Dywizja Jazdy

Z Wikipedii

Dywizja Jazdy – polska wielka jednostka kawalerii początku II RP.

Sformowana pośpiesznie, wzięła udział w pierwszej fazie wyprawy kijowskiej. Prowadziła działania w kierunku na Koziatyn.

Spis treści 1 Dowódca 2 Działania zbrojne 2.1 Walki o Koziatyn 2.2 Kolejne boje 3 W działaniach odwrotowych 4 Skład 5 Literatura 6 Przypisy 7 Zobacz też

[edytuj] Dowódca

• gen. Jan Romer
• gen. Aleksander Karnicki - od maja 1920
• gen. Sawicki - od 10 czerwca 1920

[edytuj] Działania zbrojne

25 kwietnia 1920 nad ranem dywizja przeszła przez most na Słuczy. Pierwszą bitwę stoczył 9 puł z kawalerią przeciwnika zdobywając m. Prutówka. W ciągu dnia pokonano 73 km. Dnia następnego dywizja wyszła na linię toru kolejowego Żytomierz— Berdyczów tocząc walkę z bolszewickim pociągiem pancernym.

[edytuj] Walki o Koziatyn

Spieszeni szwoleżerowie uderzyli na dworzec kolejowy. Jednocześnie 14, i 6 i 1 pułk zdobywały dworzec towarowy i znajdujące się na nim pociągi. Rano 27 kwietnia kolejowy węzeł koziatyński został opanowany.

Zagon na Koziatyn był, obok walk o Malin, Berdyczów i Żytomierz znaczącym wydarzeniem militarnym, które to doprowadziło do ogólnej porażki sił rosyjskich na Ukrainie. Droga na Kijów była otwarta.

Za zdobycie miasta dywizja otrzymała pochwałę od Naczelnego Wodza, który specjalnie przybył do miasta by podziękować ułanom.

Zdobyto:

• 27 dział
• 176 karabinów maszynowych
• samochód pancerny
• 3 samoloty
• 120 parowozów
• 3000 wagonów z ładunkiem
• 45 koni

[edytuj] Kolejne boje

1 maja 1920 spod Koziatyna dywizja rozpoczęła marsz przez Różyn, Skwirę i Fursy-Szamrajówkę uderzając na Białą Cerkiew. Tu oddziały dywizji współdziałały z ułanami III Brygady Jazdy działającej z kierunku Chwastowa.

Po przejściu przez Białą Cerkiew dywizja, mając w szpicy 9 puł, maszerowała na Szkarówkę, Trock i Ostrów, zdobywając Rokitno. Podjazdy dotarły aż do Werbówki i Kahorlika.

Dywizji wspólnie z III BJ szerokim frontem uderzyła na południe.

V Brygada zajęła Kahorlik wychodząc nad Dniepr. Pod Szubówką pułki 1 i 16 w szarży biorą do niewoli ok.1000 jeńców i zdobywają 9 dział.

10 maja podjazd 1 puł wkracza do Kaniowa. Nieprzyjaciel wycofał się na Roś i Dniepr, gromadząc się w Czerkasach i Cwietkowie.

[edytuj] W działaniach odwrotowych

14 maja rozpoczęła się wielka ofensywa rosyjska na froncie północnym.

W działaniach dywizji następuje przełom. Wobec spodziewanego uderzenia Budiennego, dywizja otrzymuje rozkaz cofnięcie się i utworzenia ugrupowania do przeciwuderzenia. Nieprzyjaciel zaczyna przeważać. Szwadrony rozpoczynają działalność rozpoznawczą, szukając styczności z odzyskującym impet bojowy przeciwnikiem. Dywizja przechodzi do odwodu 2 Armii (3 Armia stoi jeszcze na Dnieprze i na przedmościu kijowskim).

W tym też czasie odchodzi od dywizji III Brygada.

Od 26 maja trwają walki odwrotowe. Dywizja opuszcza Rokitno nie dopuszczając do przerwania ugrupowań własnych. Meldunki lotnicze doniosły o ruchu 12.000 grupy kawalerii przeciwnika. 27 i 28 maja dywizja cofa się poza linię piechoty.

29 maja dochodzi do do kawaleryjskich walk w okolicy Bereznej i Wołodarki.

Dążąc do zamknięcia luki między Skwirą a Białą Cerkwią, dywizja stoczyła ponowną bitwę pod Rohoźną odbijając miejscowość i zdobywając ponownie Hajworono i Pietraszówkę.

W bitwie tej, rozegranej przy dużym udziale artylerii, sztab gen. Karnickiego stał na wzgórzu 213. Na wzgórzu 206 widać było sztab dywizji nieprzyjacielskiej. Rosjan ścigano w kierunku na Rude Sioło i Pohreby, gdzie należało opanować przeprawę na Rosi.

Meldunek lotnika doniósł jednak o przerwaniu polskiego frontu pod Bystrzykiem. Dywizja musiała przerwać natarcie i wycofać się pod Nowochwastów.

Rosjanie natychmiast ruszyli do przeciwnatarcia atakując z Rubczanki i Rudego Sioła przeprawiającą się dywizję. Wywiązała się jedna z większych bitew kawaleryjskich tej wojny. W jej wyniku dywizja została odepchnięta przez sowieckie 4 i 14 dywizje ku północy, nie mogąc wypełnić zadania w Nowochwastowie.

[edytuj] Skład

(wiosna 1920)

• IV Brygada Jazdy
  • 8 pułk ułanów
  • 9 pułk ułanów
  • 14 pułk ułanów
• V Brygada Jazdy
  • 1 pułk ułanów
  • 16 pułk ułanów
  • 2 pułk szwoleżerów
• 4 dywizjon artylerii konnej
• 4 dywizjon artylerii konnej

Dywizja w chwili wejścia do walki posiadała:

• około 3000 szabel
• 65 karabinów maszynowych
• 16 dział

[edytuj] Literatura

• "Księga jazdy polskiej", pod protektoratem marsz. Edwarda Śmigłego–Rydza. Warszawa 1936. Reprint, Bellona Warszawa 1993

Przypisy

To jest tylko zalążek artykułu związanego z Wojskiem Polskim. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.

[edytuj] Zobacz też