Brygada Rezerwowa Kawalerii Wołkowysk

Z Wikipedii

Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem Brygada Rezerwowa Kawalerii "Wołkowysk". (dyskusja)

Brygada Rezerwowa Kawalerii Wołkowysk – związek taktyczny Wojska Polskiego utworzony w sposób improwizowany w trakcie wojny obronnej 1939 r.

Brygada pod dowództwem płk. Edmunda Tarnasiewicz-Helduta była formowana w oparciu o ośrodki zapasowe jednostek kawalerii (Suwalskiej BK, Podlaskiej BK i częściowo Wileńskiej BK).

Składała się z:

101 Rezerwowego Pułku Ułanów (Białystok) – dowódca mjr Stanisław Żukowski
102 Rezerwowego Pułku Ułanów (Wołkowysk) – dowódca mjr Jerzy Florkowski
110 Rezerwowego Pułku Ułanów (Białystok) – dowódca ppłk Jerzy Dąbrowski
103 Rezerwowego Pułku Szwoleżerów (Wołkowysk) – dowódca ppłk Zdzisław Kwiatkowski
kolumny taborów (Wołkowysk) – dowódca rtm. Edward Capała

110 Pułk Ułanów już 16 września 1939 r. walczył z Niemcami w rejonie Białegostoku. Wieczorem 17 września pozostałe oddziały Brygady razem z dowództwem ośrodka zapasowego odeszły z Wołkowyska w kierunku Grodna. Tego dnia podjazd 101 Pułku Ułanów pod Brzostowicą Wielką natknął się na niemieckich motocyklistów i spędził ich z trasy. Pierwsze starcia z wojskami sowieckimi miały miejsce 19 września, ale były to walki tylko z patrolami. Prowadzono także boje z dywersantami.

Tego dnia dołączył do Brygady 110 Pułk Ułanów. Jednak już następnego dnia odłączył się on od Brygady, zabierając 2 działa (prawdopodobnie jedyne, jakie miała cała Brygada) i poszedł własną drogą. Od świtu 21 września Brygada brała udział w obronie Grodna przed wojskami sowieckimi. Po południu, gdy prawie całe miasto było zdobyte przez Sowietów, dowódca obrony miasta gen. w st. sp. Wacław Jan Przeździecki nakazał odwrót za Niemen. Brygada przeprawiła się przez rzekę w okolicy Hyżej. Około północy 21 września w rejonie Sopoćki – Kodziowce została zaatakowana przez sowieckie wojska pancerne. Broniła się do rana 22 września i otworzyła sobie drogę odwrotu. Ciężar walki spoczywał na 101 Pułku Ułanów, który poniósł bardzo ciężkie straty za cenę zniszczonych 6-12 czołgów sowieckich i zabitych ok. 800 żołnierzy. Po bitwie trzy pułki Brygady rozdzieliły się i każdy pomaszerował własną drogą. Brygada jako zwarta jednostka przestała istnieć. W godzinach popołudniowych 23 września znajdujący się przy 101 Pułku Ułanów dowódca Brygady rozkazał przejść granicę litewską. Pozostałe pułki Brygady zrobiły to samo w następnych dniach.

110 Pułk Ułanów w nocy z 20 na 21 września natomiast samowolnie odłączył się od Brygady i skierował się ku Puszczy Augustowskiej. 23 września ppłk Jerzy Dąbrowski dał wolną rękę żołnierzom, którzy chcieliby przejść na Litwę. Zrobiła to garstka żołnierzy i 2 oficerów. Pozostali usiłowali się przedrzeć między wojskami niemieckimi i sowieckimi do oblężonej Warszawy. Po przekroczeniu rzeki Pisy od strony Kolna dowódca Pułku wydał rozkaz jego rozwiązania, czemu sprzeciwił się mjr Henryk Dobrzański (późniejszy "Hubal"), który kontynuował walkę partyzancką do swojej śmierci w 1940 jako dowódca Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego.

p • d • e

Kawaleria II RP

Dywizje jazdy: DJ • 1 • 2 • Brygady jazdy: I • II • III • IV • V • VI • VII • VIII • IX • X

Dywizje kawalerii: 1 • 2 • 3 • 4 • Samodzielne BK: 2 • 3 • 5 • 6 • 8 • 9 • Brygady kawalerii: I • IV • VII • VIII • X • XI • XII • XIII • XIV • XV • XVI • XVII • XVIII • Brygady kawalerii (1929-1936): Brygady 2 DK • BK Brody • BK Wilno • BK Kraków • BK Stanisławów • BK Rzeszów • BK Hrubieszów • BK Baranowicze • BK Białystok • BK Poznań • BK Równe • BK Suwałki • BK Toruń

Brygady kawalerii 1939: Mazowiecka BK • Kresowa BK • Wileńska BK • Suwalska BK • Krakowska BK • Podolska BK • Wielkopolska BK • Pomorska BK • Nowogródzka BK • Wołyńska BK • Podlaska BK

Jednostki improwizowane w 1939: DK Zaza • Zbiorcza BK • Rezerwowa BK • BK "Edward" • BK "Plis"

Pułki szwoleżerów: 1 • 2 • 3 • Pułki ułanów: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • Pułki strzelców konnych: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10