Przasnysz

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°01' N 20°53' E53.0166667 20.8833333 (Przasnysz)

Przasnysz
Herb Przasnysza Flaga Przasnysza
Województwo	mazowieckie
Powiat	przasnyski
Gmina  - rodzaj	Przasnysz miejska
Burmistrz	Waldemar Marek Trochimiuk
Powierzchnia	25,16 km²
Położenie	53° 01' N 20° 53' E
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	17 823 680 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	29
Kod pocztowy	06-300
Tablice rejestracyjne	WPZ
Położenie na mapie Polski Przasnysz
TERC10 (TERYT)	1141922011
Urząd miejski3 ul.J. Kilińskiego 2 06-300 Przasnysz tel. 29 752-22-66; faks 29 752-22-68
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Przasnysz – gmina miejska w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim, nad Węgierką. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa ostrołęckiego.

Miasto leżące na Północnym Mazowszu ma połączenia drogowe z Warszawą, Olsztynem, Ostrołęką, Ciechanowem, Makowem Mazowieckim i Mławą. Na wschód od miasta znajduje się lotnisko Aeroklubu Północnego Mazowsza. Największe zakłady produkcyjne – Kross SA, ABB ZWAR S.A., Zakład Meblarski "Węgierka".

Według danych z 31 grudnia 2006², miasto miało 17 823 mieszkańców.

Spis treści 1 Historia 2 Zabytki 3 Życie religijne 3.1 Parafie rzymskokatolickie 3.2 Zgromadzenia zakonne 4 Media 4.1 Prasa 4.1.1 Dawne gazety 5 Edukacja 5.1 Szkoły podstawowe 5.2 Gimnazja 5.3 Szkoły ponadgimnazjalne 5.4 Szkoły policealne 5.5 Szkoły wyższe 6 Kultura 6.1 Muzea 6.2 Biblioteki 6.3 Domy i ośrodki kultury 6.4 Stowarzyszenia regionalne 6.5 Wydawnictwa 6.6 Kultura niezależna 7 Handel 7.1 Markety 7.1.1 Obecne 7.2 W budowie 7.2.1 Nieistniejące 8 Osiedla 9 Sport i rekreacja 10 Struktura powierzchni 11 Demografia 12 Ludzie 12.1 Ludzie urodzeni w Przasnyszu 12.2 Ludzie związani z Przasnyszem 13 Bibliografia 14 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie Przasnysza pochodzą z przełomu epoki brązu i żelaza (ok. 700 p.n.e.).

W XIII w. na terenie Przasnysza, nad rzeką Węgierką, funkcjonowała osada targowa. Stał tu również dwór myśliwski książąt mazowieckich, którego opis zamieścił Henryk Sienkiewicz w Krzyżakach .

Nazwa miasta wg ludowych przekazów pochodzi od młynarza Przaśnika, który ugościł zbłąkanego na polowaniu księcia Konrada I mazowieckiego i otrzymał następnie tytuł szlachecki wraz z okolicznymi ziemiami.

Szybki rozwój zawdzięczał Przasnysz korzystnemu położeniu na pograniczu dwóch ważnych pod względem gospodarczym terenów – Równiny Kurpiowskiej i rolniczej Wysoczyzny Ciechanowskiej. 10 października 1427 Przasnysz uzyskał od księcia mazowieckiego Janusza I Starszego przywilej miejski na prawie chełmińskim.

Największy rozkwit miasta nastąpił w wieku XVI, zwłaszcza po wcieleniu w 1526 Mazowsza do Korony. Administracyjnie Przasnysz wchodził w skład Ziemi Ciechanowskiej jako stolica rozległego powiatu. Lustracja dóbr królewskich z 1564 wykazała 689 domów w mieście i na przedmieściach oraz przeszło 500 rzemieślników różnych profesji:

• 126 piwowarów (czterokrotnie więcej niż Warka!)
• 117 piekarzy
• 67 szewców
• 36 kuśnierzy
• 34 krawców
• 22 zdunów
• 14 kowali
• 6 mieczników
• 1 złotnika.

Przasnysz był wówczas trzecim ośrodkiem miejskim Mazowsza po Warszawie i Płocku, liczył wg zaginionej dziś Kroniki klasztoru bernardynów 14 tysięcy mieszkańców, ale liczba ta jest zapewne znacznie przesadzona (współczesne szacunki historyków mówią raczej o 4-5 tysiącach). W opinii Jędrzeja Święcickiego było to miasto wielkie, sławne jarmarkami na woły, wg Aleksandra Gwagnina – miasto szerokie, kamiennym budowaniem sławne.

