T-43

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: formatowanie, wstęp do artykułu, infobox. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych. Jeśli możesz, dodaj je teraz. Linki do innych haseł: hasło, hasłowy, hasłami zapisujemy jako [[hasło]], ''[[hasło]]wy'', '''[[hasło|hasłami]]'''.

Pod koniec grudnia 1940 roku władze sowieckie podjęły decyzję o konieczności modernizacji konstrukcji czołgu średniego. Przyczyną były pewne nie dające ukryć się wady czołgów T-34. Najbardziej rzucającym się w oczy problemem była zbyt mała wieża czołgu. W T-34 uzbrojonych w armatę kalibru 76 mm. dwóch członków załogi zajmowało stanowisko w kadłubie (kierowca-mechanik i strzelec-radiotelegrafista) kolejnych dwóch w wieży (dowódca-celowniczy i ładowniczy). Porównując to rozwiązanie do stosowanego na czołgach niemieckich (ZSRS zakupił dwa czołgi Pz. III Ausf. E do celów porównawczych) gdzie w wieży znajdowało się trzech członków załogi (celowniczy, ładowniczy i dowódca) stwierdzono zdecydowaną wyższość tego rozwiązania. W T-34 słabymi stronami były także słaba widoczność (brak wieżyczki dowódcy, zły typ wizjera kierowcy), nienajlepsza trakcja (zły typ gąsienic) i szereg innych problemów.

Podjęto decyzję by wprowadzać drobne poprawki na liniach produkcyjnych produkujących czołgi T-34 nie przerywając produkcji (konieczność zastąpienia wielu starzejących się czołgów BT, T-28 i T-26 oraz rosnąca świadomość o zagrożeniu wojną) oraz o podjęciu bardziej zdecydowanych modyfikacji. Prototyp nowego czołgu oznaczono A-43, miał on wejść do służby jako T-43. Jednocześnie inna wersja rozwojowa czołgu powstawała jako T-34M (cechowała się znacznie przekonstruowanym kadłubem, wieżyczką, kołami jezdnymi podobnymi do tych stosowanych w czołgach KW, zamieniono miejscami kierowcę i strzelca-radiotelegrafistę).

Główne zmiany T-43 w stosunku do jego poprzednika to:

1. Nowa "sześciograniasta" wieża mieszcząca trzech członków załogi, zaopatrzona w wieżyczkę dowódcy.

2. Poprawiony kształt kadłuba.

3. Rezygnacja z km. W kadłubie (ostrzał prowadzony z tego stanowiska, zwłaszcza podczas jazdy, nie mógł być celny a znacznie komplikowało ono konstrukcję - utrudniało produkcję czołgu oraz obniżało odporność przedniej płyty pancerza).

4. Pogrubiono opancerzenie.

5. Przeniesiono stanowisko kierowcy bardziej na prawą stronę, dano mu do dyspozycji nowy typ włazu z lepszymi wizjerami.

6. Poprawiono trakcję (nowe typy gąsienic i kół, zmniejszono odstępy między kołami jezdnymi).

Na wprowadzeniu nowego czołgu do służby stanęły dwie przeszkody. Pierwszą z nich był atak III Rzeszy na ZSRS (Operacja Barbarossa). Drugą była decyzja władz radzieckich które stanęły w obliczu bardzo ciężkiej sytuacji na froncie i potrzebowały ogromnych ilości czołgów by powstrzymać niemieckie natarcie a T-43 nie mógł być produkowany masowo (już produkcja T-34 była dla sowieckiego przemysłu wyzwaniem, poprzednio budowano czołgi nitując cienkie płyty pancerne do stalowego szkieletu, nowe czołgi powstawały poprzez spawanie ze sobą grubych walcowanych płyt pancernych a wieże były w całości odlewane lub spawane z odlewanych elementów) i zdecydowały, że lepiej wysyłać na front na bieżąco poprawiany niedoskonały T-34 (bez przerywania ciągłości produkcji) niż ryzykować zastąpienie go przez czołg lepszy, jednak znacznie trudniejszy w produkcji. Trudno powiedzieć czy była to decyzja słuszna. Z jednej strony czołg zapowiadał się naprawdę dobrze. Z drugiej jednak należy zdawać sobie sprawę, że Armia Czerwona potrzebowała nowoczesnych czołgów w jak największej ilości a wytwarzanie nowego typu mogło napotkać poważne trudności (konieczność przestawienia produkcji hut, odlewni, walcowni, zakładów dokonujących montażu elementów, szkolenia pracowników wyżej wymienionych, a należy pamiętać, ze czasu na to nie było).

Szereg rozwiązań nowego czołgu znalazło zastosowanie w poprawianych T-34. Były to min. gąsienice i koła jezdne, nowy typ włazu kierowcy z dwoma wizjerami, rozmieszczenie poszczególnych elementów wyposażenia na zewnątrz i wewnątrz pojazdu. Gdy po dwóch latach Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (radzieckie i rosyjskie określenie II wojny świat.) zdecydowano się przezbroić T-34 w armatę kalibru 85 mm. wieżyczka czołgu T-43 stała się punktem wyjściowym do skonstruowania wieży czołgu T-34/85.

Na podstawie czołgu T-43 skonstruowano pod koniec wojny czołg T-44. Podobny choć uzbrojony w 85 mm. armatę i lepiej opancerzony. Nie zdecydowano się na zastąpienie nim T-34/85 (znowu konieczność przestawienia produkcji a także logistyki) lecz stał się on punktem wyjścia do skonstruowania po wojnie pierwszych sowieckich czołgów "podstawowych" T-54 i T-55.

Źródła:

Michulec Robert, T-34 Mityczna Broń, Armagedon, Gdynia 2005