Web - Amazon

We provide Linux to the World


We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Freddie Mercury - Wikipedia, wolna encyklopedia

Freddie Mercury

Z Wikipedii

Freddie Mercury
Imię i nazwisko Farrokh Bulsara
Pseudonim Freddie Mercury
Data urodzenia 5 września 1946
Pochodzenie Zanzibar Zanzibar (Stone Town)
Data i miejsce śmierci 24 listopada 1991
Anglia Anglia (Londyn)
Instrument śpiew, instrumenty klawiszowe, gitara
Gatunek rock, hard rock, rock progresywny, pop-rock, glam rock
Zespół
Queen
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Freddie Mercury (właśc. Farrokh Bulsara; ur. 5 września 1946 w Stone Town na wyspie Zanzibar, zm. 24 listopada 1991 w Londynie) – piosenkarz rockowy, wokalista i frontman brytyjskiej grupy Queen. Uznawany za jednego z najlepszych wokalistów w historii muzyki popularnej[1][2][3][4], autor takich przebojów jak Bohemian Rhapsody i We Are the Champions, zmarł z powodu powikłań wywołanych AIDS.

Spis treści

[edytuj] Biografia

[edytuj] Początki

Dom w którym urodził się wokalista
Dom w którym urodził się wokalista

Freddie Mercury urodził się jako Farrokh Bulsara 5 września 1946 w szpitalu rządowym w Stone Town na Zanzibarze (obecnie część Tanzanii), ówczesnej kolonii brytyjskiej[5]. Jego rodzice, brytyjski urzędnik Bomi oraz Jer Bulsara, byli Parsami z indyjskiej prowincji Gujarat i wyznawali zaratusztrianizm. Jako pierwszy publiczny występ młodego Farrokha można uznać pozowanie do zdjęcia, za które fotograf na Zanzibarze otrzymał miejscową nagrodę za najlepszą fotografię 1947 roku. W wieku 5 lat Bulsara zaczął uczęszczać do szkoły prowadzonej przez brytyjskie zakonnice. Następnie został wysłany do dużej, brytyjskiej szkoły z internatem w Panchgani (koło Bombaju) w Indiach, gdzie zaczęto nazywać go Freddie. Szkołę charakteryzowała dyscyplina, czego przykładem była kara obcięcia chłopcu długich włosów z powodu bójki z kolegą. Przyszły wokalista wykazywał talent muzyczny i dzięki swojej ciotce zaczął uczyć się gry na pianinie osiągając IV stopień w praktyce i teorii. Następnie zaczął grać w swoim pierwszym rock and rollowym zespole - The Hectics, który oprócz niego współtworzyli Derrick Branche, Bruce Murray, Farang Irani i Victory Rana. W szkole Mercury interesował się sztuką oraz sportem - krykietem, boksem oraz biegami długodystansowymi. W wieku dziesięciu lat wygrał szkolny turniej tenisa stołowego, poza tym angażował się w zajęcia chóru oraz teatru. Mimo tego, że nie widywał swoich rodziców często[6], to w przeciwieństwie do wielu innych gwiazd muzyki rockowej dobrze wspominał czasy szkolne[7]. W Indiach mieszkał także ze swoją ciotką i babką i uczęszczał do 'Cathedral and John Connon School' oraz 'St. Mary's High School' w Bombaju. W 1963 roku wrócił na Zanzibar, by kontynuować naukę w szkole przy klasztorze Św. Józefa.

W 1964, w wieku 18 lat, ze względu na wojnę domową w Zanzibarze, wraz z rodzicami i młodszą siostrą Kashmirą wyjechał do Anglii i zamieszkał w Feltham, w Hounslow - mieście aglomeracji zachodniego Londynu. W przeciwieństwie do rodziców, Mercury był bardzo zadowolony z przeprowadzki do Europy - już na Zanzibarze interesował się zachodnim światem muzyki i mody[8]. W 1964 ukończył technikum Isleworth School (obecnie West Thames College), gdzie wystąpił w sztuce Arnolda Weskera pt. The Kitchen. Następnie rozpoczął studia w Ealing College of Art na wydziale grafiki. W 1969 uzyskał dyplom ze sztuki grafiki i projektowania. W tym czasie zarabiał jako sprzedawca w second-handzie w Kensington Market w Londynie, gdzie pracował razem z Rogerem Taylorem. Wcześniej, w czasie wakacji przyszły wokalista dorabiał w dziale cateringu na lotnisku Heathrow, które znajdowało się blisko jego domu.

[edytuj] Przed Queen

Koncert Queen we Frankfurcie, 1984 r.
Koncert Queen we Frankfurcie, 1984 r.

W Ealing Art College, gdzie uczyło się wielu muzyków, Mercury poznał Tima Staffela, a dzięki niemu w 1968 r. pozostałych członków zespołu Smile, czyli Briana Maya oraz Rogera Taylora. Przyszłej gwieździe muzyka grupy bardzo przypadła do gustu. Coraz częściej przebywał w towarzystwie muzyków zespołu, bywał na koncertach, doradzał im, a sam po raz pierwszy od przyjazdu do Anglii zaczął grać [9]. Pierwszą poważną próbą piosenkarza był zespół Ibex, którego członkami byli również Mike Bersin, John 'Tupp' Taylor i Mick 'Miffer' Smith. Debiutancki występ nowego wokalisty miał miejsce 23 sierpnia, a wśród zagranych piosenek był cover Elvisa Presleya Jailhouse Rock. Zespół, który był pod wpływem takich wykonawców jak Jimi Hendrix, Led Zeppelin i Cream, w listopadzie 1969 zmienił nazwę na Wreckage.

W lutym 1970 roku, po odpowiedzi na ogłoszenie prasowe i przesłuchaniu, Mercury dołączył do mało znanej grupy Sour Milk Sea (pozostali jej członkowie to Chris Dummett, Jeremy Gallop, Paul Milne i Robert Tyrell). W związku z nieporozumieniami na tle muzycznym rozpadła się ona w ciągu ok. dwóch miesięcy. Niewiele później, w związku z brakiem rozwoju Smile, Staffel odszedł do grupy Humpy Bong. Mercury przekonał dwójkę pozostałych członków grupy, że powinni razem kontynuować granie, dołączył do zespołu, zaproponował nową nazwę formacji - Queen i stworzył jej logo. Na gitarze basowej początkowo grał Mike Grose, następnie Barry Mitchell, a w lutym 1971 r. po przesłuchaniach, do grupy na stałe dołączył John Deacon.

