Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce
Z Wikipedii
Na terenie Rzeczypospolitej Polskiej działa kilkaset wspólnot religijnych, reprezentujących niemal wszystkie religie i wyznania współczesnego świata. Wolność wyznania gwarantuje konstytucja (art. 25 i 53) oraz ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z 17.05.1989 r. (tekst jednolity Dz. U. 2006, Nr 231, poz. 1965 ze zm.).
Spis treści |
[edytuj] Rejestracja wyznań
Prawną rejestracją organizacji wyznaniowych na terenie RP zajmuje się ministerstwo właściwe do spraw wyznań religijnych (obecnie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji), prowadząc rejestr Kościołów i innych związków wyznaniowych oraz wykaz Kościołów i związków wyznaniowych działających na podstawie odrębnych ustaw. Wspomniana rejestracja nie jest jednak konieczna, jeśli chodzi o swobodę odbywania praktyk religijnych. Obowiązujące prawo każdemu bowiem zapewnia wolność wyznania, głoszenia i sprawowania kultu religijnego (bez różnicy czy wyznanie jest formalnie zarejestrowane czy też nie).
[edytuj] Największe wspólnoty religijne w Polsce
Rozpatrując poniższe statystyki pamiętać jednak należy, iż za członków poszczególnych kościołów i związków religijnych przyjmuje się zazwyczaj osoby, które w stosunek członkostwa weszły (np. poddane obrzędowi chrztu), nawet jeżeli w okresie późniejszym z niego wystąpiły lub wstąpiły na zasadzie ważności chrztu zawartego w innej wspólnocie. Wiarygodne dane statystyczne mogą więc zostać sporządzone wyłącznie na podstawie tego rodzaju deklaracji przystąpienia do danego Kościoła.
[edytuj] Wykaz kościołów i związków wyznaniowych działających na podstawie odrębnych ustaw
[edytuj] Chrześcijańskie
- Kościół Katolicki w RP obrządek łaciński (33,5 mln wiernych)
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski: abp Józef Michalik, metropolita przemyski
Kościół katolicki obrządku łacińskiego; oznacza część Kościoła katolickiego, opierającą liturgię na obrządku łacińskim i liturgiach bliskich oraz pochodnych. Głową Kościoła jest papież, Biskup Kościoła Rzymskiego, który posiada najwyższą, pełną, bezpośrednią i powszechną władzę zwyczajną w kościele katolickim, którą może wykonywać zawsze w sposób nieskrępowany. W kościele rzymskokatolickim w Polsce czołową rolę odgrywa Konferencja Episkopatu Polski, którą tworzą arcybiskupi-metropolici, biskupi ordynariusze i biskupi pomocniczy. Honorowo w Kościele katolickim w Polsce wyróżnia się spośród episkopatu godność Prymasa Polski, nie ma ona jednak aktualnie znaczenia prawnego.
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (506 tys. wiernych)
Zwierzchnik: abp Sawa, metropolita warszawski i całej Polski
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny to jeden z kanonicznych Kościołów prawosławnych, obejmujący swoją jurysdykcją wszystkie parafie prawosławne na terenie Polski.
- Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP (76 tys. wiernych)
Zwierzchnik: bp Janusz Jagucki
Kościół Ewangelicko-Augsburski opiera swoją wiarę na pięciu filarach: tylko Biblia, tylko Chrystus, tylko Słowo, tylko wiara i tylko łaska. Wierni wierzą w jednego Boga, uznają niedzielę za dzień święty. Na nabożeństwach odbywa się spowiedź "powszechna". Istnieją dwa sakramenty: Chrzest i Komunia Święta.
Zwierzchnik: abp Jan Martyniak
Kościoły greckokatolickie to zbiorcza nazwa Kościołów (Cerkwi) katolickich obrządku bizantyjskiego, których głową jest papież, Biskup Kościoła Rzymskiego. Określenie greckokatolicki pozwala odróżnić je od kościołów katolickich innych tradycji - przede wszystkim od Kościoła rzymskokatolickiego (łacińskiego), jak również od Kościołów tradycji syryjskiej i koptyjskiej. Wraz z tymi ostatnimi Kościoły greckokatolickie należą do katolickich Kościołów wschodnich. Polscy biskupi greckokatoliccy nie wchodzą w skład Konferencji Episkopatu Polski, ale zwyczajowo uczestniczą w jej obradach.
- Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP (23 tys. wiernych)
Zwierzchnik: bp Michał Maria Ludwik Jabłoński
Wiara i liturgia Kościoła są zbliżone do tych w Kościele Rzymskokatolickim, ale wzbogacone o objawienia założycielki. Od 1924 nie obowiązuje celibat księży. Wszystkie usługi kościelne są bezpłatne. Charakterystyczny jest rozwinięty kult Przenajświętszego Sakramentu wyrażany częstym przyjmowaniem Komunii św. (od 1922 pod dwiema postaciami) oraz odprawianiem adoracji ubłagania. Silny jest też kult Matki Boskiej Nieustającej Pomocy.
- Kościół Zielonoświątkowy (21 tys. wiernych)
Zwierzchnik: bp Mieczysław Czajko
Istotną cechą pobożności zielonoświątkowej jest głośna modlitwa (indywidualna i wspólna) w czasie nabożeństw. W modlitwie może pojawić się glosolalia (mówienie w innym, niewyuczonym języku), a także proroctwa i poselstwa. Zielonoświątkowcy nie uznają nieomylności papieża oraz kultu Maryi i świętych.
- Kościół Polskokatolicki w RP (19 tys. wiernych)
Zwierzchnik: bp Wiktor Wysoczański
Nauka Kościoła Polskokatolickiego opiera się na teologii starokatolickiej, w wersji polskokatolickiej. Liturgia Kościoła Polskokatolickiego w RP jest zbliżona do liturgii Kościoła Rzymskokatolickiego.
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (9,6 tys. wiernych)
Zwierzchnik: ks. Paweł Lazar
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jest kościołem chrześcijańskim, wywodzącym się z grona denominacji protestanckich, będących wynikiem przebudzenia adwentowego, jakie miało miejsce w pierwszej połowie XIX wieku na terenie Ameryki Północnej.
- Kościół Chrześcijan Baptystów w RP (ok. 6,5 tys. wiernych)
Przewodniczący Rady Kościoła: prezbiter Gustaw Cieślar
- Kościół Katolicki w RP obrządek ormiański (ormiańsko-katolicki) (5 tys. wiernych)
Ordynariusz: abp Kazimierz Nycz, metropolita warszawski
- Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP w Polsce (4,5 tys. wiernych)
Zwierzchnik: bp Edward Puślecki
W doktrynie i praktyce metodyzm stanowi ogniwo pośrednie między historycznymi kościołami protestanckimi (luterańskimi, kalwińskimi) a ugrupowaniami tzw. Kościołów wolnych (zwłaszcza denominacje baptystyczne, zielonoświątkowe i należące do tzw. ruchu uświęceniowego). Podstawą doktrynalną, obok Biblii stanowią pisma Johna Wesleya.
- Kościół Ewangelicko-Reformowany (3,5 tys. wiernych)
Zwierzchnik: bp Marek Izdebski
Zasady wiary przyjęte są w Katechizmie Heidelberskim z 1563 oraz Konfesji Sandomierskiej z 1570 roku. Formy kultu reguluje Agenda Gdańska z 1637 roku. Podstawą wiary jest Biblia, natomiast tradycja podlega stałej rewizji według zasady Ecclesia reformata et semper reformanda; odrzucona jest doktryna o nieomylności widzialnego Kościoła. Kalwinizm przyjmuje naukę o predestynacji. Praktykowany jest chrzest dzieci.
- Kościół Katolicki Mariawitów (2,2 tys. wiernych)
Zwierzchnik: abp Maria Beatrycze Szulgowicz
Po śmierci Felicji Kozłowskiej w roku 1921, jej najbliższy współpracownik Jan Kowalski, postanowił zradykalizować tendencje różniące mariawitów od Kościoła katolickiego. W roku 1924 zniesiono celibat księży, a kilka lat później wprowadzono kapłaństwo kobiet. Zniesiono także spowiedź, posty, zwyczaj święcenia przedmiotów. Reform tych nie zaakceptowali wszyscy mariawici, toteż w roku 1935 doszło do rozłamu. Abp Kowalski ze swoimi współpracownikami wyjechał do Felicjanowa, by utworzyć tam Kościół Katolicki Mariawitów.
