19 Dywizja Pancerna (LWP)
Z Wikipedii
19 Dywizja Pancerna (19 DPanc) - związek taktyczny Sił Zbrojnych PRL. Sformowana wiosną 1951 z przeznaczeniem do 2 Korpusu Piechoty. W 1957 przekształcona w 5 Saską Dywizję Pancerną im. Aleksandra Waszkiewicza.
Dowództwo dywizji stacjonowało w Gubinie.
Spis treści |
[edytuj] Formowanie dywizji
Dywizję formowano w przygranicznych garnizonach na ziemi lubuskiej jako 19 Dywizja Zmechanizowana.
Reorganizacja i zmiana nazwy 19 DZ nastąpiła zgodnie z rozkazem Ministra ON Nr 0058/0rg z 19 września 1955. Dywizję przeniesiono na etaty 5/159-5/185 - Dywizji Pancernej, o stanie osobowym 6275 żołnierzy oraz 121 pracowników cywilnych. Zmiany te miały nastąpić do 20 grudnia 1955. Jednocześnie dywizje wyłączono ze składu 2 KA i podporządkowano dowódcy 2 KZ (po miesiącu przemianowanego na 2 KPanc).
[edytuj] Zmiany organizacyjne
Zarządzeniem Szefa SG Nr 0257/0rg z 22 listopada 1955 kompania sztabowa 19 DPanc otrzymała nr - 53 -.
Jesienią 1955 na bazie 19 DPanc przeprowadzono ćwiczenie doświadczalne. Jeden z pułków zmechanizowanych przeformowano, likwidując szczebel batalionu. Doświadczenia były pozytywne - zwiększono operatywność i ułatwiono dowodzenie, skrócono także czas na organizowanie walki. W czasie doświadczenia zorganizowano w pułku pięć silnych kompanii piechoty zmotoryzowanej , wspieranych przez daplot, dappanc, kcz i ap i baterię moździerzy. Był to pierwszy krok do organizacji w przyszłości pułków czołgów o strukturze kompanijnej.
W 1956 dokonano kolejnej redukcji oddziałów Dywizji. Likwidacji uległ 56 batalion medyczno-sanitarny.
W 1957, wraz z przemianowaniem dywizji na 5 DPanc, rozwiązano 69 Pułk Czołgów. W jego miejsce włączono 22 Pułk Czołgów z Żagania (wcześniej w podporządkowaniu 4 DP).
[edytuj] Dowódcy
- płk Józef Obodziński 14 maja 1953 — 12 września 1955
- płk Mateusz Lach 18 października 1956 — 10 grudnia 1957
[edytuj] Rozformowanie
Wiosną 1957, w ramach kolejnej redukcji, rozformowano 5 Saską Dywizję Piechoty, a 19 Dywizję Pancerną przemianowano na 5 Saską Dywizję Pancerną. Od tej pory dywizja dziedziczyła tradycje "bojowe".
[edytuj] Przekształcenia
19 Dywizja Zmechanizowana → 19 Dywizja Pancerna → 5 Saska Dywizja Pancerna → 5 Kresowa Dywizja Zmechanizowana → 5 Kresowa Brygada Zmechanizowana
[edytuj] Bibliografia
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie Wojska Lądowe w latach 1945-1960. Toruń 2004.
- Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945 -1956. Warszawa 2003.
[edytuj] Zobacz też
Korpus pancerne: 1 Drezdeński KPanc • 1 KPanc (1949-1951) • 2 Korpus Pancerny Dywizje pancerne: 5 DPanc • 10 DPanc • 11 DPanc • 16 DPanc • 19 DPanc • 20 DPanc • Brygady pancerne: 1 BPanc • 2 BPanc • 3 BPanc • 4 BPanc • 16 BPanc
Pułki czołgów: 1 pcz • 2 pcz • 3 pcz • 4 pczc • 5 pczc • 6 pczc • 8 pcz • 9 pcz • 10 pcz • 11 pcz • 13 pcz • 16 pcz • 18 pcz • 23 pcz • 24 pcz • 25 pcz • 26 pcz • 27 pcz • 28 pcz • 29 pcz • 35 pcz • 51 pcz • 60 pcz • 68 pcz • 73 pcz • Bataliony rozpoznawcze: 1 br • 2 br
Artyleria pancerna: pułki: 13 papanc • 24 papanc • 25 papanc • 27 papanc • 28 (23) papanc • 46 papanc • 49 papanc • 51 papanc • 52 papanc • dywizjony: 1 dapanc • 2 dapanc • 3 dapanc • 4 dapanc • 5 dapanc • 6 dapanc • 7 dapanc • 10 dapanc • 11 dapanc • 12 dapanc
Rodowód: Związek Patriotów Polskich * PSZ w ZSRR (1943-1944) * Armia Ludowa Instytucje centralne: Naczelne Dowództwo (1944) * Sztab Główny ND * Główny Sztab Formowania * Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień * Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy * Główne Kwatermistrzostwo Formacje: Piechota na froncie wsch. * Broń pancerna na froncie wsch. * Artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza * Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna: OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR * OdB WP wiosną 1945 * OdB WP w 1949 * OdB WP w okresie stalinizmu * OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. * OdB WP schyłku PRL
Działania bojowe: Bitwa pod Lenino * Przyczółek warecko-magnuszewski * Szarża pod Borujskiem * Bitwa o Kołobrzeg * GO Rzeszów * Akcja Wisła * GO Wisła * Operacja Dunaj
Stalinizm w wojsku: Główny Zarząd Informacji * Obława augustowska * Proces Tatar-Utnik-Nowicki * Proces generałów * Uroczysko Baran * Wojskowy Korpus Górniczy
Szkolnictwo wojskowe: ASG * WAP * WAT * WSOWOP * SOR * TOSWLot * COS WSW
Agenturalny Wywiad Operacyjny * Front Polski * Oddział II SG WP * Oficer polityczny * Viritim * Wojskowa Centrala Handlowa * Żołnierz Wolności