W 1576 Przasnysz stał się siedzibą starostwa niegrodowego. W 1648 starostwo przasnyskie otrzymał w nagrodę obrońca Zbaraża książę Jeremi Wiśniowiecki.

Kres świetności miasta położył wielki pożar w 1613, zarazy, a miary nieszczęść dopełnił najazd Szwedów. 26 stycznia 1657 po zwycięskiej potyczce z oddziałem brandenburskim stoczonej w rejonie Chorzel pojawił się w Przasnyszu Stefan Czarniecki, ale już 1 lutego zmuszony był się stąd wycofać pod naporem przeważających sił Szwedów dowodzonych przez Stenbocka. Wojska szwedzkie stacjonowały w Przasnyszu 11 dni.

Upadek Przasnysza okazał się niezwykle długotrwały. Dopiero w 2 poł. XVIII w. miasto zaczęło się ponownie rozwijać. W okresie konfederacji barskiej w okolicach Przasnysza mieściła się baza wypadowa oddziału słynnego Kozaka Józefa Sawy-Calińskiego.

13 marca 1794 stanął w Przasnyszu na czele zbuntowanej I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej gen. Antoni Madaliński, który swym marszem z Ostrołęki do Krakowa dał sygnał do wybuchu powstania kościuszkowskiego. Madaliński zaciągnął tu oddziałek Kurpiów, formując z nich jednostkę strzelców pieszych.

Po klęsce insurekcji kościuszkowskiej i trzecim rozbiorze Polski (1795) Przasnysz znalazł się w składzie monarchii pruskiej jako siedziba ogromnego powiatu obejmującego m.in. Ciechanów.

30 stycznia 1807 w Przasnyszu zatrzymał się Napoleon I Bonaparte.

W latach 1807-1815 Przasnysz wchodził w skład Księstwa Warszawskiego, następnie Królestwa Polskiego.

W 1863 powstańcy stoczyli w okolicach miasta kilka potyczek z oddziałami carskimi. 14 listopada 1863 w Przasnyszu dokonano publicznej egzekucji jednego z dowódców powstańczych Stefana Cieleckiego "Orlika" , wziętego do niewoli w czasie bitwy pod wsią Osówka.

W 2 poł. XIX w. nastąpił szybki rozwój Przasnysza. Działało tu kilka małych zakładów przemysłowych. Z końcem XIX w. władze wojskowe przystąpiły do budowy koszar przy ul. Makowskiej. W 1910 Przasnysz liczył 10 500 mieszkańców.

W czasie I wojny światowej, w listopadzie i grudniu 1914 pod Przasnyszem toczyły się ciężkie walki pomiędzy wojskami rosyjskimi i niemieckimi. Miasto wielokrotnie przechodziło z rąk do rąk. 24 lutego 1915 Przasnysz został zajęty przez Niemców, ale już 27 lutego zostali oni wyparci przez oddziały rosyjskie z 1 i 2 Korpusu Syberyjskiego. 13 lipca 1915 w obecności przybyłego feldmarszałka Paula von Hindenburga grupa gen. Gallvitza uderzyła na Przasnysz. Po wielogodzinnych walkach, 14 lipca Rosjanie opuścili miasto. W wyniku działań wojennych zniszczeniu uległo 70 % zabudowy Przasnysza.

W sierpniu 1920 w okolicach Przasnysza miały miejsce wyjątkowo zacięte walki z bolszewicką 15 Armią. Przez dwa tygodnie miasto było okupowane przez wojska sowieckie. Wyzwolenie Przasnyszowi przyniósł 21 sierpnia 202 Pułk Piechoty ze składu Dywizji Ochotniczej płk. Adama Koca.

W okresie międzywojennym Przasnysz był stolicą powiatu w województwie warszawskim. W pierwszych latach niepodległości trwała odbudowa miasta ze zniszczeń wojennych. Przasnysz otrzymał wiele budowli użyteczności publicznej: elektrownię, gimnazjum i szkołę powszechną, szkołę rolniczą, teatr miejski, stadion i dom sportowy. Głównym zajęciem ludności Przasnysza było nadal rolnictwo, rzemiosło oraz drobny handel. W 1938 Przasnysz liczył 8 000 mieszkańców, w tym ok. 3 000 Żydów.

