19 Pułk Artylerii Lekkiej
Z Wikipedii
19 Pułk Artylerii Lekkiej[1] – polska jednostka wojskowa okresu międzywojennego.
Za zasługi bojowe w wojnie 1919-1920 pułk odznaczono srebrnym krzyżem Virtuti Militari. Trąbkę pułkową udekorował marszałek Józef Piłsudski w Wilnie 29 kwietnia 1922.
Pułk stacjonował w Nowej Wilejce, 2 dywizjon w Mołodecznie, a 3 dywizjon w Lidzie.
Święto pułkowe obchodzono 16 sierpnia.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pułk powstał w lipcu 1919 z wcześniej zorganizowanych oddziałów jako 1 Pułk Artylerii Polowej Litewsko-białoruskiej, przemianowany następnie na 19 Pułk Artylerii Polowej, a potem 19 Pułk Artylerii Lekkiej.
[edytuj] Działania bojowe
[edytuj] Walki w latach 1919-1920
Pułk brał udział w walkach w 1919 o ustalenie granic Polski, uczestniczył również w w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920.
[edytuj] Walki w kampanii wrześniowej
W kampanii wrześniowej Pułk wziął udział w ramach 19 Dywizji Piechoty w składzie Armii "Prusy". Poszczególne jego dywizjony zostały przydzielone do pułków 19 Dywizji Piechoty: I – 85 Pułku Piechoty, II – 86 Pułku Piechoty, IV – 77 Pułku Piechoty. Natomiast III dywizjon 19 Pułku Artylerii Lekkiej został przydzielony do 38 Dywizji Piechoty Rezerwowej.
1 września 1939 pułk został ześrodkowany w rejonie Łowicza – Sochaczewa. 3 września organizował obronę Tomaszowa Mazowieckiego, a 4 września obronę na przedpolu Piotrkowa Trybunalskiego.
5 września 1939 odpierał niemieckie uderzenie na Piotrków Trybunalski poniósł ciężkie straty i został zmuszony do odwrotu za Pilicę. Po tych walkach 19 Dywizja Piechoty została rozdzielona na dwie grupy, tak też podzielił się Pułk. I dywizjon i część II walczyła nadal w składzie grupy płk dypl. Tadeusza Pełczyńskiego, a IV dywizjon w składzie grupy ppłk dypl. Jana Kruk-Śmigla.
Pojedyncze grupy żołnierzy z Pułku zakończyły szlak bojowy 27 września 1939 pod Terespolem.
[edytuj] Dowódcy
[edytuj] Sztandar
Nadanie sztandaru i zatwierdzenie jego wzoru ujęte zostało w Dzienniku Rozkazów MSWojsk. z 1937, nr 18, poz. 237.
Sztandar wręczył pułkowi marszałek Edward Śmigły-Rydz w Wilnie 3 lipca 1938, podczas uroczystości wręczenia oddziałom artylerii sztandarów ufundowanych przez społeczeństwo Wilna i północno-wschodnie ziemie Rzeczypospolitej.
Przypisy
- ↑ do 1931 pod nazwą 19 Pułk Artylerii Polowej; rozkazem Ministra Spraw Wojskowych marszałka Józefa Piłsudskiego z 31 grudnia 1931 wszystkie pułki artylerii polowej zostały przemianowane na pułki artylerii lekkiej (Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 36 poz. 473)
[edytuj] Bibliografia
- Kazimierz Satora, Opowieści wrześniowych sztandarów, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1990, ISBN-83-211-1104-1
Artyleria ciężka: 1 pan • 1 pac • 2 pac • 3 pac • 4pac • 5 pac • 6 pac • 7 pac • 8 pac • 9 pac • 10 pac • 1 pam*
Artyleria lekka: 1 pal • 2 pal • 3 pal • 4 pal • 5 pal • 6 pal • 7 pal • 8 pal • 9 pal • 10 pal • 11 pal • 12 pal • 13 pal • 14 pal • 15 pal • 16 pal • 17 pal • 18 pal • 19 pal • 20 pal • 21 pal • 22 pal • 23 pal • 24 pal • 25 pal • 26 pal • 27 pal • 28 pal • 29 pal • 30 pal • 31 pal • 33 pal • 38 pal • 40 pal • 51 pal • 54 pal • 55 pal • 61 pal • 65 pal 1 pam*
Artyleria konna: 1 dak • 2 dak • 3 dak • 4 dak • 5 dak • 6 dak • 7 dak • 9 dak • 10 dak • 11 dak • 12 dak • 13 dak • (8)14 dak
Artyleria przeciwlotnicza: pułk: 1 • baterie: 1 • 2 • 3 • 16 • 17 • 86 • 87
75 mm wz. 1897 • 76,2 mm wz. 1902 • 75 mm wz. 02/26 • 105 mm wz. 13 • 105 mm wz. 29 • 120 mm wz. 1878/09/31
100 mm wz. 1914/1919 • 155 mm wz. 1917
40 mm wz. 36 • 75 mm wz. 1897/14/17 • 75 mm wz. 1922/1924 • 75 mm wz.36/37
220 mm wz. 32 • 81 mm wz. 31
47 mm wz. 39 • 155 mm wz. 39
