Junkers F 13

Z Wikipedii

Junkers F 13 to niemiecki samolot pasażerski, skonstruowany w zakładach Junkers w 1919. Był to pierwszy samolot komunikacyjny konstrukcji całkowicie metalowej.

Junkers F 13

[edytuj] Historia

Podczas I wojny światowej niemiecka wytwórnia lotnicza Junkers była marginalnym z niemieckich producentów samolotów, niemniej jednak jej konstrukcje były jednymi z najciekawszych tego okresu, jak metalowy myśliwiec w układzie dolnopłata Junkers D.I. Po zakończeniu wojny, Hugo Junkers postanowił wykorzystać zebrane doświadczenia i zaprojektować nowoczesny mały samolot pasażerski na rynek cywilny. Nowa konstrukcja otrzymała wewnętrzne oznaczenie fabryczne J 13 i oznaczenie handlowe F 13. Był to metalowy dolnopłat o konstrukcji wywodzącej się z wcześniejszych projektów. Prototyp oblatany został 25 czerwca 1919 na lotnisku Dessau.

Samolot był budowany w wielu wariantach w zależności od wymagań odbiorców. W kolejnych wersjach zwiększano moc silnika od 118 KW do 420 KW, wymieniano też silniki w istniejących samolotach na mocniejsze. Łącznie zbudowano około 330 Junkersów F 13, z czego ok. 110 było używanych w Niemczech.

[edytuj] Użycie

Pomimo kilku rekordowych lotów, samolot początkowo nie mógł być sprzedawany w Niemczech z uwagi na ograniczenia wynikające z traktatu pokojowego. Pierwszy samolot został sprzedany 29 października do USA, nabywcą był John M. Larsen. Zorganizował on następnie montaż i sprzedaż F 13 na rynku amerykańskim. Dwa samoloty w wersji wodnosamolotu pływakowego oznaczone JL6 zakupiła nawet marynarka wojenna USA. W Niemczech Junkersy F 13 były używane przez linie lotnicze Junkersa, a następnie przez Lufthansę. Samoloty te używane były także w innych krajach świata, aż do lat 40., co dowodziło jakości konstrukcji. Samoloty te sprzedawane były także do ZSRR, gdzie były używane przez państwowe linie lotnicze Dobrolot.

Podczas II wojny światowej szereg Junkersów F 13 zostało wcielonych do Luftwaffe, gdzie pełniły zadania transportowe i kurierskie. Dokładna liczba wcielonych maszyn nie jest znana.

[edytuj] W Polsce

W Polsce w 1921 przedsiębiorstwo Aero-Targ jako pierwsze wypożyczyło 6 Junkersów F 13 z gdańskiego przedsiębiorstwa pocztowego Danziger Luftpost i uruchomiło komunikację na trasie W.M Gdańsk – Poznań – Warszawa na okres Targów Poznańskich.

W roku 1922 przedsiębiorstwo lotnicze Aerolloyd kupiło 6 Junkersów F 13, a w latach 1923 i 1925 po 3 następne. Nosiły one znaki od P-PALA do P-PALH i od P-PALK do P-PALN. Po reorganizacji przedsiębiorstwa i zmianie nazwy na Aerolot, zakupiło one 4 dalsze Junkersy (P-PALO, P-PALP, P-PALR i P-PALS). Łącznie więc polskie lotnictwo cywilne posiadało 16 samolotów tego typu. Jeden z nich, P-PALS został rozbity w 1925. Utworzone w 1929 Polskie Linie Lotnicze "Lot" przejęły 15 pozostałych Junkersów. Otrzymały one w tym roku też nowe znaki rejestracyjne: od SP-AAA do SP-AAH, od SP-AAJ do SP-AAK i od SP-AAT do SP-AAW. Kilka samolotów zostało skasowane w latach 30., a pozostałe 9 sprzedane wytwórni Junkers w 1936 w zamian za samolot pasażerski Ju 52/3mge (po remoncie używane były dalej w Kanadzie).

W toku eksploatacji, w polskich Junkersach wymieniono silniki z BMW-IIIa (240 KM) lub BMW-IV (250 KM) na Junkers L-2 (265 KM) i Junkers L-5 (310 KM).

[edytuj] Opis konstrukcji

Jednosilnikowy samolot komunikacyjny, wolnonośny dolnopłat konstrukcji metalowej, o pokryciu duralowym. Usterzenie klasyczne. Silnik z przodu kadłuba, za nim kabina dwóch pilotów jedynie częściowo zakryta – wyposażona w przeszklone wiatrochrony. Za kabiną pilotów zamknięta, przeszklona ogrzewana kabina dla 4 pasażerów. Podwozie samolotu klasyczne, stałe, koła z amortyzatorami, z tyłu płoza ogonowa.