W pierwszych dniach września 1939 pod Przasnyszem ciężkie boje toczyła Mazowiecka Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. Jana Karcza. Po klęsce wrześniowej Niemcy włączyli powiat przasnyski do Rzeszy. Ludność żydowska została wysiedlona, a następnie wymordowana w obozach zagłady. W klasztorze kapucynek utworzono obóz pracy przymusowej, zakonnice zaś i pasjonistów z pobliskiego klasztoru męskiego wywieziono do obozu koncentracyjnego w Działdowie. W okresie okupacji hitlerowskiej w rejonie Przasnysza aktywną działalność prowadziły organizacje konspiracyjne i oddziały partyzanckie, gł. AK i NSZ. 17 czerwca 1942 Niemcy rozstrzelali za miastem 20 zakładników. 17 grudnia tegoż roku w publicznej egzekucji w rynku powieszono 5 członków sztabu Obwodu ZWZ-AK.

Wkrótce po zajęciu miasta przez wojska sowieckie 18 stycznia 1945 NKWD rozpoczęła masowe aresztowania i deportacje polskich patriotów. W latach 1945-51 w okolicach Przasnysza działały liczne oddziały zbrojne antykomunistycznego podziemia.

W latach 60. rozpoczął się szybki rozwój miasta, zahamowany w wyniku reformy administracyjnej z 1975.

Z dniem 1 stycznia 1999 Przasnysz został siedzibą powiatu w województwie mazowieckim.

[edytuj] Zabytki

• kościół farny pw. Wniebowzięcia NMP z lat 1474-1485, wzniesiony w stylu gotyckim, wielokrotnie restaurowany; miejsce chrztu św. Stanisława Kostki i wiecznego spoczynku członków jego rodziny.
• dzwonnica wolnostojąca gotycka, zapewne z końca XV w. (obok kościoła farnego).
• zespół dawnego klasztoru bernardynów (dziś pasjonistów): kościół pw. św. Jakuba i św. Anny z l. 1588-1618 – uznawany za jeden z najpóźniejszych kościołów gotyckich w Polsce i klasztor wczesnobarokowy, wzniesiony w l. 1637-1671. Obiekty te wpisane zostały na listę Kanonu Krajoznawczego Polski. W kościele znajduje się słynący łaskami obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, czczony dziś jako Niepokalana Przewodniczka z Przasnysza (koronowany w 1977).
• zespół klasztorny kapucynek: kościół pw. św. Klary i św. Józefa, wzniesiony w l. 1609-1616 i klasztor z tego samego okresu; wielokrotnie niszczony i odbudowywany, w obecnym wyglądzie bezstylowy.
• ratusz barokowo-klasycystyczny z końca XVIII w., po I wojnie światowej otoczony z trzech stron parterową przybudówką z podcieniami; ob. Muzeum Historyczne i Urząd Stanu Cywilnego.
• budynek z pocz. XIX w., wzniesiony dla generała pruskiego Rouquette, w okresie międzywojennym zajmowany przez starostwo powiatowe, ob. siedziba BPH.
• kamienica, róg Warszawskiej i Mostowej, 1843.
• domy: ul. Kacza 15 (przebudowany), Mostowa 10, Piłsudskiego 6 (róg Warszawskiej), poł. XIX w.
• kamienice w rynku, XIX w. (po 1875) i I poł. XX w.
• d. poczta, ob. PZU, koniec XIX w.
• budynki w zespole koszar, ul. Makowska, 1902-1912 (nr 3, 5, 6, 7, 10)
• d. elektrownia, ob. Rejon Energetyczny Przasnysz, 1919.
• budynek gimnazjum, ob. Zespół Szkół Licealnych im. KEN, l. 20. XX w.
• zespół d. Szkoły Rolniczej, ob. Dom Pomocy Społecznej, ul. Ruda, l. 20. XX w.
• d. Teatr Miejski (później kino) i remiza strażacka, ul. Dąbrowskiego, l. 20. XX w.
• budynek stacyjny, drewn., 1925 (Mławska Kolej Dojazdowa).
• przytułek, wł. Zgromadzenia SS. Miłosierdzia św. Wincentego á Paulo, 1930-32 (budynek przy ul. Świerczewo).
• d. Dom Sportowy, ob. Miejski Dom Kultury, l. 30. XX w.
• most stalowy na rzece Węgierce, po 1920.
• cmentarz rzymskokatolicki, zał. 1802.
• park miejski XVIII-XIX w.