Mercury od początku przywiązywał dużą wagę do swojego image'u, co było powodem zmiany nazwiska. Jeden z wersów piosenki My Fairy King z debiutanckiego albumu zespołu brzmi Mother Mercury, look what they've done to me.... Jak twierdzi Brian May, piosenkarz oznajmił członkom zespołu, że w utworze jest mowa o jego własnej matce i postanowił zmienić nazwisko Bulsara na Mercury. Uważał, że nowe, nawiązując do rzymskiego boga, lepiej pasuje do gwiazdy muzyki, którą zamierzał zostać. Był silnie przekonany, że ma muzycznemu światu wiele do zaoferowania, chodził w rzucających się w oczy strojach, które sam projektował. Na scenie pojawiał się w kostiumach z głębokimi wycięciami i falbanami, a także pokrytymi cekinami. Nie unikał makijażu i malował paznokcie lewej dłoni.

Queen zostali gwiazdą po sukcesie singla Bohemian Rhapsody, piosenki która dziś jest uznawana za jeden z najlepszych utworów w historii rocka. Mercury, który był wielokrotnie pytany o czym jest utwór, mówił, że nie lubi tego tłumaczyć i odpowiadał, że nie wie[10].

Artysta podczas koncertu w Hyde Parku w 1976 r.
Artysta podczas koncertu w Hyde Parku w 1976 r.

Freddie Mercury był zafascynowany baletem. Jesienią 1979 Derek Dean i Wayne Eagling zaprosili go do występu z 'Royal Ballet' podczas gali dobroczynnej. 7 października Freddie tańczył śpiewając na żywo Bohemian Rhapsody i Crazy Little Thing Called Love, co publiczność nagrodziła owacją na stojąco. Podczas prób do baletu, poznał młodego garderobianego Petera Freestone'a, który został później jego wieloletnim asystentem[11].

W 1980 roku artysta zmienił image - ściął włosy i zapuścił wąsy, które miał w tamtym okresie prawie każdy członek środowiska gejów, w którym obracał się Mercury. W odpowiedzi fani przysyłali mu maszynki do golenia oraz żyletki. Z czasem, zarost stał się nierozerwalnym elementem jego wizerunku. W klasyfikacji All Media Guide, wąsy wokalisty zostały nagrodzone w kategorii Best overall, a w ich opisie można przeczytać, że odczytywane były jako czyste machismo, ostentacyjne wyuzdanie lub po prostu coś brytyjskiego[12].

[edytuj] Na scenie

Freddie Mercury, choć prywatnie był nieśmiały i skryty [13], co sam przyznawał[14], to na scenie był energicznym i charyzmatycznym wykonawcą, uznawanym za jednego z najlepszych showmanów w historii muzyki rockowej. Wokalista nie uważał się za lidera zespołu, twierdząc, że wszyscy jego członkowie są równi, ale to na nim skierowana była uwaga publiczności. W liście, który Kurt Cobain z grupy Nirvana napisał przed swoim samobójstwem w 1994 roku można przeczytać:

I feel guilty beyond words about these things -- for example, when we're backstage and the lights go out and the roar of the crowd begins, it doesn't affect me the way in which it did for Freddie Mercury, who seemed to love and relish the love and adoration of the crowd.[15]

(Czuję się w tych kwestiach winny bardziej, niż to można wyrazić - na przykład, gdy jesteśmy za kulisami i gasną światła i zaczyna się ryk tłumu, nie działa to na mnie w taki sposób jak na Freddie'ego Mercury'ego, który wydawał się kochać i rozkoszować się miłością i uwielbieniem tłumu.)

Wspólnie z Mayem, Taylorem i Deaconem zagrał ponad 700 koncertów na całym świecie. Słynne występy grupy to Live at Wembley Stadium (trasa Live Magic, 11 i 12 lipca 1986), występ za żelazną kurtyną w Budapeszcie (1986), rekordowe pod względem ilości publiczności zgromadzonej publiczności 'show' w Ameryce południowej (São Paulo, 20 marca 1981, 130.000 ludzi), ostatni koncert grupy w angielskim Knebworth Park 9 sierpnia 1986 (150.000 ludzi).

Jednym z najsłynniejszych wydarzeń podczas działalności brytyjskiej grupy był charytatywny koncert Live Aid (1985). Głównym jego bohaterem był Mercury, występ trwał 20 minut i został zaliczony do najlepszych koncertów w historii muzyki rockowej[16]. Bezpośrednio po nim, Elton John powiedział "They stole the show", a organizator koncertu, Bob Geldof, wiele lat później stwierdził, że Freddie Mercury urodził się właśnie po to, żeby zagrać przed 1,6 miliarda ludzi, którzy oglądali koncert w telewizji[17].

Frontman Queen miał niezwykły kontakt z publicznością, co powodowało, że koncerty grupy cieszyły się niezwykłą renomą[18]. Stałym ich elementem była zabawa polegająca na powtarzaniu fraz śpiewanych przez wokalistę - "eeooo", "deeeeoooo" itp. Nieodłącznym elementem scenicznego show były charakterystyczne stroje, które projektowały m.in. Zandra Rhodes[19] i Diana Moseley, np. białe spodnie, obcisłe kostiumy rodem z baletu, żółta skórzana kurtka z trasy koncertowej Magic Tour czy koronacja na koniec koncertu przy dźwiękach God Save the Queen. Od czasu gry w Wreckege, kiedy 12 grudnia 1969 odkręcił ciężką podstawę statywu mikrofonu, która utrudniała mu poruszanie się po scenie, używał połowy statywu, co z czasem stało się jego znakiem rozpoznawczym.

Skala głosu Freddie'ego Mercury'ego
Skala głosu Freddie'ego Mercury'ego

Zasłynął z charakterystycznej i niezwykłej dla rockowych wokalistów barwy głosu oraz skali, która wynosiła trzy i pół oktawy[20].

Choć śpiewał czysto technicznie oraz w różnych stylach, to utrzymywał, że nigdy nie uczył się śpiewu. Jego naturalnym głosem był baryton, lecz śpiewał tenorem. Na prośbę Montserrat Caballe zaśpiewał barytonem utwór Ensueno z płyty Barcelona. Podczas występów na żywo śpiewał zazwyczaj niższym głosem niż podczas nagrań studyjnych. Głos Mercury'ego zmieniał się z biegiem lat - obniżał się i był bardziej chrypliwy, na co wpływ miały m.in. papierosy, które piosenkarz zaczął palić podczas sesji do albumu The Game w 1979r.

