Wileńska Brygada Kawalerii

Z Wikipedii

Wileńska Brygada Kawalerii (Wil. BK) – wielka jednostka kawalerii Wojska Polskiego.

Spis treści

1 Okres międzywojenny
- 1.1 Skład
2 Udział w wojnie obronnej 1939 r.
3 Obsada i skład brygady 1 września 1939
4 Bibliografia
5 Zobacz też:

[edytuj] Okres międzywojenny

1 kwietnia 1937 3 Samodzielna Brygada Kawalerii została przemianowana na Wileńską Brygadę Kawalerii . Jej dowództwo stacjonowało w Wilnie.

[edytuj] Skład

4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich – Wilno
13 Pułk Ułanów Wileńskich – Nowa Wilejka
23 Pułk Ułanów Grodzieńskich – Postawy
3 Dywizjon Artylerii Konnej – Podbrodzie
7 Szwadron Pionierów – Wilno;
3 Szwadron Łączności – Wilno

4 pułk ułanów

13 pułk ułanów

23 pułk ułanów

3 dak

[edytuj] Udział w wojnie obronnej 1939 r.

Płk. dypl. Konstanty Drucki-Lubecki, dowódca Wileńskiej BK.

Wileńska Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. dypl. Konstantego Druckiego-Lubeckiego wchodziła w skład Północnego Zgrupowania Armii "Prusy". W nocy z 31 sierpnia na 1 września wyładowała się w Koluszkach i Rogowie z transportu kolejowego. W dniach 2–5 września osłaniała Piotrków Trybunalski. Następnie wraz z innymi jednostkami wycofała się na przeprawy na Wiśle. 8 września po południu 4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich został zaatakowany pod Jedlnią przez niemiecką 1 Dywizję Lekką gen. mjr. Friedricha Wilhelma von Loepera. Po godzinnej walce i stracie 2 czołgów Niemcy zrezygnowali z ataków czołowych i zaczęli obchodzić skrzydło pułku, który w związku z groźbą okrążenia musiał się wycofać. Na drugiej linii obrony pułk stawiał opór aż do wieczora, niszcząc kolejne 3 niemieckie czołgi. Następnie oddziały brygady wycofały się do rejonu Maciejowic, prowadząc po drodze działania osłaniające odwrót 13, 19 i 29 Dywizji Piechoty oraz przeprawy przez Wisłę. 4. Pułk Ułanów Zaniemeńskich bronił tej pozycji do popołudnia 9 września i po stracie dział przeciwpancernych ustąpił. Brygada nie wykonała zadania obrony przedmościa w Maciejowicach i wycofała się przedwcześnie na północ. Pułki otrzymały rozkaz do przeprawy w rejonie Magnuszewa na własną rękę i nie dysponując środkami przeprawowymi. W rezultacie Wileńska Brygada Kawalerii przestała się liczyć jako związek taktyczny. W ten sposób bez walki poniesiono bardzo duże straty. Wielu żołnierzy utonęło, a ciężki sprzęt pozostał na drugim brzegu.

Jednocześnie 23 Pułk Ułanów Grodzieńskich został odcięty od reszty brygady i rozpoczął walkę partyzancką w Górach Świętokrzyskich. 10 września Wileńska Brygada Kawalerii, po przeprawie miała się ześrodkować w lesie pod Łaskarzewem. Przybył tam dowódca brygady tylko z dowódcą łączności, ponieważ nie miał już swojego sztabu. O świcie tego samego dnia dowódca 4. Pułku Ułanów Zaniemeńskich z drugim szwadronem przemieścił się do lasu pod Łaskarzewem. Wobec nienapotkania pozostałych pododdziałów pułku ani innych oddziałów brygady, ruszył w rejon ześrodkowania Armii "Prusy" w pobliżu Lubartowa. Z kolei ppłk dypl. Józef Szostak po przeprawieniu 13 Pułku Ułanów Wileńskich przez Wisłę nie uformował go w kolumnę i nie poprowadził do Łaskarzewa, lecz rozkazał dowódcom szwadronów maszerować samodzielnie do Garwolina. Część pododdziałów dołączyła 13 września do pozostałych jednostek na czele z ppłk. Eugeniuszem Święcickim, który zbierał rozproszone pododdziały brygady. Następnego dnia podporządkowano je dowódcy Kombinowanej Brygady Kawalerii płk. Adamowi Zakrzewskiemu. Stoczyła ona walki na szlaku od Lubartowa do Majdanu Sopockiego, gdzie weszła następnie w skład Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. bryg. Władysława Andersa. Podczas przebijania się na Węgry oddziały tej grupy zostały rozbite 26 września. Inna część Wileńskiej Brygady Kawalerii trafiła do brygady płk. Zakrzewskiego i wzięła udział w II bitwie tomaszowskiej, podczas której skapitulowała.