W okresie okupacji hitlerowskiej rozebrane zostały:

• kościół św. Ducha, gotycki z XV w.
• synagoga.

Po II wojnie światowej ich los podzielił XIX-wieczny kościół ewangelicki.

[edytuj] Życie religijne

[edytuj] Parafie rzymskokatolickie

• Parafia pw. św. Wojciecha
• Parafia pw. św. Stanisława Kostki
• Parafia pw. Chrystusa Zbawiciela

[edytuj] Zgromadzenia zakonne

• Ojcowie Pasjoniści
• Siostry Klaryski Kapucynki
• Siostry Pasjonistki Św. Pawła od Krzyża
• Siostry Miłosierdzia św. Wincentego á Paulo

[edytuj] Media

[edytuj] Prasa

• Kurier Przasnyski
• Tygodnik Ostrołęcki (wydanie przasnyskie)
• Wykrzyknik. Niezależna Gazeta Przasnyska
• Idący... w Przyszłość. Miesięcznik Powiatu Przasnyskiego (wydawany w Chorzelach)
• Przasnyska Gazeta Samorządu Miejskiego

[edytuj] Dawne gazety

• Głos Ziemi Przasnyskiej
• Kukułka
• Nasz Patron
• Solidarność Przasnyska
• Przasnyska Niezależna
• Gazeta Przasnyska
• Ziemia Przasnyska
• Tygodnik Ilustrowany
• Informacje z Przasnyskiego Ratusza
• Nasz Przasnysz

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Szkoły podstawowe

• Szkoła Podstawowa Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi

ul. Żwirki i Wigury 6

• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Henryka Sienkiewicza

ul. Kilińskiego 1

• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (dawna Szkoła Nr 4)

ul. Leszno 61

[edytuj] Gimnazja

• Publiczne Gimnazjum im. Noblistów Polskich
• Gimnazjum Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej (szkoła niepubliczna z uprawnieniami szkoły publicznej)
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (dawna Szkoła Nr 4)

[edytuj] Szkoły ponadgimnazjalne

• Zespół Szkół Licealnych im. Komisji Edukacji Narodowej
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. mjr. Henryka Sucharskiego (dwa budynki ul. Mazowiecka 25 oraz ul.Sadowa 1 (potocznie nazywany szkołą rolniczą))
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (dawna Szkoła Nr 4)

[edytuj] Szkoły policealne

• Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Przasnyszu

[edytuj] Szkoły wyższe

• Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Międzywydziałowego Studium Gospodarki Przestrzennej SGGW

[edytuj] Kultura

[edytuj] Muzea

• Muzeum Historyczne w Przasnyszu
• Muzeum Weterynarii Wiesławy i Waldemara Krzyżewskich w Przasnyszu

[edytuj] Biblioteki

• Miejska Biblioteka Publiczna w Przasnyszu
• Biblioteka Pedagogiczna w Ostrołęce Filia w Przasnyszu

[edytuj] Domy i ośrodki kultury

• Miejski Dom Kultury im. Stanisława Ostoi-Kotkowskiego
• Klub Garnizonowy

[edytuj] Stowarzyszenia regionalne

• Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej
• Stowarzyszenie "Razem"

[edytuj] Wydawnictwa

• Wydawnictwo Forteca
• Wydawnictwo Techniczne
• Wydawnictwo Mazowieckie

[edytuj] Kultura niezależna

• Naczelny Organ Wesołej Komitywy Uzurpatorów Rzeczywistości
• Ogólnopolskie Plenerowe Prezentacje Fotografii Artystycznej "Stodoła" Tadeusza Myślińskiego
• Duet gitarowy Tomasz Kaszubowski-Paweł Nawara
• Amicus Dei

[edytuj] Handel

[edytuj] Markety

[edytuj] Obecne

• Biedronka (2)
• Zielony Market (4)
• POLOmarket
• Stokrotka

[edytuj] W budowie

• Lidl

[edytuj] Nieistniejące

• Gośka (obecnie Stokrotka)
• Leader Price (obecnie Biedronka)

[edytuj] Osiedla

Przasnyskie osiedla nie mają oficjalnie statusu osiedli oraz żadnych samorządów.

