Zabytki romańskie w Polsce

Z Wikipedii

Przykłady zabytków sztuki i architektury romańskiej w Polsce według województw:

Spis treści 1 Zabytki architektury 1.1 Województwo dolnośląskie 1.2 Województwo kujawsko-pomorskie 1.3 Województwo lubelskie 1.4 Województwo lubuskie 1.5 Województwo łódzkie 1.6 Województwo małopolskie 1.7 Województwo mazowieckie 1.8 Województwo podlaskie 1.9 Województwo podkarpackie 1.10 Województwo pomorskie 1.11 Województwo opolskie 1.12 Województwo śląskie 1.13 Województwo świętokrzyskie 1.14 Województwo warmińsko-mazurskie 1.15 Województwo wielkopolskie 1.16 Województwo zachodniopomorskie 2 Zobacz też

[edytuj] Zabytki architektury

[edytuj] Województwo dolnośląskie

• Bartniki-Niwnice - kościół filialny św. Jadwigi, po 1305
• Biały Kościół - kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, 1264
• Brzeg Głogowski - kościół Bożego Ciała, XIII w.
• Głogów:
  • zamek książęcy, murowana wieża z XIII w.
  • kościół św. Piotra, fundamenty z XII w., obecnie lapidarium - pomnik Jana Pawła II
  • kolegiata Wniebowzięcia NMP, relikty dwóch kościołów z XII w. (pod posadzką) i dwóch faz właściwej kolegiaty z I. poł. XIII w.
  • farny kościół św. Mikołaja, relikty fazy romańskiej z I. poł. XIII w.
• Gogołów - kościół romański z początku XIII w., przebudowany
• Gościszów:
  • ruiny zamku z XIII w.
  • kościół Matki Boskiej i Jana Chrzciciela, fragmenty z pierwszej połowy XIII w.
• Henryków - kościół cysterski, ok. 1270
• Jerzmanki - kościół św. Franciszka z Asyżu, XIII w.
• Kiełczyn - kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, relikty z XIII w.
• Kondratów - kościół filialny św. Jerzego, pocz. XIV w.
• Kościelniki Średnie - mury romańskiego kościoła z XIII w.
• Legnica:
  • Zamek Piastowski, mury do 12 m z 1 poł. XIII w., relikty kaplicy zamkowej
  • katedra św. ap. Piotra i Pawła, pierwotnie 1208, 1333-1380
• Lubiąż - opactwo cystersów, pobenedyktyński kościół św. Jakuba, 1150
• Lwówek Śląski - kościół Wniebowzięcia NMP (fasada zachodnia) joannitów, 1260-1270
• Nowy Kościół - ruiny kościoła Najświętszej Marii Panny, XIII w.
• Pastuchów - kościół św. Barbary, poł. XIII w.
• Pielgrzymka - kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny, portal z XIII w.
• Płóczki Górne - kościół filialny św. Bartłomieja, ok. 1241
• Proszków - kościół św. Anny, pocz. XIV w.
• Raciborowice Górne - kościół św. Michała Archanioła, pocz. XIII w
• Rokitnica:
  • Zamek w Rokitnicy z XIII/XIV w.
  • kościół św. Bartłomieja, XIII w.
• Sędziszowa - ruiny kościoła św. Katarzyny, XIII w.
• Sobótka:
  • Kamienny lew romański stojący obok kościoła św. Anny
  • Zamek w Górce - dawne opactwo augustianów, XII-XIV w.
• Sokołowiec - kościół parafialny św. Jadwigi, ok. poł. XIII w
• Stary Zamek - kościół parafialny św. Stanisława biskupa, 2 poł. XIII w.
• Stolec - kościół pomocniczy Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Zuzanny, koniec XIII w.
• Stronia - rotunda Narodzenia NMP, ok. 1300
• Strzelin - romańska rotunda św. Gotarda, XII w.
• Studniska Dolne - kościół filialny św. Anny, XIII w.
• Środa Śląska:
  • kościół Najświętszej Marii Panny za murami, 1220-1230
  • kościół św. Andrzeja, ściany zewnętrzne naw bocznych, XII w.
• Święta Katarzyna - kościół obronny św. Katarzyny Aleksandryjskiej, poł. XIII w.
• Trójca - kościół św. Piotra i Pawła, poł. XIII w.
• Trzebnica - klasztor cysterek, 1202
• Tymowa - kościół Najświętszej Marii Panny, koniec XIII w.
• Tyniec nad Ślęzą - kościół św. Michała, ok. XIII w.
• Ujazd Górny - kościół św. Marcina, pocz. XIII w.
• Wądroże Wielkie - kościół Matki Bożej Różańcowej (pierwotnie św. Piotra i Pawła), XIII w.
• Wierzbna - kościół Wniebowzięcia NMP, XIII w.
• Wleń - zamek (donżon, relikty kaplicy i budynku mieszkalnego) z fragmentami murów z XII/XIII w.
• Wrocław:
  • kościół św. Idziego, 1 poł. XIII w.
  • kościół św. Marii Magdaleny z XIV w. - portal przeniesiony z rozebranego kościoła benedyktynów na Ołbinie, 1150-1175
  • katedra św. Jana Chrzciciela z reliktami z X-XII w.
  • kościół augustianów NMP na Piasku, nad wejściem do zakrystii tympanon fundacyjny z pierwotnej romańskiej świątyni, po 1153
  • kościół zamkowy św. Marcina z reliktami zamku piastowskiego, XIII w.
• Zbylutów - kościół Najświętszej Marii Panny, XIII-XIV w
• Złotoryja - kościół NMP, XIII w.
• Źródła - kościół obronny, XIII w.