Przez wiele lat borykał się ze zdrowotnymi skutkami zawodowego śpiewania, tzn. guzkami głosowymi. Odmawiał jednak interwencji chirurgicznej i wspierał się parowym inhalatorem oraz pastylkami na gardło Strepsils.

Mercury jest autorem większości piosenek Queen, w tym pierwszego utworu zespołu, który znalazł się na brytyjskiej liście przebojów - Seven Seas of Rhye, pierwszego wielkiego hitu - Killer Queen oraz najsłynniejszej piosenki grupy - Bohemian Rhapsody. Spośród 17 utworów na płycie Greatest Hits, frontman jest autorem dziesięciu (Seven Seas of Rhye, Killer Queen, Bohemian Rhapsody, Somebody to Love, Good Old-Fashioned Lover Boy, We Are the Champions, Bicycle Race, Don't Stop Me Now, Crazy Little Thing Called Love, Play the Game). Pisał piosenki nie tylko rockowe i popowe, ale również heavymetalowe, disco, a nawet w stylu rockabilly.

Artysta grał na pianinie, syntezatorach oraz organach (w studiu). Choć nie był wirtuozem instrumentów klawiszowych, to jego kompozycje na tym instrumencie były oryginalne, ze szczególnym naciskiem na rytm. Od lat 60., kiedy był fanem Jimiego Hendrixa, Mercury grał na gitarze, ale nie był zadowolony z efektów. Podczas koncertów, przed utworem Crazy Little Thing Called Love, podczas którego grał na tym instrumencie, często mówił do mikrofonu, że nie umie grać np. "This shitty guitar never plays the chords I want it to play!" (Live at Wembley Stadium) czy "Ten years ago, I knew three chords on the guitar. And now, in 1982... I know three chords on the guitar." (Queen on Fire - Live at the Bowl).

[edytuj] Działalność solowa

Freddie Mercury, Frankfurt, 1984 r.
Freddie Mercury, Frankfurt, 1984 r.

[edytuj] Mr. Bad Guy

Przez kolejne lata Queen pięło się w górę, a momentem przełomowym był sukces singla 'Bohemian Rhapsody'. Kolejne albumy i piosenki trafiały na szczyty list przebojów na całym świecie. Pod koniec 1982 r. członkowie zespołu postanowili odpocząć od siebie i skupili się na realizacji solowych projektów. Mercury myślał o nagraniu solowej płyty od dłuższego czasu i w końcu miał taką możliwość. Prace w studiu Musicland w Monachium rozpoczęły się na początku 1983 r.

W tym czasie poznał Giorgio Morodera, który pracował nad reedycją niemego filmu Fritza Langa, Metropolis 1926. Mercury zgodził się współpracować przy nagraniu piosenki do obrazu, czego owocem był utwór Love Kills (wydany jako singel 10 września 1984). Wśród wykonawców utworów ze ścieżki dźwiękowej filmu znaleźli się także Pat Benatar, Bonnie Tyler i Jon Anderson.

Solowy album wokalisty zapowiadała wydana 9 kwietnia 1985 piosenka I Was Born to Love You. Płyta Mr. Bad Guy ukazała się 29 kwietnia i była komercyjną porażką - sprzedano tylko 160 000 egzemplarzy. Wokalista nazwał album bardzo osobistym, sam skomponował wszystkie 11 utworów, z których większość to łagodne ballady. Materiał zamieszczony na płycie nagranej z Reinholdem Mackiem był bardzo różnorodny - od dyskotekowego Living On My Own po monumentalny Made in Heaven (z efektownym teledyskiem nawiązującym do piekła Dantego).

[edytuj] Barcelona

Dużym wydarzeniem była płyta Barcelona nagrana wspólnie z katalońską śpiewaczką operową Montserrat Caballé. Mercury był oczarowany głosem diwy od lutego 1983, kiedy po raz pierwszy zobaczył ją występującą w operze Un ballo in maschera Giuseppe Verdiego. Pierwsze spotkanie obojga artystów odbyło się w hotelu 'Ritz' w Barcelonie i zakończyło się kilkugodzinnym jam session. Mercury chciał nagrać z diwą piosenkę, na co Katalonka odpowiedziała propozycją nagrania całej płyty. Rejestracja materiału przebiegała zupełnie inaczej niż wyobrażała to sobie śpiewaczka. Była przekonana, że w krótkim czasie nagra kilka napisanych i gotowych piosenek. Caballe nie wiedziała, że w momencie rozpoczęcia nagrań materiał nie jest gotowy ze względu na styl pracy Mercury'ego, czyli wspólnego śpiewania i wielu ćwiczeń w celu uzyskania jak najlepszego efektu. "Montsy", jak nazywana był diwa, zgodziła się na tę metodę, a samą płytę uznała za jeden za swoich największych sukcesów zawodowych. Pomimo wielu propozycji o podobnym charakterze, które dostała później, odmawiała, twierdząc że więź, która łączyła ją z Mercurym, była wyjątkowa. Artyści znaleźli wspólny muzyczny język, a po nagraniu albumu Freddie Mercury mówił w wywiadach, że zalicza Montserrat Caballé do bardzo wąskiego grona przyjaciół.

30 maja 1987 Mercury i Caballe zagrali swój pierwszy wspólny koncert w ramach festiwalu 'Ibiza '92'. Na imprezie zorganizowanej z okazji ogłoszenia decyzji o organizacji Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie zagrali także Marillion, Duran Duran i Chris Rea. Mercury i Caballe wystąpili na końcu jako niespodzianka, a ich koncert został potem uznany za sukces. Tytułowa piosenka z albumu Barcelona zapowiadała Igrzyska Olimpijskie w Barcelonie w 1992 roku.

Oprócz pracy z Queen, Mercury najbardziej dumny był ze współpracy z katalońską śpiewaczką.

[edytuj] Inne projekty

Pomnik Freddie'ego Mercury’ego w Montreux w Szwajcarii
Pomnik Freddie'ego Mercury’ego w Montreux w Szwajcarii

W 1973 roku, w czasie gdy zespół Queen pracował nad debiutanckim albumem, Mercury uczestniczył w projekcie producenta Robina Geoffreya Cable'a. Wokalista nagrał dwie piosenki, I Can Hear Music (cover The Ronettes i The Beach Boys) i Going' Back (hit Dusty Springfield) pod nazwą Larry Lurex. W nagraniach uczestniczyli również Roger Taylor i Brian May.

W 1986 Mercury nagrał utwór do musicalu Deve'a Clarka Time. Ich znajomość zaowocowała kolejną piosenką, pt. In My Defence, która w maju 1986 trafiła na 32 miejsce na liście przebojów. Lato 1986 wokalista spędził w trasie Magic Tour w Europie, a 9 sierpnia w Knebworth zagrał, jak się okazało, ostatni koncert z Queen.

W lutym 1987 artysta wydał singel The Great Pretender, który osiągnął czwarte miejsce na liście przebojów w Wielkiej Brytanii. W teledysku Mercury, Roger Taylor i przyjaciel wokalisty Peter Straeker, ubrani byli w stylu drag queens. Mercury, aby uczynić klip jeszcze bardziej efektownym planował przelot nad białymi klifami w Dover, ale z powodów logistycznych pomysł ten porzucono.

Mercury współpracował z Michaelem Jacksonem - wspólnie nagrali utwory There Must Be More to Life Than This, State of Shock oraz Victory. Pierwsze dwa, niewydane jako single, dostały się do internetu, trzeci jest natomiast niedostępny. Brytyjczyk miał zaśpiewać na najlepiej sprzedającym się albumie wszech czasów czyli Thrillerze. Jednak z powodów różnych zobowiązań jakie mieli obaj wokaliści oraz braku czasu, do nagrania nie doszło, czego Mercury bardzo potem żałował. Z podobnych powodów utwór State of Shock The Jacksons nagrali z Mickiem Jaggerem.

Frontman Queen współpracował z wieloma artystami. Wziął udział w nagraniach takich artystów jak Eddie Howell (Man from the Manhattan), Ian Hunter (You Nearly Did Me In), Billy Squier (Emotions In Motion, Lady With The Tenor Sax, Love Is The Hero). Brał udział w nagraniach piosenek z solowego albumu Rogera Taylora (Killing Time) i jego zespołu The Cross (Heaven for Everyone) i był producentem płyty Petera Straekera This One's On Me.

16 listopada 1992 roku, ponad rok po śmierci wokalisty, wydana została płyta The Freddie Mercury Album zawierająca siedem remiksów solowych nagrań oraz cztery piosenki z poprzednich płyt. Singel z tej płyty, remiks Living On My Own trafił na pierwsze miejsce listy przebojów w USA.

W 2000 roku, w Wielkiej Brytanii, ukazało się wydawnictwo pt. Freddie Mercury: Solo, które zawiera solowe dokonania wokalisty włącznie z utworami w wersjach demo i instrumentalnych, na 10 płytach CD. Set wzbogacono dwiema płytami DVD, zawierającymi film Untold Story i zbiór teledysków artysty The Freddie Mercury Video Collection. W wydawnictwie umieszczono prawie wszystkie solowe utwory piosenkarza, co pozwala stwierdzić, że w najbliższym czasie nie ukaże się żaden nowy materiał.

[edytuj] Prywatnie

Pomnik Freddie'ego Mercury’ego w Montreux
Pomnik Freddie'ego Mercury’ego w Montreux

Wokalista był osobą otwarcie biseksualną[21], choć w niektórych wywiadach określał siebie również jako gej[22]. Artysta przez 6 lat związany był z Mary Austin, którą poznał dzięki Brianowi Mayowi. Jednocześnie miał liczne kontakty homoseksualne, w tym także przypadkowe, m.in. z Kennym Everettem, które przyczyniły się do rozpadu związku w 1977 roku, niemniej para pozostała bliskimi przyjaciółmi. Swoich kochanków, zarówno w USA jak i w Europie piosenkarz obdarowywał drogimi prezentami[23]. Freddie Mercury często powtarzał, że Mary Austin to jego jedyny prawdziwy przyjaciel, na którym może polegać. W jednym z udzielonych wywiadów pod koniec lat siedemdziesiątych wyznał, że Austin jest prawdziwą miłością jego życia, osobą, której nie mógł zastąpić żaden kochanek, a związek z nią on sam traktuje jako małżeństwo. Po rozstaniu Mercury stworzył dla niej stanowisko we własnej firmie, został też ojcem chrzestnym jej syna, Rickiego[24].

W 1985 roku piosenkarz związał się z irlandzkim fryzjerem Jimem Huttonem, z którym był do końca swojego życia. Hutton przez 6 lat mieszkał z Mercurym, a następnie opiekował się nim podczas śmiertelnej choroby. Według relacji Irlandczyka, w momencie śmierci, wokalista miał na palcu obrączkę ślubną, którą otrzymał od swojego partnera. Mary Austin proponowała wcześniej zdjęcie obrączki z powodu możliwego spuchnięcia palców po śmierci piosenkarza, jednak ten stanowczo odmówił i ostatecznie jego ciało zostało skremowane razem z obrączką[25]. Jeszcze za życia Mercury'ego, Hutton dowiedział się, że jest nosicielem wirusa HIV.

Na początku kariery wokalista myślał o usunięciu swojego przodozgryzu górnego, czego nie uczynił z powodu braku czasu i obaw o zmianę głosu. Później jednak żałował, że nie poddał się operacji. Żartował mówiąc "Poza zębami jestem idealny" i że z Rodem Stewartem i Eltonem Johnem może założyć zespół "Zęby, nos i włosy".

Wizerunek artysty z okładki płyty Hot Space na ulicznym murze.
Wizerunek artysty z okładki płyty Hot Space na ulicznym murze.

Mercury przez dłuższy czas mieszkał w londyńskim mieszkaniu na Stafford Terrace, a później od bankierskiej rodziny Hoare kupił Garden Lodge. Artysta, za gregoriański 28-pokojowy dom z dużym ogrodem zapłacił 500 000 funtów w gotówce. Jednak przez wiele lat, z powodów podatkowych, mógł przebywać w Anglii tylko 60 dni w roku. Artysta twierdził, że z powodu braku czasu, dom kupił jedynie na podstawie zdjęć[26]. Z czasem w Garden Lodge mieszkali także jego partner Jim Hutton (który był również ogrodnikiem), asystent Peter Freestone, kucharz Joe Fannelli (zmarł na AIDS krótko po Mercurym) i kierowca Terry Giddings. Pod koniec lat 80. Mercury wykupił dwa domy, które graniczyły z jego posiadłością, a kiedyś do niej należały i zaczął je przebudowywać.

Wiele czasu artysta spędzał w Montreux, gdzie zespół Queen nagrywał w swoim Mountain Studios. Mieszkał wtedy w położonym nad Jeziorem Genewskim domu, który z powodu dużej ilości łabędzi w pobliżu nazywano 'The Cygnets' (Taylor nazywał go nawet 'Duckingham Palace'). Pod koniec życia, w tym szwajcarskim mieście wokalista kupił apartament na dachu budynku 'La Tourelle', ale nie zdążył go urządzić.

W Montreux istnieje pomnik Mercury'ego autorstwa czeskiej rzeźbiarki Ireny Sedleckiej. Okładka albumu Queen Made in Heaven, który został wydany po śmierci Mercury'ego, przedstawia tę właśnie rzeźbę.

Mercury mieszkał również w Nowym Jorku, gdzie posiadał apartament i Monachium, gdzie wiele czasu spędzał z przyjaciółką, niemiecką aktorką Barbarą Valentin. Pomimo kilku lat spędzonych w Bawarii, Mercury nie znał nawet najprostszych słów w języku niemieckim.

Szczególną sławą cieszyły się imprezy organizowane przez piosenkarza. Tradycją było nieliczenie się z kosztami przez gospodarza, który płacił za najdroższe jedzenie, trunki oraz używki. 39. urodziny wokalisty w monachijskim klubie 'Henderson's', zostały przedstawione w klipie do piosenki Living On My Own. Koszt tamtej tematycznej, czarno-białej imprezy wyniósł 50.000 funtów, a Mercury miał na sobie kurtkę zaprojektowaną przez 'Emanuels', modystów, którzy stworzyli sławną ślubną kreację księżnej Diany.

Autorzy filmu Freddies Millions (BBC 3, 2004 r.) twierdzą, że w ciągu swojego życia wokalista wydał na organizację imprez blisko 5 mln funtów, a na narkotyki (głównie kokainę) pół miliona funtów.

Ogromne sumy wydawał na antyki i ozdoby kupione w Japonii. Choć z większości z nich nigdy nie korzystał, kupował je z myślą o swoim domu Garden Lodge, którego urządzaniem zajmował się pod koniec życia. Zgodnie z relacją Jima Huttona, podczas półgodzinnej wizyty w sklepie potrafił wydać ćwierć miliona funtów. Dużego nakładu sił i środków wymagało przydomowe oczko wodne z karpiami koi. Japońską kulturą i obyczajami wokalista zafascynowany był od czasu pierwszej trasy Queen w tym kraju, w 1975.

Wokalista był miłośnikiem kotów, a z myślą o swojej ulubionej kotce nagrał na płycie Innuendo piosenkę 'Delilah'. Imiona jego zwierząt to Tom, Jerry, Oscar, Tiffany, Delilah, Goliath, Miko, Romeo i Lily. Według swojego wieloletniego asystenta, Petera Freestone'a, artysta poświęcał kotom więcej uwagi niż ludziom[27].

Mercury lubił nadawać żeńskie przydomki osobom ze swojego otoczenia. Peter Freestone to "Phoebe", Joe Finelli "Lisa", Brian May "Maggie", Roger Taylor "Betty", John Deacon "Jackie", a dla siebie przeznaczył imię Melina, na cześć Meliny Mercouri, greckiej aktorki i piosenkarki. Zwracając się do innych osób, także podczas wywiadów, używał zwrotów "darling" i "dear"[28]. Mówił tak do kolegów już podczas edukacji w Indiach, wywołując zdziwienie wśród nauczycieli.

Ulubionym instrumentem Freddie'ego Mercury'ego było pianino, napojami szampan ('Vintage Crystal') oraz wódka z lodem, marką papierosów 'Silk Cut Mild' (żółta paczka), kwiatami azalie i frezje, kosmetykami 'Lancaster', filmem Pół żartem, pół serio, pisarzem Beatrix Potter, a aktorem Timothy Dalton. Spośród muzyków Mercury najbardziej cenił Jimiego Hendrixa, The Jacksons, Johnna Lennona, Lizę Minnelli, George'a Michaela oraz Arethę Franklin. Szczególnie podobały mu się prace Salvadora Dali[29].

[edytuj] Choroba

Prawdopodobnie wiosną 1987 (taką datę podał Jim Hutton w swojej książce Mercury and Me) Freddie Mercury dowiedział się, że jest chory na AIDS. Pomimo widocznych objawów śmiertelnej choroby m.in. mięsaków Kaposiego na dłoniach i twarzy, artysta zaprzeczał, że cokolwiek mu dolega. Aby ukryć mięsaki Kaposiego i ślady ich wypalania, wokalista nosił krótki zarost (widoczny w m.in. w teledyskach z płyty The Miracle: I Want It All, Breakthru, The Invisible Man, Scandal, The Miracle). Po raz ostatni wokalista wystąpił z Montserrat Caballe 8 października 1988 na 'La Nit Festival', imprezie zorganizowanej na cześć przejęcia przez Barcelonę flagi olimpijskiej. W związku z problemami z głosem Mercury'ego zastosowano playback, co z powodu złego odtworzenia taśmy od razu wyszło na jaw. Razem z orkiestrą filharmonii barcelońskiej para odtworzyła trzy piosenki ze wspólnej płyty: How Can I Go On, The Golden Boy i Barcelona[30]. Ostatnim teledyskiem w jakim wystąpił frontman Queen był klip do piosenki These Are the Days of Our Lives, na którym wyraźnie widać jak choroba zmieniła ciało Mercury'ego. Aby zapewnić mu komfort, ekipę techniczną ograniczono do minimum, a twarz pokryto grubą warstwą makijażu. Frontman Queen unikał rozmów na temat AIDS. Po poinformowaniu tylko kilku swoich przyjaciół o chorobie, artysta nie rozmawiał już z nimi na ten temat. Sześć tygodni przed śmiercią skomponował ostatni utwór A Winter's Tale, a 3 tygodnie później nagrał ostatnią piosenkę Mother Love. Na kilka tygodni przed śmiercią piosenkarz przestał brać leki, oprócz tych o działaniu przeciwbólowym. 14 października został wydany singel Queen o wymownym tytule The Show Must Go On. Z powodu stanu Mercury'ego, w teledysku skompilowano stare nagrania wideo. Dopiero dzień przed śmiercią, 23 listopada 1991 wydał oświadczenie, w którym napisał o swojej chorobie. W tekście napisanym dzień wcześniej wspólnie ze swoim menedżerem Jimem Beachem, wokalista napisał:

Following the enormous conjecture in the press over the last two weeks, I wish to confirm that I have been tested HIV positive and have AIDS. I felt it correct to keep this information private to date to protect the privacy of those around me. However, the time has come now for my friends and fans around the world to know the truth and I hope that everyone will join with my doctors and all those worldwide in the fight against this terrible disease. My privacy has always been very special to me and I am famous for my lack of interviews. Please understand this policy will continue.
(Pragnę poinformować, że test na HIV był pozytywny i jestem chory na AIDS. Uważałem za właściwe utrzymać tę informację w tajemnicy, aby chronić swą prywatność. Jednak teraz nadszedł czas, aby powiedzieć prawdę. Mam nadzieję, że lekarze i wszyscy ludzie dobrej woli na całym świecie połączą się ze mną w walce z tą straszną chorobą. Moja prywatność zawsze była bardzo ważna dla mnie i słynę z braku wywiadów ze mną. Proszę zrozumieć, iż ta polityka będzie kontynuowana.)

[edytuj] Śmierć artysty

Tył domu Garden Lodge, 1 Logan Place, Kesington, Londyn
Tył domu Garden Lodge, 1 Logan Place, Kesington, Londyn

Freddie Mercury zmarł w swoim domu Garden Lodge w Londynie 24 listopada 1991 o godzinie 19.20 na grzybiczne zapalenie płuc w związku z osłabieniem odporności wywołanym AIDS[31]. Miał 45 lat. Zwłoki piosenkarza zostały skremowane w londyńskim krematorium 27 listopada. Podczas pogrzebu, który miał miejsce 3 dni po śmierci, odtworzono utwory Arethy Franklin You've Got A Friend i arię z opery Verdiego w wykonaniu Caballe. Ceremonia miała charakter prywatny, uczestniczyło w niej 35 osób (rodzina, pozostali członkowie Queen, Elton John i najbliżsi przyjaciele artysty), trwała ok. 25 minut i odbyła się zgodnie z zasadami zaratusztrianizmu. Legenda głosi, że prochy artysty zostały wrzucone do Jeziora Genewskiego. Jednak najprawdopodobniej urna spoczęła pod wiśnią w ogrodzie jego domu Garden Lodge w Londynie. Inna wersja głosi, że znajduje się ona pod fałszywym nazwiskiem na jednym z cmentarzy w Anglii.

Po śmierci artysty, mur otaczający jego dom fani pokryli setkami napisów, a na chodniku położyli morze kwiatów, co wykorzystano potem w klipie Heaven for Everyone. Choć mur jest regularnie czyszczony, cały czas pojawiają się na nim napisy osób, które chcą uczcić Mercury'ego.

Piosenkarz zapisał w testamencie 500 000 funtów swojemu partnerowi Jimowi Huttonowi, 500 000 kucharzowi Joe Fannelliemu, 500 000 osobistemu asystentowi Peterowi Freestone'owi oraz 100 000 funtów kierowcy i ochroniarzowi Terry'emu Giddingsowi. 50% pozostałego swojego majątku oraz przyszłych dochodów artysta zapisał swojej wieloletniej przyjaciółce Mary Austin, a po 25% swojej matce Jery oraz siostrze Kashmirze. Mary Austin odziedziczyła również jego dom Garden Londge w Kensington w Londynie, gdzie mieszka wraz z rodziną[32].

Śmierć Mercury'ego uświadomiła milionom osób na całym świecie, że AIDS jest realnym zagrożeniem i zwiększyła poziom wiedzy na temat choroby oraz wirusa HIV. Choć w testamencie piosenkarz nie przekazał pieniędzy na cele charytatywne lub walkę z AIDS, był osobą bardzo hojną, nie tylko dla swoich przyjaciół. Mary Austin ujawniła, że przed śmiercią wokalista przeznaczał spore kwoty na rzecz walki z tą chorobą[33].

20 kwietnia 1992 na stadionie Wembley Stadium w Londynie zorganizowano The Freddie Mercury Tribute Concert, który miał na celu uczczenie pamięci artysty oraz zebranie środków na walkę z AIDS. Dochód z imprezy przekazano fundacji założonej przez trzech pozostałych członków zespołu - The Mercury Phoenix Trust. 72 tysiące ludzi na stadionie oraz kilkaset milionów przed telewizorami obejrzało występ Briana Maya, Rogera Taylora, Johna Deacona oraz zaproszonych gwiazd, wśród których byli David Bowie, U2, Guns N' Roses, Elton John, Metallica, George Michael, Robert Plant i wielu innych.

[edytuj] Popularność

Wejście do Dominion Theatre, gdzie grany był musical We Will Rock You
Wejście do Dominion Theatre, gdzie grany był musical We Will Rock You

Sława i popularność wokalisty znajduje swoje odbicie w wielu plebiscytach i głosowaniach:

  • Dwie piosenki autorstwa Mercury'ego - We Are the Champions[34] i Bohemian Rhapsody[35] zostały w dwóch różnych głosowaniach uznane za najlepsze utwory w historii.
  • W milenijnym głosowaniu, w którym wzięło udział 600 000 Brytyjczyków ('Music of the Millenium Poll'), w kategorii najlepsza piosenka zwyciężył utwór Bohemian Rhapsody. Mercury zajął szóste miejsce w głosowaniu na najlepszego męskiego wokalistę, a zespół Queen w kategorii najlepszy zespół ustąpił pola jedynie grupie The Beatles[36].
  • W 2006 roku azjatycka edycja magazynu 'Time' określiła go jako jednego z najbardziej wpływowych Azjatów ostatnich 60 lat[37].
  • W 2002 roku w głosowaniu na '100 największych Brytyjczyków' pod patronatem BBC, Mercury zajął 58. miejsce[38].
  • Na liście najlepszych wokalistów śpiewających w języku angielskim XX wieku stworzonej przez radio BBC, Mercury zajął X miejsce, najwyższej spośród wokalistów hardrockowych. Natomiast na liście MTV 22 najlepszych głosów ostatnich 25 lat znalazł się na miejscu drugim.

Jego zdjęcie znalazło się na jednym z milenijnych znaczków pocztowych wyemitowanych przez brytyjską Pocztę Królewską. Znaczek wzbudził kontrowersje, ponieważ w tle widać perkusistę Rogera Taylora, a obowiązujące wówczas zasady nie pozwalały umieszczać na znaczkach osób żyjących, z wyjątkiem członków brytyjskiej rodziny królewskiej. Wizerunek wokalisty znalazł się również na znaczkach w kilkunastu innych krajach[39].

Wiele z solowych singli wokalisty stanowi gratkę dla kolekcjonerów na całym świecie. Oryginalna płyta singla japońskiej edycji Guide Me Home jest warta około 1000 funtów[40].

W 2006 roku Brian May ujawnił, że trwają przygotowania do produkcji filmu biograficznego, którego bohaterem będzie Freddie Mercury[41]. W pracach nad filmem, jako szef studia filmowego, uczestniczy Robert De Niro, a jednym z kandydatów do zagrania głównej roli jest Johnny Depp.[42]

Dopóki rodzice Mercury'ego mieszkali w swoim starym domu, docierały do nich listy od fanów artysty, zaadresowane jedynie "Freddie Mercury's Mum and Dad, Feltham". Później państwo Bulsara przeprowadzili się do Nottingham, żeby być bliżej swojej córki Kashmiry[43]. Ojciec Freddiego, Bomi Bulsara, zmarł w 2003 roku, a matka i siostra (ur. 1950) wciąż żyją.

Imieniem i nazwiskiem piosenkarza nazwano m.in.:

  • Na cześć wokalisty, jego imieniem i nazwiskiem nazwano gatunek żółtej róży[44].
  • Gwiazda w gwiazdozbiorze Kasjopeja. Jej dane to RA: 0h 02m 0.65s DEC: 65° 24' 00"[45].
  • W 2006 ustanowiono nagrodę 'Freddie Mercury Award for Live Music'. Jako pierwsi dostali ją członkowie zespołu The Who.

Obchody 60-lecia jego urodzin na Zanzibarze wzbudziły protesty islamskiej organizacji UAMSHO, która podnosiła kwestię homoseksualizmu artysty oraz to, że nie był muzułmaninem i nie pochodził z Zanzbibaru. W rezultacie, imprezy rocznicowe zostały odwołane.

[edytuj] Solo

[edytuj] Albumy

[edytuj] Single

  • Love Kills 10.09.1984
  • I Was Born to Love You 9.04.1985
  • Made In Heaven 1.07.1985
  • Living On My Own 2.09.1985
  • Love Me Like There’s No Tomorrow 18.11.1985
  • Time 6.05.1986
  • Hold On z Jo Dare, 1986 (tylko Niemcy)
  • The Great Pretender 23.02.1987

Z Montserrat Caballe:

  • Barcelona 26.10.1987
  • The Golden Boy 24.10.1988
  • How Can I Go On 23.01.1989

Po śmierci Mercury'ego (reedycje):

  • Barcelona 27.07.1992
  • How Can I Go On 12.10.1992
  • Foolin' Around 1992 (tylko Niemcy)
  • In My Defence 30.11.1992
  • The Great Pretender 25.01.1993
  • Living On My Own 19.07.1993
  • Guide Me Home w Niemczech 1999 (reklama Lancia), Włochy i Holandia 2000 (promocja boxu Solo)

Nie zostały uwzględnione kolejne wydania oraz edycje kolekcjonerskie. Data premiery oznacza najwcześniejsze wydanie danej piosenki.

[edytuj] Boxy

[edytuj] Koncerty solowe

  • 01.12.1973 Kursaal, Southend w Anglii, występ z 'Mott The Hoople' (piosenka All The Young Dudes).
  • 07.10.1979 Londyn, występ z 'Royal Ballet' przy akompaniamencie 'Royal Philharmonic Orchestra' (Crazy Little Thing Called Love, Bohemian Rhapsody).
  • 08.01.1982 Hogs Grunt Pub, Cricklewood, Anglia, występ z 'Taxi' (Jailhouse Rock).
  • 19.11.1982 Apollo Theatre, Manchester, występ z Eltonem Johnem (Whole Lotta Shakin' Goin' On, I Saw Her Standing There, Twist & Shout).
  • Marzec 1987, Niemcy, występ w programie 'Vier Gegen Willy show' (The Great Pretender); playback.
  • 29.05.1987 Ku Klub, Ibiza, Festiwal 'Ibiza 92', występ z Montserrat Caballé (Barcelona); playback.
  • 14.04.1988 Dominion Theatre, Londyn, musical 'Time', występ charytatywny (Born To Rock'n'roll, In My Defence, It's In Every One Of Us z Cliffem Richardem, Time).
  • 08.10.1988 Plaça de Carles Buigas, Barcelona, występ z Montserrat Caballé w ramach festiwalu 'La Nit' (Barcelona, The Golden Boy, How Can I Go On); playback, koncert wydany na DVD[46].

[edytuj] Instrumenty używane przez Mercury'ego

Klawiszowe

Fortepiany:

  • Baldwin SD10 (koncertowy - Concert Grand)
  • Bechstein D (koncertowy)
  • Bechstein S (salonowy - Baby Grand)
  • Bösendorfer Imperial (koncertowy)
  • Kawai RX7 (koncertowy)
  • Steinway D (koncertowy)
  • Steinway S (salonowy)
  • Biały fortepian salonowy, marka nieznana
  • Yamaha C1 (salonowy)
  • Yamaha C7 (koncertowy)
  • Yamaha CFIIIS (koncertowy)

Pianina:

  • Chappell
  • Pianino, marka nieznana

Pianina elektryczne:

  • Roland RD1000
  • Wurlitzer EP200
  • Yamaha CP80

Syntezatory i samplery:

  • E-mu Emulator II+
  • Fairlight CMIIIS
  • Korg M1
  • Kurzweil K250
  • Oberheim OB8
  • Oberheim OBX
  • Oberheim OBXA
  • Roland Jupiter 8
  • Yamaha DX7

Inne klawiszowe:

Gitary:

  • Ovation dwunastostrunowy
  • Biały Fender Telecaster

Inne:

  • Mikrofon Shure 565D

[edytuj] Literatura

  • Jim Hutton i Tim Wapshott, "Freddie Mercury i ja", wyd. Da Capo, Warszawa 1995, ISBN 83-86611-75-8.
  • Ken Dean "Queen", wyd. "Rock-Serwis", Kraków 1992, ISBN 83 853335-09-9.
  • Lesley-Ann Jones "Freddie Mercury - Biografia Definitywna", wyd. ALFA-WERO, Warszawa 1999, ISBN 83-7179-147-X.

Przypisy

  1. "Greatest Male Rock Vocalists" (en). digitaldreamdoor.com. [dostęp 19 lutego 2008].
  2. "Freddie Mercury Biography" (en). [dostęp 18 lutego 2008].
  3. "Sinatra is voice of the century" (en). BBC News. [dostęp 18 lutego 2008].
  4. "MTV's 22 Greatest Voices in Music" (en). listology.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  5. Akt urodzenia
  6. Julie Webb: HIGHLY -STRUNG? WE FIGHT OVER HAIRSPRAY! (en). mr-mercury.co.uk. [dostęp 18 lutego 2008].
  7. Rick Sky: The Show Must Go On: The Life of Freddie Mercury (en). adherents.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  8. Freddie Mercury, the Untold Story, film 2000 r. [1]
  9. Record Collector, 1996: "Queen before Queen" (en). freddie.ru. [dostęp 18 lutego 2008].
  10. Champions of the World, film 1995 r. [2]
  11. "Freddie Mercury: A Royal Dancer" (en). Freddie Mercury - Music? Not only.... [dostęp 18 lutego 2008].
  12. AMG Presents the Stachies: Sixteen of Music's Best, Boldest, and Bushiest Mustaches" (en). allmusic.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  13. Mail on Sunday: "The Great Pretender" (en). queenarchives.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  14. Melody Maker: Freddie Mercury Interviews (en). queenarchives.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  15. "Kurt Cobain suicide note", popmusic.com
  16. Queen win greatest live gig poll (en). BBC News. [dostęp 18 lutego 2008].
  17. "Is this real life? Rockumentary", program TV
  18. 100 Greatest 'Live' Artists (en). DigitalDreamDoor.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  19. Circus Magazine: "Queen's Freddie Mercury Shopping For An Image In London" (en). queenarchives.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  20. Characteristics of his voice (en). [dostęp 18 lutego 2008opublikowany = f-mercury.com.ar].
  21. 1991: Giant of rock dies
  22. 04-04-1974 - NME
  23. Freddie's Loves, film 2004 r., Channel 5
  24. The Sun: "Elton's sad farewell" (en). mr-mercury.co.uk. [dostęp 18 lutego 2008].
  25. Jim Hutton: "Freddie and Jim: A Love Story" (en). queen.peoples.ru. [dostęp 18 lutego 2008].
  26. "Brainy Quote: Freddie Mercury" (en). brainyquote.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  27. Fancy Cat: "Freddie & His Best Friends" (en). queenarchives.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  28. Melody Maker: "Freddie Mercury: Queen Bee" (en). queenarchives.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  29. Circus Magazine: Queen's Freddie Mercury Shopping For An Image In London" (en). queenarchives.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  30. Record Collector: Freddie Mercury: biography (en). freddie.ru. [dostęp 18 lutego 2008].
  31. Akt zgonu
  32. Daily Mail Weekend Magazine: "The Shy Woman Who Was Left The Mercury Millions" (en). mr-mercury.co.uk. [dostęp 18 lutego 2008].
  33. Rick Sky: "The Show Must Go On: The Life of Freddie Mercury" (en). adherents.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  34. "We Are The Champions' voted world's fave song" (en). queenarchives.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  35. BBC News: "The top 100 number one singles" (en). bbc.co.uk. [dostęp 18 lutego 2008].
  36. "Music of the Millenium Poll" (en). mr-mercury.co.uk. [dostęp 18 lutego 2008].
  37. Time: "Farrokh Bulsara" (en). time.com. [dostęp 18 lutego 2008].
  38. BBC reveals 100 great British heroes (en). BBC News. [dostęp 18 lutego 2008].
  39. Freddie Mercury & Telecoms (en). Freddie Mercury - Music? Not only.... [dostęp 18 lutego 2008].
  40. Tim Jones, Record Collector: "How Great Thou Art...King Freddie" (en). freddie.ru. [dostęp 18 lutego 2008].
  41. "Freddie Mercury doczeka się filmowej biografii" w bazie filmweb.pl, 09.11.2006
  42. "Johnny Depp jako Freddie Mercury?" (pl). Stopklatka.pl. [dostęp 18 lutego 2008].
  43. Sunday Times Magazine: "Freddie & His Best Friends" (en). freddie.ru. [dostęp 18 lutego 2008].
  44. "The Freddie Mercury Rose" (en). pemcom.demon.co.uk. [dostęp 18 lutego 2008].
  45. "Freddie Mercury Star" (en). Freddie Mercury - Music? Not only.... [dostęp 18 lutego 2008].
  46. Queen Concertography,


[edytuj] Linki zewnętrzne


Our "Network":

Project Gutenberg
https://gutenberg.classicistranieri.com

Encyclopaedia Britannica 1911
https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com

Librivox Audiobooks
https://librivox.classicistranieri.com

Linux Distributions
https://old.classicistranieri.com

Magnatune (MP3 Music)
https://magnatune.classicistranieri.com

Static Wikipedia (June 2008)
https://wikipedia.classicistranieri.com

Static Wikipedia (March 2008)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/

Static Wikipedia (2007)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com

Static Wikipedia (2006)
https://wikipedia2006.classicistranieri.com

Liber Liber
https://liberliber.classicistranieri.com

ZIM Files for Kiwix
https://zim.classicistranieri.com


Other Websites:

Bach - Goldberg Variations
https://www.goldbergvariations.org

Lazarillo de Tormes
https://www.lazarillodetormes.org

Madame Bovary
https://www.madamebovary.org

Il Fu Mattia Pascal
https://www.mattiapascal.it

The Voice in the Desert
https://www.thevoiceinthedesert.org

Confessione d'un amore fascista
https://www.amorefascista.it

Malinverno
https://www.malinverno.org

Debito formativo
https://www.debitoformativo.it

Adina Spire
https://www.adinaspire.com