• Błonie
• Osiedle Orlika
• Piaski
• Rolnicza
• Stawki
• Osiedle Starzyńskiego
• Waliszewo
• Węgierka
• Wschód
• Osiedle Wojskowe

[edytuj] Sport i rekreacja

• Ośrodek Sportu i Rekreacji, ul. Makowska 23 (stadion)
  • Hala sportowa, ul. Sadowa
• Aeroklub Północnego Mazowsza, na terenie którego działa m.in. Klub Spadochronowy "Atmosfera"
• Miejski Klub Sportowy (MKS Przasnysz) - klub piłki nożnej grający w lidzie okręgowej w grupie Ciechanów-Ostrołęka. Założony w 1923 roku. Honorowym Prezesem klubu jest Waldemar Trochimiuk, a Prezesem Zarządu Klubu MKS Przasnysz jest Bogusław Postek. W klubie grał m. in. Grzegorz Wędzyński
• Ludowy Klub Sportowy "Grom"
• Auto-Moto-Klub "Rzemieślnik"
• Przasnyski Klub Kyokushin Karate

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Przasnysz ma obszar 25,16 km², w tym:

• użytki rolne: 84%
• użytki leśne: 0%

Miasto stanowi 2,07% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	17 110	100	8862	51,8	8248	48,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	680		352,2		327,8

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1316,44 zł.

[edytuj] Ludzie

[edytuj] Ludzie urodzeni w Przasnyszu

• Bogusław Baczkowski (ur. 10 sierpnia 1951) – specjalista ortopedii i chirurgii urazowej
• Andrzej Bieńkowski (ur. 30 listopada 1891, zm. 1964) - żołnierz ZWZ-AK, uczestnik wojny 1920 r., kawaler krzyża Virtuti Militari
• Leopold Bieńkowski (ur. 13 listopada 1883, zm. 1942) – polski działacz niepodległościowy
• Mariusz Bondarczuk (ur. 24 lipca 1948) - dziennikarz, wydawca, regionalista
• Andrzej Bulc (ur. 16 listopada 1951) – działacz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża
• Kazimierz Biskupski (ur. 3 grudnia 1906, zm. 7 czerwca 1967) – prawnik, specjalista w zakresie prawa konstytucyjnego
• Aleksander Drwęcki (ur. 12 grudnia 1921) – nauczyciel, regionalista, publicysta
• Andrzej Elżanowski (ur. 21 stycznia 1950) – zoolog i paleontolog
• Arkadiusz Gołaś (ur. 10 maja 1981, zm. 16 września 2005) – siatkarz
• Zenobia Jelińska (ur. 23 października 1903 - zm. 17 grudnia 1942) - urzędniczka starostwa, członek ZWZ-AK
• Maria Kaczyńska (ur. 8 czerwca 1907 - zm. 17 grudnia 1942) - urzędniczka, nauczycielka, członek ZWZ-AK.
• Andrzej Kania (ur. 4 maja 1963) - samorządowiec, polityk i przedsiębiorca
• Zenon Kiembrowski (ur. 11 lutego 1909 - zm. 17 grudnia 1942) - urzędnik starostwa, żołnierz ZWZ-AK
• Stanisław Kołakowski (ur. ok. 1565 - zm. 1622) - warszawski lekarz i filantrop
• Waldemar Krzyżewski (ur. 13 lipca 1953) - lekarz weterynarii, działacz społeczny, kolekcjoner
• Marek Kubiszewski (ur. 25 kwietnia 1984) - piłkarz ręczny
• Edmund Majkowski (ur. 10 września 1929) – artysta rzeźbiarz
• Tadeusz Myśliński (ur. 2 kwietnia 1947) – artysta fotografik
• Stanisław Nawrocki (ur. 20 października 1947 - zm. 8 października 2004) - działacz społeczny, prawnik, poeta
• Jan Niksiński (ur. 28 maja 1952) – artysta malarz
• Zbigniew Pawelski (ur. 29 lipca 1925) – architekt
• Walery Płoskiewicz (ur. 9 grudnia 1878 - zm. 27 sierpnia 1944) - ksiądz, pedagog, kapelan AK
• Zbigniew Polakowski (ur. 14 lipca 1938, zm. 21 marca 2002) – przyrodnik, regionalista, publicysta
• Stanisław Radomski (ur. 21 września 1950) - poeta
• Andrzej Sadowski (ur. 4 lutego 1963) – ekonomista, Wiceprezydent Centrum im. Adama Smitha
• Zbigniew Sosnowski (ur. 17 maja 1963) - przedsiębiorca
• Paweł Simplicjan (ur. ok. 1577 - zm. 1646) - ksiądz, teolog, poeta
• Krzysztof Turowiecki (ur. 3 sierpnia 1957) - poeta, animator kultury
• Wawrzyniec z Przasnysza (Discordia) (ur. ok. 1515 - zm. ok. 1566), kaznodzieja Zygmunta Augusta, działacz reformacji polskiej
• Robert Witka (ur. 27 lipca 1981) – koszykarz, kapitan Turowa Zgorzelec, Reprezentant Polski
• Grzegorz Wędzyński (ur. 4 czerwca 1970) – piłkarz (pomocnik) Polonii Warszawa
• Tomasz Wierzbicki (ur. 16 października 1952 - zm. 20 maja 1989) - poeta, animator kultury
• Krzysztof Wróblewski (ur. 22 sierpnia 1962) – artysta malarz
• Marzena Rogalska - prezenterka TVN Style