[edytuj] Województwo kujawsko-pomorskie

• Chalno - relikty kościoła z XII w, rozebranego ok. 1870 r.
• Inowrocław - kościół NMP, XII w.
• Kałdus - relikty nieukończonej bazyliki z XI w.
• Kościelec - kościół św. Małgorzaty, XII/XIII w.
• Kościelna Wieś - kościół św. Wawrzyńca, fragmenty z przełomu XII/XIII w.
• Kruszwica - kolegiata śś. Piotra i Pawła, 1120-1140
• Mogilno - fragmenty pobenedyktyńskiego kościoła św. Jana Ewangelisty, 1 poł. XI w. (z okresu romańskiego pochodzą prezbiterium z apsydą, filary w nawie głównej, fragmetny ścian bocznych, krypty wschodnia i krypta zachodnia)
• Strzelno:
  • kościół Świętej Trójcy i Najświętszej Marii Panny, XII/XIII w.
  • rotunda świętego Prokopa, 1133
• Włocławek - katedra Wniebowzięcia NMP we Włocławku, pierwotnie z XI w. - niezachowana

[edytuj] Województwo lubelskie

• Chełm-Bieławin - relikty wieży z XI-XIII w.
• Lublin - wieża zamku w Lublinie, lata 30. XIII w.
• Podgórze - kościół Chrystusa Pana Zbawiciela, prezbiterium, XIII w.
• Stołpie - wieża, XII w.

[edytuj] Województwo lubuskie

• Biedrzychowice Dolne - kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, zachowana półkolista apsyda, a w południowej ścianie nawy ostrołuczny portal kamienny, XIII w.
• Drągowina - kościół Wniebowstąpienia Pańskiego, XIII w.
• Drzeńsko - kościół Jezusa Miłosiernego, XIII w.
• Iława - kościół św. Andrzeja, XII w.
• Kowalów - kościół św. Piotra i Pawła, XIII w.
• Radówek - kościół MB Różańcowej, (zamurowany półokrągły portal i trzy romańskie okna w tylnej ścianie prezbiterium symbolizujące Trójcę Świętą), XIII w
• Stary Żagań - kościół wiejski, XII w.

[edytuj] Województwo łódzkie

• Inowłódz - kościół św. Idziego, XI/XII w.
• Krzyworzeka - kościół św. Piotra i Pawła, 1264
• Ruda - kościół św. Wojciecha, 1142
• Strońsko - kościół św. Urszuli i 11 Tysięcy Dziewic, 1 poł. XIII w
• Sulejów - Opactwo cystersów, XII/XIII w.
• Tum - Kolegiata NMP i św. Aleksego, XII w
• Żarnów - kościół św. Mikołaja, koniec XII w.