- Staroprawosławna Pomorska Cerkiew RP (400 wiernych)
Przewodniczący Naczelnej Rady Kościoła: Mieczysław Kapłanow
Doktryna staroobrzędowców bezpopowców, opiera się na Piśmie Świętym, doktrynie o Trójcy Świętej, sukcesji apostolskiej, uznaniu siedmiu sakramentów, kultu świętych i Maryi, uznaje się chrzest niemowląt i modlitwę za zmarłych. Spowiedź odbywa się raz do roku, w pierwszym albo drugim tygodniu Wielkiego Postu. Staroobrzędowcom nie wolno pić alkoholu i herbaty ani palić papierosów. Mężczyźni muszą nosić brody.
Ordynariusz: bp Zbigniew Kiernikowski, biskup siedlecki
[edytuj] Inne
- Muzułmański Związek Religijny w RP (5,1 tys. wiernych)
Zwierzchnik: Mufti Tomasz Miśkiewicz
Muzułmańskie Gminy Wyznaniowe są częścią struktury organizacyjnej Muzułmańskiego Związku Religijnego. Każda gmina ma siedzibę i podległe określone terytorium. Gminy organizują życie religijne swoich członków. Gmina posiada osobowość prawną
- Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP (ok 1 200 wiernych)
Przewodniczący Związku: Piotr Kadlčik; Naczelny Rabin Polski: Michael Schudrich
Podstawą judaizmu jest wiara w jednego Boga (osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym, bezcielesnym i wiecznym), będącego nie tylko stwórcą świata, także jego stałym "nadzorcą", czy też "opiekunem". Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze, obiecując ochronę i pomoc w zamian za podporządkowanie się nakazom Boga. Podstawową różnicą między chrześcijanami a Żydami jest to, że Żydzi nie uznają Jezusa Chrystusa jako Syna Bożego i nie uznają jego kultu.
- Karaimski Związek Religijny w RP (ok. 120 wiernych)
Przewodniczący zarządu związku: Szymon Pilecki.
Karaimi posługują się językiem karaimskim należącym do języków tureckich, ale w odróżnieniu od pozostałych ludów tureckich – wyznawców islamu – wyznają oni religię, która na przełomie VII i VIII w. wyłoniła się z judaizmu. Założycielem tego odłamu był Anan ben Dawid z Basry. Uznają oni tylko Biblię, w szczególności Pięcioksiąg Mojżeszowy, odrzucając autorytet rabinów i Talmudu.
[edytuj] Kościoły i związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych
[edytuj] Chrześcijańskie
- Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy (128 tys. aktywnych głosicieli, nie licząc dzieci i sympatyków)
Świadkowie Jehowy to zarejestrowany Związek Wyznania Świadków Jehowy głoszący, że jedynym Bogiem jest Jehowa, odrzucający pogląd, że Chrystus jest Bogiem Wszechmocnym. Wiosną obchodzą jedyne święto: "Pamiątkę śmierci Jezusa". Świadkowie Jehowy są znani z działalności ewangelizacyjnej i wielu publikacji (najbardziej znane: "Strażnica" oraz "Przebudźcie się!").
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny (9,6 tys. wiernych)
Zwierzchnik: Władysław Szalbot
Kościół chrześcijański, uznający Biblię za jedyną regułę wiary i praktyki, oraz Boga w Trzech Osobach - Ojca, Syna i Ducha Świętego. Kościół wierzy w zbawienie jedynie z łaski, ważność Dekalogu, świętość dnia sobotniego i bliskie Powtórne Przyjście Chrystusa. Praktykuje się trzy obrzędy: chrzest, umywanie nóg i Wieczerzę Pańską. Wszyscy wyznawcy Kościoła są wegetarianami i pacyfistami. Kościół nie uczestniczy w życiu politycznym. Jest przeciwny ekumenii. Działa w 125 krajach świata, posiada 35 000 członków. Kościołem zarządza Generalna Konferencja.