[edytuj] Obsada i skład brygady 1 września 1939

Dowództwo i sztab:
- dowódca Brygady – płk. dypl. Konstanty Drucki-Lubecki (zm.1940 Starobielsk)
- oficer ordynansowy dowódcy brygady - por. Edward Kukiel-Krajowski (zm.1940 Starobielsk)
- oficer dyspozycyjny por.Kazimierz Szalewicz
- szef sztabu – mjr. dypl. Jan Stanisław Schaitter (zm.1940 Starobielsk), potem ppłk.dypl. Jerzy Skrzydlewski (zm.1940 Starobielsk)
- I oficer operacyjny - kpt.dypl. art. Juliusz Szostak
- II oficer operacyjny - rtm. dpl. Stanisław Kuczyński (zm.1940 Starobielsk)
- I oficer informacyjny - rtm. kontr. Wassan bek Totjew (zm. 21.09.1939 Dub)
- II oficer informacyjny - rtm. Józef Sztukowski (zm.1940 Katyń)
- kwatermistrz – kpt. dypl. art. Zenon Władysław Kropiński
- oficer intendentury - kpt.int. Lubomił Chrzanowski (zm.1940 Kozielsk)
- komendant Kwatery Głównej – mjr Tadeusz Nowakowski (zm.1940 Starobielsk)
Szwadron Sztabowy – dowódca rtm. rez. Witold Pruszyński
4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich – dowódca ppłk Ludomir Wysocki
13 Pułk Ułanów Wileńskich – dowódca ppłk dypl. Józef Szostak
23 Pułk Ułanów Grodzieńskich – dowódca ppłk dypl. Zygmunt Miłkowski (zm.1943 AK)
3 Lubelski Dywizjon Artylerii Konnej im. Płk. Włodzimierza Potockiego – dowódca ppłk Józef Stanisław Droba
33 Dywizjon Pancerny – dowódca kpt. Władysław Łubieński
3 Szwadron Kolarzy – dowódca ppor. Jerzy Majewski
7 Szwadron Pionierów – dowódca rtm. Józef Lichtarowicz (zm. 20.08.1944 Langannerie, Francja)
3 Szwadron Łączności – dowódca kpt. Orzechowski
Bateria Artylerii Przeciwlotniczej Motorowa Nr 83 – dowódca ppor. Henryk Szperka
Samodzielny Pluton Karabinów Maszynowych Nr 3 – dowódca NN
Pluton Konny Żandarmerii Nr 3 – dowódca NN
Poczta Polowa Nr 88
Sąd Polowy Nr 43
Drużyna Parkowa Uzbrojenia Nr 342
Park Intendentury Nr 342
Pluton Sanitarny Konny Nr 83
Kolumna Taborowa Kawalerii Nr 347
Kolumna Taborowa Kawalerii Nr 348
Kolumna Taborowa Kawalerii Nr 349
Kolumna Taborowa Kawalerii Nr 350
Kolumna Taborowa Kawalerii Nr 351
Kolumna Taborowa Kawalerii Nr 352
Warsztat Taborowy Nr 342
Ośrodek Zapasowy Wileńskiej Brygady Kawalerii w Nowej Wilejce – dowódca ppłk Józef Soniński-Gred

[edytuj] Bibliografia

Bogumił Kacperski, Jan Zbigniew Wroniszewski - Końskie i powiat konecki 1939-1945
Bohdan Królikowski - Czas ułanów wyd. Bellona Warszawa 1993
Wojciech Zalewski - Piotrków 1939 wyd. Bellona Warszawa 2000
Jan Wróblewski - Armia Prusy, Warszawa 1986.
Jan Przemsza-Zieliński - Wrześniowa księga chwały kawalerii polskiej, wyd. Bellona Warszawa 2005

[edytuj] Zobacz też:

Armia Prusy

p • d • e

Kawaleria II RP

Dywizje jazdy: DJ • 1 • 2 • Brygady jazdy: I • II • III • IV • V • VI • VII • VIII • IX • X

Dywizje kawalerii: 1 • 2 • 3 • 4 • Samodzielne BK: 2 • 3 • 5 • 6 • 8 • 9 • Brygady kawalerii: I • IV • VII • VIII • X • XI • XII • XIII • XIV • XV • XVI • XVII • XVIII • Brygady kawalerii (1929-1936): Brygady 2 DK • BK Brody • BK Wilno • BK Kraków • BK Stanisławów • BK Rzeszów • BK Hrubieszów • BK Baranowicze • BK Białystok • BK Poznań • BK Równe • BK Suwałki • BK Toruń

Brygady kawalerii 1939: Mazowiecka BK • Kresowa BK • Wileńska BK • Suwalska BK • Krakowska BK • Podolska BK • Wielkopolska BK • Pomorska BK • Nowogródzka BK • Wołyńska BK • Podlaska BK

Jednostki improwizowane w 1939: DK Zaza • Zbiorcza BK • Rezerwowa BK • BK "Edward" • BK "Plis"

Pułki szwoleżerów: 1 • 2 • 3 • Pułki ułanów: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 16 • 17 • 18 • 19 • 20 • 21 • 22 • 23 • 24 • 25 • 26 • 27 • Pułki strzelców konnych: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10