[edytuj] Województwo małopolskie

• Czchów - Romańska wieża zamkowa, koniec XIII w.
• Dziekanowice - Sanktuarium Macierzyństwa NMP, kościół romański z XII/XIII w.
• Januszowice - dwór murowany z XVI w. z reliktami kaplicy z XIII w.
• Kościelec - kościół św. Wojciecha, ok. 1230-1240
• Kraków:
  • katedra św. Stanisława i św. Wacława - relikty X/XI w.: krypta św. Leonarda
  • zamek - relikty z końca XIII w.
  • rotunda Najświętszej Marii Panny, X/XI w.
  • kościół św. Gereona w Krakowie, XI w. nie zachowany
  • Kościół Mariacki w Krakowie - fundamenty kościoła gotyckiego z pocz. XIII w.
  • kościół św. Wojciecha w Krakowie - X-XII w.
  • kościół św. Andrzeja w Krakowie, 1079-1098
  • kościół Najświętszego Salwatora w Krakowie, X-XII w.
• Miechów - relikty pierwszego kościoła Bożogrobców, 1 poł. XIII w.
• Mogiła - opactwo cystersów z kościołem, 1 poł. XIII w.
• Prandocin - kościół św. Jana Chrzciciela, XII w.
• Tropie - kościół Świętych Pustelników Świerada i Benedykta, XI/XII w.
• Tyniec - kościół św. Piotra i św. Pawła, XI w.
• Wysocice - kościół obronny św. Mikołaja, XII/XIII w.

[edytuj] Województwo mazowieckie

• Błonie - kościół parafialny św. Trójcy z poł. XIII w.
• Chlewiska - kościół św. Stanisława Bp Męczennika, 1121
• Czersk - relikty kaplicy zamkowej, XIII w.
• Czerwińsk nad Wisłą - kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, XII w.
• Płock:
  • katedra z XII w. (wzniesiona na nowo w XVI wieku), drzwi płockie z XII w. (kopia, oryginał w Nowogrodzie Wielkim)
  • palatium i rotunda z X/XI w (eksponowane przy zamku)
  • kolegiata św. Michała, obecnie liceum "Małachowianka" - mury i fragment filaru z ok. 1220
• Rokicie - kościół św. Piotra i Pawła, XIII w.
• Sieciechów - kościół Wniebowzięcia NMP, XII w. (relikty fundamentów)

[edytuj] Województwo podlaskie

• brak

[edytuj] Województwo podkarpackie

• Przemyśl:
  • preromańska rotunda - relikty na Wzgórzu Zamkowym, IX w.
  • preromańskie monasterium na Wzgórzu Zamkowym, IX w.
  • romańska bazylika trzynawowa, X w.
  • palatium książęce, X w.

[edytuj] Województwo pomorskie

• Gdańsk - romańskie piwnice z XIII w. pod dawnym klasztorem Dominikanów (odkrycie z 2006 r.)
• Gdańsk - fundamenty XIII-wiecznego kościoła św. Mikołaja pod Halą Targową.
• Gdańsk-Oliwa - fragmenty cysterskiego kościoła romańskiego z 1 ćwierci XIII w. (w prezbiterium) i bazyliki romańsko-gotyckiej z 2 ćwierci XIII w. (w nawie głównej i południowej); romańskie przejście do oratorium za nagrobkiem Hülsena, przebudowane opactwo cystersów z XII/XIII w.

[edytuj] Województwo opolskie

• Głuchołazy - kościół parafialny św. Wawrzyńca, 1250
• Kałków - kościół Narodzenia NMP i św. Jerzego, XIII w.
• Kępnica - kościół Wniebowzięcia NMP, m.in. zachowane późnoromańskie polichromie w prezbiterium, 1 poł. XIII w.
• Nysa - kościół św. Jakuba i św. Agnieszki, relikty kościoła z XIII w.
• Pakosławice - kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, 1221
• Wierzbięcice - kościół św. Mikołaja, pocz. XIV w.

[edytuj] Województwo śląskie

• Cieszyn - rotunda romańska z XI w.
• Giebło - kościół św. Jakuba, fragmenty z pierwszej połowy XIII w.
• Siewierz - kościół cmentarny św. Jana Chrzciciela, 1140
• Wojkowice Kościelne - kościół romański św. Marcina i Doroty, 1200-1229