- Kościół Nowoapostolski w Polsce (5 tys. wiernych)
Zwierzchnik: bp Waldemar Starosta
Kościół Nowoapostolski widzi swoje powołanie w duszpasterstwie i w zwiastowaniu Ewangelii oraz oczekuje od swoich wiernych sumiennego, z poczuciem odpowiedzialności, wywiązywania się z powierzonych i przyjętych obowiązków w życiu rodzinnym, zawodowym i społecznym. Kościół założony przez Jezusa Chrystusa i prowadzony przez apostołów był "Apostolski". Kościół Nowoapostolski jako duchowa kontynuacja pierwotnego Kościoła stara się być zupełnie z nim zgodny.
- Kościół Boży w Chrystusie (3,4 tys. wiernych)
Zwierzchnik: Andrzej Nędzusiak
Zasady wiary Kościoła Bożego w Chrystusie są zbliżone do zasad przyjętych przez Kościół zielonoświątkowy i inne wspólnoty o podobnym charakterze. Podstawą wszelkiego działania oraz nauczania jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Duży nacisk kładziony jest na osobiste spotkanie z Jezusem Chrystusem (nowe narodzenie) i wiarę w to, że Jezus daje darmo (nie za uczynki) przebaczenie grzechów i zbawienie każdemu, kto odwraca się od swojego grzechu i oddaje swoje życie w Boże ręce.
- Kościół Wolnych Chrześcijan w RP (2,8 tys. wiernych)
Zwierzchnik: Jerzy Karzełek
Wolni chrześcijanie wierzą w trójjedynego Boga, a za podstawę swojej wiary uznają 39 kanonicznych ksiąg Starego Testamentu i 27 kanonicznych ksiąg Nowego Testamentu. Praktykowana jest wiara w zmartwychwstanie ciała, pochwycenie wierzących i powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na ziemię oraz ustanowienie przez Niego Tysiącletniego Królestwa.
- Kościół Ewangelicznych Chrześcijan (2,3 tys. wiernych)
Zwierzchnik: Tadeusz Tołwiński
Kościół Ewangelicznych Chrześcijan należy do rodziny tzw. wolnych kościołów protestanckich. Jego zasady wiary opierają się na nauczaniu Jezusa i apostołów, zapisanym w Nowym Testamencie, i odwołują się do ideałów pierwszych chrześcijan. Ewangeliczni Chrześcijanie utożsamiają się również z ideami Reformacji, będącej „powrotem do źródła”, którym dla chrześcijan jest Pismo Święte. Określenie „ewangeliczny” pochodzi od Ewangelii, czyli Dobrej Nowiny o zbawieniu, dzięki której każdy człowiek może dostąpić pojednania z Bogiem i doświadczyć przemiany życia. Ewangeliczni Chrześcijanie wierzą, że naśladowanie Jezusa jest nie tylko religią, ale – przede wszystkim – sposobem życia zaspakajającym najgłębsze potrzeby człowieka; podkreślają też konieczność nawrócenia jako świadomej, osobistej decyzji, która nie może być dziedziczona po rodzicach lub zastąpiona religijnymi obrzędami.
- Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego (2,2 tys. wiernych)
Przewodniczący Zarządu: Edward Pietrzyk
Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego powstało po podziałach w ruchu Badaczy Pisma Świętego spowodowanym śmiercią Charlesa T. Russella.
- Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej (1,8 tys. wiernych)
Zwierzchnik: Andrzej Jeziernicki
Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej jako wspólnota o charakterze ewangelicznym podkreśla znaczenie Pisma Świętego (Starego i Nowego Testamentu) jako najważniejszego autorytetu co do wiary i życia. Członkami wspólnot stają się chrześcijanie, którzy świadomie przyjęli Jezusa jako swojego Pana i Zbawiciela, czyli przeżyli nawrócenie.
