Władysław Grabski
Z Wikipedii
 |
Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Do weryfikacji: daty |
| Władysław Grabski | |
 |
|
| Data i miejsce urodzenia | 7 lipca 1874 Borowo nad Bzurą |
| Data i miejsce śmierci | 1 marca 1938 Warszawa, Polska |
| Premier Polski | |
| Okres urzędowania | od 27 czerwca 1920 do 24 lipca 1920 |
| Przynależność polityczna | Związek Ludowo-Narodowy |
| Poprzednik | Wincenty Witos |
| Następca | Wincenty Witos |
| Premier Polski | |
| Przynależność polityczna | Związek Ludowo-Narodowy |
| Okres urzędowania | od 19 grudnia 1923 do 14 listopada 1925 |
| Poprzednik | Wincenty Witos |
| Następca | Aleksander Skrzyński |
Władysław Grabski (ur. 7 lipca 1874 w Borowie nad Bzurą, zm. 1 marca 1938 w Warszawie) - polityk narodowej demokracji, ekonomista i historyk, dwukrotny premier oraz minister skarbu II RP. Znany powszechnie jako autor reformy walutowej, rektor SGGW.
Był synem ziemianina Feliksa i Stanisławy Mittelstaedt. Jego bratem był polityk Stanisław, a siostrą działaczka społeczna Zofia Kirkor-Kiedroniowa (1872-1952), której drugi mąż – Józef Kiedroń był politykiem okresu II RP.
W 1897 roku ożenił się z Katarzyną Lewandowską (25 listopada 1879 – 9 marca 1946), z którą miał 4 synów:
- Wacława (10 października 1900 – 16 kwietnia 1916),
- Władysława Jana (21 października 1901 – 3 listopada 1970),
- Zdzisława (zm. 20 stycznia 1973),
- Andrzeja Kazimierza (15 maja 1908 – 18 maja 1965).
Większość członków rodziny Grabskich (w tym sam Władysław Grabski) jest pochowanych na warszawskich Powązkach.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
W latach młodości związany z ruchem socjalistycznym. W latach 1892-1897 studiował nauki polityczne i historię w Paryżu (na Sorbonie), później zaś nauki rolnicze w Halle. Po powrocie osiadł w rodzinnym majątku w Borowie. Prowadził działalność gospodarczo-społeczną i naukową, zajmując się głównie tematyką wiejską. Był trzykrotnie posłem do rosyjskiej Dumy w latach 1905-1912 z ramienia Narodowej Demokracji. Działał potem w Centralnym Towarzystwie Rolniczym, był jego wiceprezesem. W latach 1904-1922 związany z obozem narodowym. W latach 1914-1915 prezes Centralnego Komitetu Obywatelskiego, kierując jego działalnością w Rosji w latach 1915-1918.
[edytuj] Kariera polityczna
Pod koniec I wojny światowej był uwięziony przez Niemców. W 1918 objął funkcję ministra rolnictwa w gabinecie Józefa Świeżyńskiego, lecz tylko na 13 dni. W roku 1919 był posłem na Sejm z ramienia Związku Ludowo-Narodowego. Premierem rządu Rzeczypospolitej 23 czerwca 1920 – 24 lipca 1920 oraz 19 grudnia 1923 – 13 listopada 1925 (a także ministrem skarbu). Brał udział w konferencji w Spa w 1920 roku. Piastował te stanowiska w czasie wojny polsko-bolszewickiej, przede wszystkim w okresie sukcesów ofensywy Armii Czerwonej. Brał udział w konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r.
[edytuj] Reformy
Był głównym twórcą i realizatorem tzw. "planu stabilizacyjnego", który polegał na reformie skarbu i waluty. W 1920 doprowadził do powstania prywatnego, niezależnego od państwa, Banku Polskiego i w 1924 wymiany starej waluty marki polskiej na złotego w relacji 1,8 mln marek polskich:1 złotego. Plan doprowadził do zwalczenia hiperinflacji.
Jego dziełem było opracowanie planu reformy rolnej, przyjętej przez Sejm.
W 1924 roku z jego inicjatywy utworzono Bank Gospodarstwa Krajowego.