[edytuj] Województwo świętokrzyskie

• Goźlice - kościół parafialny Wniebowzięcia NMP, 1 poł. XIII w.
• Grzegorzowice - kościół św. Jana Chrzciciela, prezbiterium z XIII w.
• Imielno - kościół św. Mikołaja z 1 poł. XIII w.
• Jędrzejów - Archiopactwo cystersów w Jędrzejowie, 1140
• Kije - kościół św. Piotra i Pawła z 2 poł. XII w.
• Końskie - kolegiata św. Mikołaja i Wojciecha, 1 poł. XIII w.
• Koprzywnica - pocysterski kościół św. Floriana, 1207-1240
• Mieronice - kościół św. Jakuba Starszego, 2 poł. XIII w
• Mokrsko Dolne - kościół Wniebowzięcia NMP, poł. XIII w.
• Opatów - Kolegiata św. Marcina, XII w.
• Samborzec - kościół św. Trójcy, poł. XIII w
• Sandomierz - kościół dominikański św. Jakuba, 1226
• Skalbmierz - kościół św. Jana Chrzciciela, XII/XIII w.
• Sulisławice - kościół Narodzenia NMP, XIII w.
• Święty Krzyż - opactwo benedyktyńskie, XI w.
• Tarczek - kościół św. Idziego, 1 poł. XIII w.
• Wąchock:
  • Zespół klasztorny cystersów z romańskim kapitularzem, XII w
  • kościół klasztorny Najświętszej Marii Panny i św. Floriana, XIII w
• Wiślica:
  • kolegiata z reliktami z XII w
  • kościół św. Mikołaja, relikty z XI w.
• Włostów - kościół św. Jana Chrzciciela, XIII/XIV w
• Zagość - kościół joannitów św. Jana Chrzciciela, XII w.
• Zawichost:
  • kościół św. Jana Chrzciciela, 2 poł. XIII w
  • pozostałości kaplicy św. Maurycego, XI w.
  • kościół św. Trójcy, XIII w.

[edytuj] Województwo warmińsko-mazurskie

• brak

[edytuj] Województwo wielkopolskie

• Czerwona Wieś - kościół św. Idziego, fragmenty z pierwszej połowy XIII w.
• Giecz:
  • kościół św. Mikołaja, fundamenty z pierwszej połowy XI w.,
  • palatium, fundamenty z pierwszej połowy XI w.
• Gniezno:
  • kościół św. Jerzego (XII w., przebudowany 1782)
  • katedra gnieźnieńska, relikty z IX/X w.
• Kalisz - grodzisko na Zawodziu:
  • relikty wieży z XIII w.
  • fundamenty kolegiaty św. Pawła, XIII w
• Kazimierz Biskupi - kościół św. Marcina, fragmenty z XII w.
• Kościelec Kaliski - kościół św. Wojciecha, połowa XII w.
• Kościelec Kolski - kościół św. Andrzeja Apostoła, połowa XII w.
• Kotłów - kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny, XII w.
• Krobia - kościół św. Idziego, XII w
• Licheń - w kapliczce romański krzyż z piaskowca, 1151
• Łekno - rotunda św. Piotra, relikty. X/XI w.
• Lubiń - opactwo benedyktynów, XI/XII w.
• Objezierze - kościół św. Bartłomieja z fragmentami z 1. poł. XIII w
• Ostrów Lednicki:
  • palatium połączone z kaplicą. X w
  • kościół z prezbiterium, baseny chrzcielne, X w.
• Poznań:
  • kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami, XI-XIII w.
  • katedra św. Piotra i św. Pawła, (fragmenty w podziemiu), X-XI w.
  • relikty palatium przy kościele Najświętszej Marii Panny, X w.
• Stare Miasto:
  • romański słup przydrożny z pogańskiego obelisku
  • kościół św. Piotra i Pawła, XIII w.
• Trzemeszno - opactwo benedyktynów, X/XI w.
• Tulce - kościół Narodzenia NMP, XIII w

[edytuj] Województwo zachodniopomorskie

• Banie - kościół MB Wspomożenia Wiernych, XIII w
• Będargowo - kościół Matki Boskiej Wspomożycielki Wiernych, zatarty charakter romański, odsłonięty jeden portal, XIII w
• Chwarszczany - kościół św. Stanisława Kostki, pierwotnie templariuszy św. Jana Ewagelisty, dolne partie fasady zachodniej z portalem, XIII w.
• Gardno - kościół romański Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1 poł. XIII w.
• Góralice - kościół pod wezwaniem św. Stanisława BM, przebudowany, XIII w.
• Kamień Pomorski - bazylika św. Jana Chrzciciela, przełom XII/XIII w.
• Kołbacz - kościół w zespole klasztornym Cystersów, XII/XIII w.
• Mętno - kościół, XIII w.
• Moryń - bazylika romańska, poł. XIII w.
• Piaseczno - kościół M.B. Królowej Różańca, XIII w.
• Rurka - kościół templariuszy, XIII w.
• Swobnica - kościół św. Kazimierza, 1234-1250

[edytuj] Zobacz też

• architektura romańska w Polsce
• Szlak Romański