- Świecki Ruch Misyjny "Epifania" (1,6 tys. wiernych)
Przewodniczący: Piotr Woźnicki
Świecki Ruch Misyjny Epifania jest częścią międzynarodowego ruchu religijnego: Laymen`s Home Missionary Movement (Świecko Domowy Ruch Misjonarski). Ruch ten wywodzi się z milleryzmu, powstał w 1920 roku po podziałach w ruchu Badaczy Pisma Świętego spowodowanym śmiercią Charlesa T. Russella. Założycielem ruchu był Paul S.L. Johnson, który sprawował urząd opiekuna wykonawczego i dyrektora LHMM aż do swojeje śmierci w roku 1950. Po nim funkcję tą pełnili: Jolly, Gohlke, Hedman, i obecnie Ralph M. Herzig.
- Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (1,3 tys. wiernych)
Prezydent misji w Polsce: Torben Engbjerg
Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (Mormoński) (ang. Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, w skrócie LDS) jest wyznaniem powstałym 6 kwietnia 1830 roku w miejscowości Fayette w stanie Nowy Jork w USA. Pierwotna nazwa brzmiała Kościół Chrystusa, lecz zmieniono ją dla odróżnienia od innych kościołów chrześcijańskich. Założycielem i pierwszym prorokiem Kościoła był Joseph Smith, Jr. Wyznawcy nazywani są potocznie mormonami (choć nazwą tą określa się również inne denominacje oparte na naukach Josepha Smitha).
- Ewangeliczna Wspólnota Zielonoświątkowa (520 wiernych)
Zwierzchnik: Tadeusz Krzok
Kościół Ewangelicznej Wspólnoty Zielonoświątkowej jak wskazuje nazwa ma charakter ewangeliczny, co wskazuje, że swe wyznanie wiary opiera wyłącznie na treści Pisma Świętego. Wspólnota powstała na początku ubiegłego wieku, kiedy to w łonie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego doszło do religijnego przebudzenia o charakterze zielonoświątkowym.
- Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego (450 wiernych)
Zwierzchnik: Roman Witek
Chrześcijanie Dnia Sobotniego - wyznanie wyodrębnione z Polskiego Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w latach 30. przez Alfreda Kube. Często mylnie identyfikowany z adwentyzmem. Nie należy on do wyznań adwentystycznych, ponieważ nie wierzy w specyficzny adwentystyczny wykład księgi Daniela, rok 1844 jako początek czasu końca, świątynię w niebie, oraz prorokinię adwentystyczną Ellen White.
- Kościół Starokatolicki w RP (350 wiernych)
Zwierzchnik: bp Marek Kordzik
Kościół Starokatolicki w RP uważa się za kontynuację Polskiego Kościoła Starokatolickiego, który powstał w latach 30. XX wieku w wyniku rozłamu w polskiej diecezji misyjnej Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego.
Organ prowadzący: Kierownictwo Krajowe
Nauka Szkoły opiera się na koncepcji "dwóch ładów natury". Istnieje znany nam porządek natury zawierający zarówno śmierć, jak i życie, znany też jest pierwotny, boski ład. Jednym z celów pracy kościoła Rosicrucianum jest głoszenie wiernym o prawdziwym źródle ich pragnienia oraz wyjaśnianie konieczności powrotu do boskiej natury.
- Ewangeliczny Związek Braterski w RP (300 wiernych)
Zwierzchnik: Ludwik Skworcz
Związek wyznaniowy działający na terenie Polski od 31 stycznia 1990 r.
- Polski Narodowy Katolicki Kościół w RP (300 wiernych)
Administrator Kościoła: ks. Tomasz Rybka
Polski Narodowy Katolicki Kościół w RP wyodrębnił się z Kościoła Polskokatolickiego w RP w 1995 roku. Założyli go wierni warszawskiej parafii polskokatolickiej Dobrego Pasterza, którzy byli krytycznie nastawieni do postępowania władz zwierzchnich Kościoła Polskokatolickiego w RP. 6 października 2006 roku PNKK w RP został wpisany do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych MSWiA. Za priorytetowe zadania kościół stawia sobie jurysdykcyjną jedność z Polskim Narodowym Kościołem Katolickim oraz pełną komunię z Kościołem rzymskokatolickim.