Po podaniu się do dymisji w roku 1925 nie odgrywał roli politycznej i zajął się pracą naukową w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Był rektorem tej uczelni w latach 1926-1928. W roku 1936 założył Instytut Socjologii Wsi. Był prezesem Towarzystwa Ekonomistów i Statystyków Polskich.
[edytuj] Zobacz też
- Zobacz skład rządu premiera Władysława Grabskiego w roku 1920.
- Zobacz skład rządu premiera Władysława Grabskiego w latach 1923-1925.
[edytuj] Najważniejsze prace
- Bilans Królestwa Polskiego w finansach Rosji (1909)
- Cele i zadania polityki agrarnej w Polsce
- Dwa lata pracy u podstaw państwowości naszej (1927)
- Historia Towarzystwa Rolniczego 1858-1861
- O własnych siłach
- Historia wsi w Polsce
- Wieś i folwark
- Wieś jako siła społeczna
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Wojciech Morawski – Władysław Grabski polityk, mąż stanu, reformator
- Nota biograficzna na stronie SGGW
- Projekt reformy skarbowej Władysława Grabskiego z roku 1924
| W dniu zaprzysiężenia |
Leopold Skulski • Stanisław Wojciechowski • Władysław Wróblewski • Józef Leśniewski • Władysław Grabski (ZLN) • Franciszek Bardel (PSL Piast) • Antoni Olszewski • Kazimierz Bartel • Anrzej Kędzior • Ludwik Tołłoczko • Edward Pepłowski (NZR) • Tadeusz Łopuszański • Stanisław Śliwiński (ZLN) • Jan Hebdzyński (SPK) • Władysław Seyda (ZLN) • vacat • vacat |
 |
| Późniejsi członkowie rządu |
| W dniu zaprzysiężenia |
Wincenty Witos • Stanisław Głąbiński • Jerzy Bujalski p.o. • Ludwik Darowski • Jerzy Gościcki • Władysław Grabski • Leon Karliński • Władysław Kiernik • Władysław Kucharski • Jan Łopuszański • Jan Moszyński • Stanisław Nowodworski • Aleksander Osiński p.o. • Marian Seyda |
 |
| Późniejsi członkowie rządu |
Alfred Chłapowski • Roman Dmowski • Stanisław Grabski • Wojciech Korfanty • Hubert Linde • Andrzej Nosowicz • Stanisław Osiecki • Stefan Smólski p.o. • Stanisław Szeptycki • Marian Szydłowski |
| W dniu zaprzysiężenia |
Władysław Grabski • Karol Bertoni p.o. • Ludwik Darowski • Józef Kiedroń • Zdzisław Ludkiewicz • Bolesław Miklaszewski • Józef Raczyński p.o. • Mieczysław Rybczyński p.o. • Władysław Sołtan • Kazimierz Sosnkowski • Kazimierz Tyszka p.o. • Włodzimierz Wyganowski |
 |
| Późniejsi członkowie rządu |
Stanisław Grabski • Zygmunt Hübner • Stanisław Janicki • Czesław Klarner • Wiesław Kopczyński • Władysław Raczkiewicz • Józef Radwan p.o. • Cyryl Ratajski • Władysław Sikorski • Gustaw Simon p.o. • Aleksander Skrzyński • Franciszek Sokal • Stanisław Thugutt • Maurycy Zamoyski • Jan Zawidzki p.o. • Antoni Żychliński |
Władysław Byrka (p.o) | Józef Englich | Stanisław Karpiński | Leon Biliński | Władysław Grabski | Ignacy Weinfeld (p.o.) | Jan Kanty Steczkowski | Bolesław Markowski (p.o) | Jerzy Michalski | Kazimierz Zaczek (p.o.) | Zygmunt Jastrzębski | Bolesław Markowski (p.o.) | Hubert Linde | Władysław Kucharski | Jerzy Zdziechowski | Gabriel Czechowicz | Czesław Klarner | Gabriel Czechowicz | Tadeusz Grodyński (p.o.) | Ignacy Matuszewski | Jan Piłsudski | Władysław Marian Zawadzki | Eugeniusz Kwiatkowski
| Poprzednik Zdzisław Ludkiewicz |
Rektor SGGW 1926-1928 |
Następca Józef Mikułowski-Pomorski |