[edytuj] Ludzie związani z Przasnyszem

• Stefan Arbatowski (ur. 1926 - zm. 2008) – leśnik, poeta
• Marian Arct (ur. 1896 - zm. 1942) - dyrektor Szkoły Rolnczej w Rudzie, żołnierz ZWZ-AK.
• Czesław Białoszewski (ur. 1909 - zm. 2007) - prawnik, działacz sportowy, regionalista
• Ryszard Białoszewski (ur. 1903 - zm. 1966) - żołnierz z 1920, kawaler krzyża Virtuti Militari
• Adam Bień (ur. 14 grudnia 1899, zm. 4 marca 1998) – jeden z przywódców Polski Podziemnej, skazany w moskiewskim procesie Szesnastu
• Józef Biliński (ur. 1889 - zm. 1948), rolnik, działacz oświatowy, poseł na sejm.
• Alfred Borkowski (ur. 1930) – lekarz pulmonolog, pisarz, działacz społeczny
• Stanisław Bryła (ur. 1888, zm. 1939) – prawnik, działacz społeczny, starosta przasnyski, wicewojewoda lubelski
• Dominik Buszta (ur. 1919 - zm. 2005) - ksiądz z zakonu pasjonistów
• Wojciech Buyko (ur. 1882 - zm. po 1941) - artysta fotografik
• Stanisław Chełchowski (ur. 1866, zm. 1907) – działacz społeczny, rolnik, przyrodnik, etnograf
• Stefan Cielecki ps. "Orlik" (ur. ok. 1830 - zm. 1863) - dowódca oddziału w powstaniu styczniowym
• Bronisław Czaplicki (ur. 1953) - ksiądz, dr nauk teologicznych, historyk Kościoła
• Czesław Czaplicki (ur. 1922, zm. 2006) – żołnierz niepodległościowego podziemia, działacz organizacji kombatanckich
• Stanisław Czapliński (ur. 1820 - zm. 1914) - ksiądz, wieloletni proboszcz i dziekan przasnyski
• Stanisław Figielski (ur. 1875, zm. 1958) – administrator apostolski i wikariusz generalny diecezji płockiej
• Stefan Gołębiowski (ur. 1900, zm. 1991) – poeta, tłumacz Horacego
• Leon Gościcki (ur. 1870, zm. 1948) – ksiądz, działacz społeczny, członek Rady Stanu
• Robert Grzegorz Gundlach (ur. 1871 - zm. 1934) - pastor ewangelicko-augsburski, działacz społeczny
• Józef Gutowski (ur. 1942) - rolnik, związkowiec, parlamentarzysta
• Roman Hoppe (ur. 1908, zm. 1979) – lekarz weterynarii, prof. SGGW
• Fortunat Jajko (ur. 1827 - zm. 1911) - polski karmelita, kapelan sióstr kapucynek w Przasnyszu
• Aleksander Kakowski (ur. 1862, zm. 1938) – arcybiskup warszawski, kardynał
• Tadeusz Kiciński (ur. 1929, zm. 1988) – hydrolog
• Eugeniusz Kłoczowski (ur. 1897 - zm. 1985) - ziemianin, rolnik, działacz społeczny, publicysta
• Paweł Kostka (ur. 1549, zm. 1607) – chorąży ciechanowski
• Święty Stanisław Kostka (ur. 1550, zm. 1568) – patron dzieci
• Teresa Mieczysława Kowalska (ur. 1902, zm. 1941) – klaryska kapucynka, błogosławiona
• Bernard Kryszkiewicz (ur. 1915, zm. 1945) – kapłan pasjonista, Sługa Boży
• Franciszek Emil Lauber (ur. 1809 - zm. 1852) - kolega szkolny Fryderyka Chopina, duchowny ewangelicki
• Izabella Lebenstein (ur. 1838 - zm. 1918) - zakonnica, wieloletnia opatka kapucynek w Przasnyszu
• Henryk Leliński (ur. 1913 - zm. 1989) - nauczyciel, działacz społeczny, poseł na sejm