- Jednota Braci Polskich (260 wiernych)
Zwierzchnik: Robert Kisiel
Bracia za wyłączną podstawę swej doktryny uważają Biblię. Podobnie jak arianie są antytrynitarzami - nie uznają dogmatu o Trójcy Świętej. Bracia polscy udzielają chrztu przez zanurzenie na podstawie wiary. Raz do roku obchodzą Wieczerzę Pańską poprzedzoną umywaniem nóg. Za dzień świąteczny uznają sobotę (szabat) i przestrzegają biblijnych przepisów pokarmowych.
- Zbór Chrześcijański w RP (200 wiernych)
Zwierzchnik: Paweł Ratz
Ewangelikalno-protestancki związek wyznaniowy działający prawnie w Polsce od 10 kwietnia 1990 r.
Zwierzchnik: Daniel Kuc
Związek wyznaniowy działający na terenie Rzeczypospolitej Polskiej od 15 stycznia 1990r.
Zwierzchnik: Andrzej Bajeński
Kościół protestancki o charakterze ewangelikalnym, wywodzący się z tradycji Kościołów Chrystusowych (campbellitów), która głosiła powrót do nauki Biblii, wierność Jezusowi i wykonywanie woli Bożej.
Zwierzchnik: Oskar Schier
Związek wyznaniowy prawnie działający na terenie Polski od 11 stycznia 1990r.
Zwierzchnik: Henryk Wróblewski
Badacze Pisma Świętego wyszli z założenia, że prawdy religijnej nie należy szukać w tradycjach i dogmatach chrześcijaństwa, ale wyłącznie w Biblii.
Zwierzchnik: Weronika Stęporowska
Podstawowym źródłem wiary dla uczniów Ducha Świętego jest wyłącznie Nowy Testament Pisma Świętego. Wyznawcy Ducha Św. uznają Kościół katolicki za matkę wszystkich kościołów.
Zwierzchnik: Tomasz Wesołowski
Głównym celem Kościoła jest zbudowanie Królestwa Bożego na Ziemi. Mooniści wierzą, że Jezus Chrystus nie doprowadził do końca swojej misji, gdyż nie założył Prawdziwej Rodziny, której dzieci byłyby wolne od grzechu pierworodnego. Takąż misję dostał zatem Sun Myung Moon i jego trzecia małżonka, Hak Ja Han, nazywana przez wyznawców Matką Niebiańską, z którą ma dwanaścioro dzieci.
Organ prowadzący: Rada Kościoła
Kościół protestancki wywodzący się z nurtu ewangelicznego.Wierzy, że Biblia - zapisane Słowo Boga - jest jedyną prawdą, a zbawienie jest Bożym darem który może otrzymać każdy kto zaufa Jezusowi Chrystusowi niezależnie od uczynków czy denominacji.
Zwierzchnik: Tomasz Zadurowicz
Kościół pentakostalistyczny prawnie działający w Polsce od 7 maja 1990 r.
Zwierzchnik: Marek Dragon
Protestancka wspólnota wyznaniowa działająca prawnie na terenie Polski od 14 maja 1990r.
Zwierzchnik: Lech Katrycz
Wyznanie założone w USA w 1879 roku przez Mary Baker Eddy. W 1866 roku Eddy przeżyła wielki wstrząs, gdy była w krytycznym stanie po wypadku doznała "objawienia" i została cudownie uzdrowiona.
Zwierzchnik: Piotr Pilch
Kościół o charakterze pentakostalistycznym, istniejący od ponad 60 lat.
Zwierzchnik: Giennadij Lipnik
Pentakostalistyczna wspólnota chrześcijańska założona 26 czerwca 1990 r.
Zwierzchnik: Andrzej Cyrnikas
Niezależny samorządny ewangelikalny zbór znajdujący się na terenie Bielska-Białej zarejestrowany prawnie 25 lipca 1990r.
Zwierzchnik: Janusz Grabiec
Ewangeliczna wspólnota religijna posiadająca swój jedyny zbór w Skoczowie. Zbór jest współorganizatorem Ewangelicznego Festiwalu Życia w Wiśle.
[edytuj] Inne
- Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu (5 tys. wiernych)
Przewodniczący: Marek Rosiński
Celem Związku jest udostępnianie w nowoczesny sposób buddyjskich nauk Diamentowej Drogi. Od czerwca 1992 roku wspólnota wydaje magazyn "Diamentowa Droga". Związek nie podlega żadnym organizacjom zagranicznym, chociaż stanowi część ogólnoświatowej sieci ośrodków Buddyzmu Diamentowej Drogi należących do linii Karma Kagyu - jednej z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.
Zwierzchnik: imam Ryszard Ahmed Rusnak
Prawnie działający na terenie Polski sunnicki związek wyznaniowy oparty o AHL-UL-BAYT, co oznacza rodzinę. Sunnici i członkowie zgromadzenia sądzą, że odnosi się do wszystkich pobożnych muzułmanów.
- Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny (12 tys. wiernych)
Zwierzchnik w Polsce: Przemysław Jaźwiński
Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny powszechnie znane jako ruch Hare Kryszna to nowy ruch religijny założony przez Bhaktivedantę Swamiego w Nowym Jorku w roku 1966.
Zwierzchnik: Izabela Olejnik-Kozłowska
Podstawową praktyką w tej wspólnocie jest praktyka medytacyjna zwana zazen, której istotą jest poznanie swojej prawdziwej natury, osiągnięcie stanu buddy.
Zwierzchnik: Elżbieta Dorota Serwin
Misja Czaitanii to nowy ruch religijny założony w 1977 roku przez Chrisa Butlera poprzez wyodrębnienie z Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Kryszny. Propaguje kult Kryszny, którego uważają za tożsamego z Wisznu, najwyższą formą Boga. Nazwa "Misja Czaitanii" odnosi się do Ćajtanji Mahaprabhu, uważanego za inkarnację Kryszny.
Grupa wyznaniowa wywodząca się ze środowiska archeologów toruńskich i osób związanych z pracami wykopaliskowymi, której zalążkiem była nieformalna grupa wyznaniowa założona już w 1981 roku. Początkowa faza działalności grupy związana była głównie z gromadzeniem informacji i materiałów dotyczących mitologii i kultury słowiańskiej, oraz odwiedzaniem starosłowiańskich miejsc kultowych i nawiązywaniem wzajemnych kontaktów pomiędzy osobami zainteresowanymi tą tematyką.
- Rodzimy Kościół Polski (500 wiernych)
Główny Ofiarnik: Lech Emfazy Stefański
Rodzimowierczy związek wyznaniowy, nawiązujący do etnicznych, przedchrześcijańskich wierzeń Słowian. Wiara Rodzimego Kościoła Polskiego z jednej strony opiera się na henoteizmie, a z drugiej na syntezie panteizmu (czy nawet panenteizmu) i politeizmu - czyli na przekonaniu, że o losie świata decyduje siła kosmiczna zwana Bogiem Najwyższym (przez część rodzimowierców z RKP utożsamianym z Metawszechświatem), którego poszczególnymi przejawami (kolejnymi wcieleniami) są inni, pomniejsi bogowie.
Zwierzchnik: Mariusz Iwanicki
Związek wyznaniowy działający na podstawie wpisu do Spisu Kościołów i związków wyznaniowych działających w RP - rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych pod numerem 35/37, zarejestrowany 22 stycznia 1990r.
Zwierzchnik: Małgorzata Braunek
Kościół opiera się na nauce buddyzmu i należący do międzynarodowej sangi, której siedziba znajduje się w Salt Lake City.
- Misja Buddyjska — Trzy Schronienia w Polsce (2 tys. wiernych)
Główny opat: Daiko Kanzen Osho (Jeremi Szczęsny-Maślankowski)
Misja Buddyjska powstała w 1992 roku, została formalnie zarejestrowana w 1995. Cel jaki stawia sobie Misja, to rozpowszechnienie nauk buddyjskich różnych tradycji oraz edukacja polskich mnichów. W tym celu wspomaga tworzenie lokalnych świątyń i ośrodków świeckich w całej Polsce (jest ich w sumie 21), zaprasza również nauczycieli z krajów buddyjskich takich jak Japonia, czy Tybet.
