcą Lidera Opozycji Edwarda Heatha oraz przewodniczącym Partii Konserwatywnej. W wyborach na lidera partii w 1975 r. Whitelaw stanął po stronie Heatha, który jednak przegrał wybory z Margaret Thatcher. Whitelaw przestał być przewodniczącym partii, ale pozostał zastępcą Lidera Opozycji.
Po wygranych przez konserwatystów wyborach 1979 r. Whitelaw został wicepremierem i ministrem spraw wewnętrznych. Na tym stanowisku musiał zmierzyć się z problemem narastającej przestępczości oraz problemem przepełnionych więzień. Dwa dni po wyborach 1983 r. otrzymał tytuł wicehrabiego Whitelaw (był to pierwszy dziedziczny tytuł parowski kreowany od 18 lat) i zasiadł w Izbie Lordów. Został również Lordem Przewodniczącym Rady oraz przewodniczącym Izby Lordów. W grudniu 1987 r. doznał ataku apopleksji, co zmusiło go do rezygnacji z zajmowanych stanowisk.
Podczas politycznej emerytury lord Whitelaw był przewodniczącym Rady Gubernatorów St Bees School. W 1990 r. został kawalerem Orderu Ostu. Zmarł w 1999 r. i został pochowany w kościele parafialnym św. Andrzeja w Dacre.
W 1943 r. poślubił Cecilię Sprot, córkę majora Marka Sprota i Meliory Hay, córki sir Johna Haya, 9. baroneta. William i Cecilia mieli razem cztery córki:
- Elizabeth Susan Whitelaw (ur. 2 listopada 1944), żona Nicholasa Cunliffe-Listera, 3. hrabiego Swinton, ma dzieci
- Carolyn Meliora Whitelaw (ur. 1946), żona Roberta Thomasa i Michaela Gravesa-Johnstona, ma dzieci z obu małżeństw
- Mary Cecilia Whitelaw (ur. 15 listopada 1947), żona Davida Coltmana, nie ma dzieci
- Pamela Winifred Whitelaw (ur. 9 marca 1951), żona Malise'a Grahama, nie ma dzieci
[edytuj] Linki zewnętrzne
Poprzednik nowa kreacja |
Wicehrabia Whitelaw 1983-1999 |
Następca powrót do domeny królewskiej |
Poprzednik nowy urząd |
Minister ds. Irlandii Północnej 1972-1973 |
Następca Francis Pym |
Poprzednik Maurice Macmillan |
Minister zatrudnienia Wielkiej Brytanii 1973-1974 |
Następca Michael Foot |
Poprzednik Ian Gilmour |
Minister spraw wewnętrznych w brytyjskim gabinecie cieni 1976-1979 |
Następca Merlyn Rees |
Poprzednik Rab Butler |
Wicepremier Wielkiej Brytanii 1979-1988 |
Następca Geoffrey Howe |
Poprzednik Merlyn Rees |
Minister spraw wewnętrznych Wielkiej Brytanii 1979-1983 |
Następca Leon Brittan |
Poprzednik Fred Peart |
Lord Przewodniczący Rady 1970-1972 |
Następca Robert Carr |
Poprzednik Fred Peart |
Przewodniczący Izby Gmin 1970-1972 |
Następca Robert Carr |
Poprzednik John Biffen |
Lord Przewodniczący Rady 1983-1988 |
Następca John Wakeham |
Poprzednik Janet Young, baronowa Young |
Przewodniczący Izby Lordów 1983-1988 |
Następca John Ganzoni, 2. baron Belstead |
Poprzednik Peter Carington, 6. baron Carrington |
Przewodniczący Brytyjskiej Partii Konserwatywnej 1974-1975 |
Następca Peter Thorneycroft, baron Thorneycroft |
Poprzednik Janet Young, baronowa Young |
Lider Brytyjskiej Partii Konserwatywnej Izba Lordów 1983-1988 |
Następca John Ganzoni, 2. baron Belstead |
W dniu powstania
Anthony Barber • Gordon Campbell • Robert Carr • Lord Carrington • Alec Douglas-Home • Lord Hailsham of St Marylebone • Edward Heath • Lord Jellicoe • Keith Joseph • Iain Macleod • Reginald Maudling • Michael Noble • James Prior • Geoffrey Rippon • Margaret Thatcher • Peter Thomas • Peter Walker • William Whitelaw
Późniejsi członkowie gabinetu
John Davies • Ian Gilmour • Joseph Godber • Maurice Macmillan • Francis Pym • Lord Windlesham
W dniu powstania
Humphrey Atkins • John Biffen • Mark Carlisle • Lord Carrington • Nicholas Edwards • Ian Gilmour • Lord Hailsham of St Marylebone • Michael Heseltine • Geoffrey Howe • David Howell • Patrick Jenkin • Keith Joseph • Angus Maude • John Nott • James Prior • Francis Pym • Lord Soames • Norman St John-Stevas • Margaret Thatcher • Peter Walker • William Whitelaw • George Younger
Późniejsi członkowie gabinetu
Leon Brittan • Lord Cockfield • Norman Fowler • Tom King • Nigel Lawson • Cecil Parkinson • Norman Tebbit • Lady Young
W dniu powstania
John Biffen • Leon Brittan • Lord Cockfield • Nicholas Edwards • Norman Fowler • Lord Hailsham of St Marylebone • Michael Heseltine • Geoffrey Howe • Patrick Jenkin • Michael Jopling • Keith Joseph • Tom King • Nigel Lawson • Cecil Parkinson • James Prior • Peter Rees • Norman Tebbit • Margaret Thatcher • Peter Walker • Lord Whitelaw • George Younger
Późniejsi członkowie gabinetu
Kenneth Baker • Paul Channon • Kenneth Clarke • Lord Gowrie • Douglas Hurd • John MacGregor • John Moore • Nicholas Ridley • Malcolm Rifkind • Lord Young of Graffham
W dniu powstania
Kenneth Baker • Paul Channon • Kenneth Clarke • Norman Fowler • Lord Havers • Geoffrey Howe • Douglas Hurd • Tom King • Nigel Lawson • John MacGregor • John Major • John Moore • Cecil Parkinson • Nicholas Ridley • Malcolm Rifkind • Margaret Thatcher • John Wakeham • Peter Walker • Lord Whitelaw • Lord Young of Graffham • George Younger
Późniejsi członkowie gabinetu
Lord Bealstead • Peter Brooke • John Gummer • Michael Howard • David Hunt • Norman Lamont • Peter Lilley • Lord Mackay of Clashfern • Tony Newton • Chris Patten • David Waddington • William Waldegrave