• Walentyna Łempicka (ur. 1833 - zm. 1918) - zakonnica, Sługa Boża
• Karol Gustaw Manitius (ur. 1823 - zm. 1904) - duchowny ewangelicki, suprintendent generalny w Królestwie Polskim
• Zygmunt Michelis (ur. 1890 - zm. 1977) - duchowny ewangelicki, biskup-adiunkt, pierwszy prezes Polskiej Rady Ekumenicznej
• Anna Milewska (ur. 1931) - aktorka i poetka
• Zygmunt Młot-Przepałkowski (ur. 1893 - zm. 1940) - rotmistrz kawalerii, starosta przasnyski
• Tadeusz Niestępski (ur. 1930) - ksiądz katolicki, działacz społeczny
• Krzysztof Niszczycki (ur. 1540 - zm. 1617) - starosta ciechanowski i przasnyski, wojewoda bełski
• Roman Nowicki (ur. 1936) - polityk, inżynier, działacz społeczny
• Marian Okólski (ur. 1889, zm. 1970) - ksiądz katolicki, proboszcz i dziekan przasnyski
• Józef Stanisław Ostoja-Kotkowski (ur. 1922, zm. 1994) – artysta plastyk, działacz polonijny w Australii
• Feliks Otłowski (ur. 1901 - zm. 1942) - nauczyciel, żołnierz ruchu oporu
• Józef Otłowski (ur. 1905 - zm. 1986) - nauczyciel, działacz społeczny
• Władysław Otłowski (ur. 1915 - zm. 1942) - urzędnik, żołnierz ZWZ-AK
• Józef Piekut (ur. 1864 - zm. 1946) - ksiądz, wieloletni proboszcz i dziekan przasnyski.
• Konstanty Pukianiec (ur. 1914 - zm. 1995) - lekarz medycyny, żołnierz AK
• Zygmunt Rakowiecki (ur. 1924) - wieloletni prezes Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego
• Kazimierz Rokitnicki (ur. 1701, zm. 1779) – biskup pomocniczy płocki
• Anastazy Rutkowski (ur. 1908 - zm. 1995) - ksiądz katolicki, publicysta
• Włodzimierz Rykowski (ur. 1915, zm. 1988) – działacz społeczny, regionalista
• Andrzej Rzepniewski (ur. 1929, zm. 1998) – historyk wojskowości
• Józef Sawa-Caliński (zm. 1771) – jeden z przywódców konfederacji barskiej
• Michał Stolarczyk (ur. 1916, zm. 1981) - kapłan pasjonista, tłumacz Biblii
• Anna Strzelińska (ur. 1876 - zm. 1964) - zakonnica ze zgromadzenia sióstr szarytek
• Adam Strzembosz (ur. 1895 - zm. 1968) - wicestarosta przasnyski, prawnik
• Mieczysław Stusiński (ur. 1937) - nauczyciel i poeta
• Edmund Szewczak (ur. 1911 - zm. 1973) - ksiądz, proboszcz i dziekan przasnyski
• Karol Szwanke (ur. 1887 - zm. 1959) - lekarz i działacz społeczny
• Olgierd Vetesco (ur. 1913, zm. 1983) – artysta malarz, grafik i złotnik
• Tadeusz Witkowski (ur. 1946) – historyk literatury, publicysta, działacz Kongresu Polonii Amerykańskiej
• Henryk Damian Wojtyska (ur. 1933) - polski historyk, teolog, ksiądz z zakonu pasjonistów
• Edmund Zdanowski (ur. 1914 - zm. 1942) - urzędnik, żołnierz ZWZ-AK
• Fabian Zieliński (ur. ok. 1767, zm. 1821) - podprefekt powiatu przasnyskiego w czasie Księstwa Warszawskiego
• Zenon Żebrowski (ur. ok. 1898, zm. 1982) – zakonnik franciszkański, budowniczy Niepokalanowa, misjonarz w Japonii
• Stanisław Żórawski (ur. 1882, zm. 1940) – ziemianin, działacz społeczny