Zwierzchnik: Mahmud Taha Żuk
Związek wyznaniowy zrzeszający polskich wyznawców szyickiej wersji islamu.
Zwierzchnik: Amir Hamid Karim Mahmud
- Szkoła Zen Kwan Um w Polsce (150 wiernych)
Opat związku: Aleksandra Porter
Szkoła zen, opierająca się na tradycji buddyzmu koreańskiego i nauczaniu Dae Soen Sa Nima Seung Sahna.
Narodowy koordynator: Halina Paradela
Nauka Kościoła oparta jest o zasady z pogranicza hinduizmu i buddyzmu.
Naczelnik: Stanisław Potrzebowski
Związek odwołujący się do przedchrześcijańskich wierzeń słowiańskich, wywodzący się z tradycji przedwojennej Zadrugi.
Guru Związku: Swami Prasad
Związek wyznaniowy działający na terenie Polski, oparty o zasadę medytacji "Ajapa Yoga" która jest prostą, praktyczną i naukową techniką oddechowo-medytacyjną.
Mistrzyni związku: Sensei Sunya Kjolhede
Związek wyznaniowy stanowiący jeden z ośrodków polskiego buddyzmu. Szkoła pochodzi z gałęzi tzw. buddyzmu japońskiego, który w dzisiejszych czasach jest dość popularny.
Zwierzchnik: Waldemar Pieńkowski
Związek wyznaniowy działający na terenie Polski, należący do odłamu buddyzmu o nazwie: Zen, uważany za zamkniętą, zelitaryzowaną wspólnotę, której członkowie to jednocześni kapłani.
Wielki Brat: Robert Mikołajek
Związek wyznaniowy działający na terenie Polski, prowadzi działalność badawczo edukacyjną w zakresie tworzenia zindywidualizowanych technik dążenia do wiedzy, oraz zajmuje się konstruowaniem indywidualnego oprzyrządowania filozoficznego dla osób zajmujących się poszukiwaniem wiedzy. W początkowej fazie Doktryna i Dogmat Zakonu wypracowane zostały w oparciu o nauki mistrzów zawarte w Buddyzmie, Hinduizmie, Yoga i Sztuce Zen a w późniejszym czasie przemodelowane zostały w oparciu o mistykę chrześcijańską i jej liczne nurty.
[edytuj] Organizacje ekumeniczno-teologiczne
Organizacje ekumeniczno-teologiczne figurujące w rejestrze związków wyznaniowych MSWIA:
Przewodniczący: bp Jeremiasz Jan Anchimiuk, prawosławny biskup wrocławsko-szczeciński
Polska Rada Ekuemeniczna to organizacja ekumeniczna zrzeszająca polskie Kościoły protestanckie, starokatolickie i prawosławne; działająca od czasów II wojny światowej, zarejestrowana w 1946.
Prezes: Małgorzata Platajs
Towarzystwo działające na terenie polski, które za swój cel przyjmuje rozpowszechnianie Pisma Świętego wśród wiernych różnych wyznań. Towarzystwo Biblijne w Polsce jest członkiem Polskiej Rady Ekumenicznej
- Rada Zborów Ewangelicznych
Przewodniczący: Kazimierz Muranty
Sekretarz: Waldemar Zych
Celem Unii jest reprezentacja interesów członków wobec Państwa i innych związków i kościołów, a także na forum międzynarodowych organizacji buddyjskich. Unia ma za zadanie koordynować współpracę pomiędzy związkami buddyjskimi oraz pomagać w szeroko rozumianej działalności na rzecz społeczeństwa.
Przewodniczący: Zdzisław Józefowicz
Alians Ewangeliczny to polska organizacja międzykościelna zarejestrowana 21 stycznia 2000 r., której celem jest reprezentowanie i wspieranie działalności ewangelicznego chrześcijaństwa w Polsce.