Stosowano silniki rzędowe różnych typów: m.in. BMW-IIIa (moc startowa 240 KM /176 kW), BMW-IV (250 KM /184 kW), Junkers L-2 (265 KM /194 kW), Junkers L-5 (310 KM /228 kW). Śmigło dwułopatowe.

[edytuj] Dane techniczne

Masy i osiągi różniły się w zależności od zastosowanego silnika i wersji samolotu

[edytuj] Charakterystyki

• rozpiętość – 17,75 m
• długość – 9,60 m
• wysokość – 3,3 m
• powierzchnia nośna 42 m²
• masy:
  • własna – kg
  • użyteczna – kg
  • całkowita – 1850-2400 kg
• obciążenie powierzchni – kg/m²
• silnik – 1 x silnik rzędowy (zob. w tekście)

[edytuj] Osiągi

• prędkości:
  • maksymalna – 160 – 195 km/h
  • przelotowa – km/h
  • minimalna – km/h
• prędkość wznoszenia – m/s
• pułap – <6750m
• zasięg – 600 – 800 km
• przelotowe zużycie paliwa – l/h

Ciąg oznaczeń:

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Junkers F 13 ang.

p • d • e

Niemieckie samoloty wojskowe z okresu II wojny światowej

Samoloty myśliwskie	Ar 65 • Ar 68 • Ar 240 • Do 335 • Fw 187 • Fw 190 • Ta 152 • Ta 154 • He 100 (He 113) • He 51 • He 112 • He 162 • He 219 • Bf 109 • Bf 110 • Me 163 • Me 210 • Me 262 • Me 410
Samoloty bombowe	Ar 234 • Do 17 • Do 23 • Do 217 • Do 335 • Fw 200 • He 111 • He 115 • He 177 • Ju 86 • Ju 88 • Ju 188 • Ju 388
Wodnosamoloty i łodzie latające	Ar 95 • Ar 196 • Ar 231 • Bv 138 • Ha 139 • Bv 222 • Do 15 • Do 18 • Do 24 • Do 26 • He 59 • He 60 • He 114 • He 115
Samoloty rozpoznawcze	Ar 95 • Ar 196 • Ar 234 • Bv 141 • Do 17 • Do 215 • Do 335 • Fi 167 • Fw 189 • He 45 • He 46 • He 70 • He 170 • Hs 126
Szybowce i samoloty transportowe	Ar 232 • DFS 230 • Go 242 • Go 244 • G 38 • Ju 52 • Ju 90 • Ju 252 • Ju 352 • Ju 290 • Ju 390 • Ka 430 • Me 321 • Me 323 • Si 204
Samoloty szkolne, łącznikowe i kurierskie	Ao 192 • Ar 66 • Ar 69 • Ar 79 • Ar 96 • Bü 131 • Bü 133 • Bü 180 • Bü 181 • Bü 182 • Fi 156 • Fw 44 • Fw 56 • Fw 58 • F 13 • W 34 • He 72 • Kl 31 • Kl 32 • Kl 35 • Bf 108 • Fh 104
Samoloty szturmowe	Ar 66 • Go 145 • He 45 • He 50 • Hs 123 • Hs 129 • Ju 87
Śmigłowce i wiatrakowce	Fa 223 • Fa 330 • Fl 265 • Fl 282
Samoloty doświadczalne i inne	DFS 39 • DFS 193 • DFS 194 • Fw 47 • Fi 158 • Ju 49 • He 116 • He 119 • He 176 • He 178 • Me 261
Prototypy i projekty	Ao 225 • Ar 77 • Ar 80 • Ar 81 • Ar 195 • Ar 197 • Ar 198 • Ar 199 • Ar 340 • Ar 396 • Ba 349 • Bv 40 • Ha 137 • Ha 140 • Bv 142 • Bv 144 • Bv 155 • Bv 238 • Do 19 • DFS 228 • DFS 346 • Fi 98 • Fi 99 • Fi 256 • Fw 57 • Fw 159 • Ta 183 • Fw 191 • He 118 • He 280 • Ho 229 • Ju 85 • Ju 89 • Ju 187 • Ju 288 • Hs 122 • Hs 124 • Hs 125 • Hs 127 • Hs 128 • Hs 130 • Hs 132 • Ju 322 • Bf 161 • Bf 162 • Me 263 • Me 264 • Me 309 • Me 509 • Me 609 • Me P.1101