[edytuj] Bibliografia

• 85 lat na szlaku wielkiej przygody. Historia ZHP na ziemi przasnyskiej, Przasnysz 2002 (praca zbiorowa pod red. Tadeusza Siółkowskiego), ISBN 83-913873-4-8
• Mariusz Bondarczuk, Kronika Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Przasnyszu 1923-1993, Wydawnictwo Mazowieckie, Przasnysz 1993, ISBN 83-900940-1-0
• Alfred Borkowski, Medycyna i medycy przasnyscy, Ciechanów-Przasnysz 2001, ISBN 93-914968-1-4
• Alfred Borkowski, Przasnyskie portrety. Część pierwsza, Przasnysz 2004, wyd. Związek Literatów Polskich Oddział w Ciechanowie i Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej, ISBN 83-89408-06-6
• Jarosław Chorzępa, Przasnysz luty 1915. Najciekawsza bitwa I Wojny Światowej, Wydawnictwo "Forteca", Przasnysz 2008, ISBN 83-922920-4-0
• Aleksander Drwęcki, Cmentarz parafialny w Przasnyszu, Przasnysz 2003, ISBN 83-913873-6-4
• Aleksander Drwęcki, Dzieje ochotniczych straży pożarnych w powiecie przasnyskim 1881-2001, Przasnysz 2002, ISBN 83-913873-1-3
• Aleksander Drwęcki, Zarys dziejów oświaty w powiecie przasnyskim, Przasnysz 1997, ISBN 83-86122-22-6
• Ryszard Juszkiewicz, Czas cierpień, walk i bohaterstwa. Powiat przasnyski w latach 1939-1945, Przasnysz 1993, wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej, ISBN 83-900940-2-9
• Piotr Kaszubowski, Historia Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Św. Wincentego á Paulo w Przasnyszu (1907-2007), Przasnysz 2007
• Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. X: Dawne województwo warszawskie, z. 18: Przasnysz i okolice, red. Izabela Galicka, Hanna Sygietyńska, Warszawa 1980, wyd. Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki
• Waldemar Krzyżewski, Historia weterynarii Ziemi Przasnyskiej w XIX i XX wieku, Przasnysz 1994, ISBN 83-900614-5-7
• Wojciech Łukaszewski, Działalność niepodległościowego podziemia zbrojnego w powiecie przasnyskim 1945-1951 [w:] Studia Mazowieckie, Pułtusk 2007, wyd. Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku
• Misjonarze i barbarzyńcy. Opowieści o codziennym życiu przasnyskiego ogólniaka w latach 1923-2005, red. Mariusz Bondarczuk, Przasnysz 2006, wyd. Wydawnictwo Mazowieckie, ISBN 83-900940-4-5
• Zbigniew Polakowski, Przasnysz i okolice. Przewodnik po wszystkich miejscowościach w sołectwach i gminach zestawionych w układzie alfabetycznym, Przasnysz 1997, wyd. Zapiski Przasnyskie
• Zbigniew Polakowski, Przewodnik turystyczny po ziemi przasnyskiej, Przasnysz 1992, wyd. Wydawnictwo Techniczne, ISBN 83-900614-0-6
• Kazimierz Potkaj, Przasnysz i okolice, Warszawa 1981, wyd. Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK
• Tradycje niepodległościowe na Północnym Mazowszu w XIX i XX w. (praca zbiorowa), Przasnysz 2003, ISBN 83-917719-1-2
• Trzy regiony - jeden los. Przasnysz - Kötschach-Mauthen - Monfalcone, Polska - Austria - Włochy 1914-1918, red. Jarosław Chorzępa, Katarzyna Chorzępa, wyd. Wydawnictwo "Forteca", Przasnysz 2004, ISBN 83-917719-5-4
• Radosław Waleszczak, Przasnysz i powiat przasnyski w latach 1866-1939. Zarys dziejów, Przasnysz 1999, ISBN 83-911209-0-2
• Henryk Damian Wojtyska, Historia Zgromadzenia Pasjonistów w Polsce. T. 1 - Prehistoria i okres fundacyjny (do 1938), Łódź 2006, ISBN 83-89695-30-8. T. 2 - Hekatomba wojenna i okupacyjna (1939-1945), Przasnysz 2007, ISBN 978-83-911123-1-1

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Urząd Miasta

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi