Skróty używane w naukach biologicznych

Z Wikipedii

Skróty używane w naukach biologicznych:

[edytuj] 0-9

123J – jod-123 (izotop promieniotwórczy jodu)
5-HT – serotonina (5-Hydroksytryptamina)
99Tc – technet-99 (izotop promieniotwórczy technetu)

[edytuj] A

A – adenozyna
A – adrenalina
AA – aminokwasy
AA (ang.) – Anonimowi Alkoholicy (Alcoholics Anonymous)
ABMT (ang.) – autologiczny przeszczep szpiku (Autologous Bone Marrow Transplantation)
ABP – białko wiążące androgeny
ABVD (ang.) – doxorubicin bleomycin vinblastine dacarbazine
ACAT – acylotransferaza acylo-CoA-cholesterolowa
ACE (ang.) – konwertaza angiotensyny (Angiotensine Conversion Enzyme)
ACEI (ang.) – inhibitory konwertazy angiotensyny (Angiotensin converting enzyme inhibitors)
ACh – acetylocholina
AChE – swoista esteraza acetylocholinowa
AChR – receptor acetylocholinowy
ACP – białko przenoszące grupy acylowe
ACTH – hormon adrenokortykotropowy, adrenokortykotropina
ADH – hormon antydiuretyczny (wazopresyna)
ADH – dehydrogenaza alkoholowa
ADP – adenozyno-5'-difosforan
AEP – słuchowy potencjał wywołany
AF (ang.) – migotanie przedsionków (atrial fibrillation)
AFP (ang.) – α-fetoproteina (Alpha Fetal Protein)
AHF (ang.) – czynnik przeciwhemofilowy (Antihemophilic Factor)
AHG (ang.) – globulina przeciwhemofilowa (Antihemophilic Globuline)
AI (ang.) – sztuczne zapłodnienie (Artificial Insemination)
AICD (ang.) – automatyczny wszczepialny defibrylator serca (Automatic Implanted Cardiac Defibrillator)
AIDS – zespół nabytego niedoboru odporności
ALA – kwas δ-aminolewulinianowy
Ala – alanina
AlaT – aminotransferaza alaninowa (ALT)
ALAT – aminotransferaza alaninowa
ALG (ang.) – globulina antylimfocytarna (Antilymphocytic Globuline)
ALL (ang.) – ostra białaczka limfatyczna (Acute Lymphocytic Leukemia)
ALS (ang.) – stwardnienie zanikowe boczne (Amyotrophic Lateral Sclerosis)
ALT – aminotransferaza alaninowa (AlaT)
AM – Akademia Medyczna
AMA (ang.) – przeciwciała przeciwmitochondrialne (Anti-mitochondrial Antibodies)
AML (ang.) – ostra białaczka szpikowa (Acute Myelocytic Leukemia)
AMP – adenozyno-5'-monofosforan
ANA (ang.) – przeciwciała przeciwjądrowe (Anti-Nuclear Antibodies)
ANCA (ang.) – przeciwciała przeciw cytoplazmie neutrofili (Anti-Neutrophil Cytoplasmic Antibodies)
ANF – przedsionkowy czynnik antydiuretyczny
Ang II – angiotensyna II
ANP – przedsionkowy peptyd antydiuretyczny (ANF)
AP (ang.) – fosfataza alkaliczna (Alcaline Phosphatase)
AP – projekcja przednio-tylna (anterior-posterior)
AP – dusznica bolesna (Angina Pectoris)
APGAR (ang.) – skala APGAR (American Pediatric Gross Assessment Record)
APSAC (ang.) – anizoilowany kompleks aktywatora plazminogenu (Anisoylated plasminogen streptokinase activator complex)
APTT (ang.) – aktywowany czas częściowy tromboplastyny (Activated Partial Thromboplastin Time)
APUD – rozsiany układ komórek endokrynnych
AQRS – oś elektryczna serca
ARA-A – arabinozyd adeniny
ARAS – układ siatkowy wstępujący
ARA-C – arabinozyd cytozyny
ARC (ang.) – zespół związany z AIDS (AIDS related complex)
ARDS – zespół niewydolności oddechowej dorosłych
ARO – aktywność reninowa osocza
Arg – arginina
AS (ang.) – zwężenie zastawki aorty (Aortic Stenosis)
ASA (ang.) – kwas acetylosalicylowy (acetylsalicylic acid)
ASD (ang.) – ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej (Atrial Septal Defect)
Asn – asparagina
ASO – miano przeciwciał antystreptolizyny O
Asp – kwas asparaginianowy
AspaT – aminotransferaza asparaginianowa
AST (ang.) – transferaza asparaginianowa (Asparagine Transferase)
AT1 – receptor angiotensyny 1
AT2 – receptor angiotensyny 2
AT-III – antytrombina III
ATC – klasyfikacja anatomiczno-terapeutyczno-chemiczna leków
ATG (ang.) – globulina antytymocytarna (Antithymic Globuline)
ATP – adenozyno-5'-trifosforan
ATP-aza – adenozyno-5'-trifosfataza
AV3V – obszar przedno-brzuszny otaczający III komorę mózgu
AVD – wazopresyna argininowa
aVL – oznaczenie jednej z elektrod przy badaniu ekg
AVR (ang.) – implantacja zastawki w ujście aortalne (Aortic Valve Replacement)
aVR – oznaczenie jednej z elektrod przy badaniu ekg
AWR – opór dróg oddechowych
AZT (ang.) – zydowudyna (zidovudine, azidothymidine) –

[edytuj] B

BAC – biopsja aspiracyjna cienkoigłowa
Ba (ang.) – krwinki zasadochłonne (Basophiles)
BAEP – słuchowy potencjał wywołany pnia mózgu
BAL (ang.) – płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe (Brocho-alveolar Lavage)
BAL (ang.) – preparat chelatujący (British Anti-Lewisite)
BAO (ang.) – podstawowe wydzielanie kwasu solnego (Basic Acid OutputBasic Acid Output)
BCG (ang.) – szczepionka przeciwgruźlicza (Bacillus Calmette Guerain)
BCNU – karmustyna
BDNF – mózgowy czynnik wzrostu nerwów
BE (ang.) – nadmiar zasad (Base Excess)
BER – podstawowy rytm elektryczny przewodu pokarmowego
BK – badanie w kierunku prątków gruźlicy (Bacterium Koch)
BMC (ang.) – zawartość mineralna kości (Bone Mass Content)
BMD (ang.) – gęstość mineralna kości (Bone Mass Density)
BMR – podstawowa przemiana materii
BMT (ang.) – przeszczep szpiku kostnego (Bone Marrow Transplantation)
BNP (ang.) – mózgowy peptyd natriuretyczny (Brain Natriuretic Peptide)
BP (ang.) – ciśnienie tętnicze (Blood Pressure)
BPG – bifosfoglicerynian
BPH (ang.) – łagodny rozrost stercza/prostaty (Benign Prostatic Hyperplasia)
BPM (ang.) – uderzeń na minutę (Beats Per Minute)
BSE (ang.) – zwyrodnienie gąbczaste mózgu, choroba wściekłych krów (Bovine Spongiform Encephalopathy)
BSP (ang.) – bromosulfoftaleina (Bromsulphtalein)
BTA – bezpośredni test antyglobulinowy
BUN (ang.) – azot pozabiałkowy (Blood Urea Nitrogen)
bz – bez zmian

[edytuj] C

C – odcinek szyjny kręgosłupa (od łac. cervicalis szyjny)
C_x – klirens nerkowy substancji x
CA – anhydraza węglanowa
ca. – rak (od łac. Carcinoma)
Ca – wapń (od łac. Calcium)
CABG (ang.) – pomost aortalno-wieńcowy, popularnie nazywany by-pass (Coronary Arterial Bypass Graft)
CAH (ang.) – przewlekłe aktywne zapalenie wątroby (Chronic Active Hepatitis)
CAH (ang.) – zespół nadnerczowo-płciowy (Congenital Adrenal Hyperplasia)
CAT (ang.) – tomografia komputerowa (computed axial tomography)
cAMP – cykliczny adenozyno-3'5'-monofosforan
CAPD (ang.) – ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa (Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis)
CBF – przepływ krwi przez mózgowie
CBG – globulina wiążąca kortykosteroidy
CBP – białko wiążące wapń
CDP – cytydyno-5'-difosforan
CCK – cholecystokinina (CCK-PK)
CCK-PZ – cholecystokinina-pankreozymina
CCNU – lomustyna
CCS (ang.) – klasyfikacja choroby wieńcowej wg Kanadyjskiego Towarzystwa Kardiologicznego (Canadian Cardiology Society)
CD – celiakia
CD4 – subpopulacja limfocytów T4
CD8 – subpopulacja limfocytów T8
CDC (ang.) – Amerykańskie Centrum Zwalczania Chorób (Center for Disease Control)
CEA (ang.) – antygen rakowo-płodowy (Carcionoembryonic Antigen)
Cer – ceramid
CF (ang.) – mukowiscydoza (Cystis Fibrosis)
CFC – współczynnik filtracji włośniczkowej
cGMP – cykliczny guanozyno-3'5'-monofosforan
ChE – cholinesteraza
CHE – cholinesteraza
CHF (ang.) – zastoinowa niewydolność krążenia (Congestive heart failure)
CI (ang.) – przedział ufności (Confidence Interval)
CJD (ang.) – choroba Creutzfeldta-Jakoba (Creutzfeldt-Jakob disease)
CLIP – kortykotropowopodobny peptyd pośredniej części przysadki
CK – kinaza kreatynowa
CK-MB – izoenzym MB kinazy kreatyny
ckpw – co kilka pól widzenia
CLL (ang.) – przewlekła białaczka limfatyczna (Chronic Lymphocytic Leukemia)
CM – kapreomycyna
CML (ang.) – przewlekła białaczka szpikowa (Chronic Myelocytic Leukemia)
CMML (ang.) – przewlekła białaczka mielomonocytowa (Chronic Myelomonocytic Leukemia)
CMP – cytydyno-5'-monofosforan
CMV – cytomegalowirus
CNP – korowy peptyd natriuretyczny
CO (ang.) – pojemność minutowa (Cardiac Output)
CO – tlenek węgla
Co – odcinek ogonowy
Co – koenzym
CoA – koenzym A
COMT – tlenowa metylotransferaza katecholowa
CoQ – koenzym Q
COX – cyklooksygenaza
COX-1 (ang.) – cyklooksygenaza 1 (Cyclooxigenase)
COX-2 (ang.) – cyklooksygenaza 2 (Cyclooxigenase)
CPAP (ang.) – ciągłe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych (Continuous Positive Airway Pressure)
CPG – ośrodkowy generator wzorca oddechowego
CPK – fosfokinaza kreatynowa
CPOM – grubocząsteczkowa materia organiczna (ang. coarse particulate organic matter)
CPR (ang.) – reanimacja (cardiopulmonary resuscitation)
CPR (ang.) – resuscytacja krążeniowo-oddechowa (Cardio-pulmonary resuscitation)
CR (ang.) – pełna remisja (Complete Remission)
CREST (ang.) – zespół CREST (Calcinosis Raynaud Esophagus Sclerosis Teleangiectasiae)
CRF (ang.) – czynnik uwalniający kortykotropinę (Corticotropin Releasing Factor)
CRH – kortykoliberyna
CRP (ang.) – białko C reatywne (C Reactive Protein)
CS – cykloseryna
CSF – płyn mózgowo-rdzeniowy
CSK – centralny szpital kliniczny
CT – kalcytonina
CT – tomografia komputerowa (TK)
CTP – cytydyno-5'-trifosfataza
CUN – centralny układ nerwowy
Cys – cysteina
CVA (ang.) – udar mózgu (Cerebrovascular Accident)
CVID (ang.) – pospolity niedobór odporności (Common Variable ImmunoDeficiency)

[edytuj] D

DA – dopamina
DAG – diacyloglicerol
dATP – deoksyadenozyno-5'-fosforan
dB – decybel
DBP (ang.) – rozkurczowe ciśnienie krwi (Diastolic Blood Pressure)
DCM (ang.) – kardiomiopatia rozstrzeniowa (Dilated Cardiomyopathy)
dCTP – deoksycytydyno-5'-fosforan
DDD (ang.) – standardowe dawki dzienne (Daily Defined Doses)
DEXA (ang.) – absorpcjometr podwójnej energii promieniowania rentgenowskiego (Dual Energy X-ray Absorptiometry)
DHE (ang.) – dihydroergotamina (Dihydoergotamine)
DHEA – dehydroepiandrosteron
DHEA-S (ang.) – siarczan dehydoepiandrosteronu (Dehydoepiandrosterone sulphate)
DHT – dihydrotestosteron
DIC (ang.) – zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (Disseminated Intravacular Coagulation)
DiPerTe – szczepionka błoniczo-tężcowo-krztuścowa (Diphteria Pertussis Tetanus)
DIT – dijodotyrozyna
DiTe – szczepionka błoniczo-tężcowa (Diphteria Tetanus)
DNA – kwas deoksyrybonukleinowy
DOC – deoksykortykosteron
DOM rozpuszczona materia organiczna (ang. dissolved organic matter)
DOPA – dihydroksyfenyloalanina
DT – szczepionka błoniczo-tężcowa (Diphteria Tetanus)
DTP – szczepionka błoniczo-tężcowo-krztuścowa (Diphteria Tetanus Pertussis)
DVT (ang.) – zapalenie żył głębokich (Deep Vein Thrombosis)
DZM – dobowa zbiórka moczu

[edytuj] E

E (ang.) – erytrocyt, erytrocyty (Erythrocytes)
E₁ – estron
E₂ – estradiol
E₃ – estriol
E₄ – estetrol
EACA (ang.) – kwas ε – aminokapronowy (Epsilon-Aminocaproic Acid)
EBM (ang.) – praktyka medyczna oparta na wiarygodnych publikacjach naukowych (Evidence Based Medicine)
EBV – wirus Epsteina-Barr
ECF – płyn zewnątrzkomórkowy
ECG (ang.) – elektrokardiogram (Electrocardiogram)
ECM – macierz pozakomórkowa
ECPW – endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna
ECS – przestrzeń pozakomórkowa
ECGF – śródbłonkowy czynnik wzrostu
EDHF – śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący
EEG – elektroencefalogram
EF (ang.) – frakcja wyrzutowa (Ejection Fraction)
EFP – efektywne ciśnienie filtracyjne
EGF – naskórkowy czynnik wzrostu
EKG – elektrokardiogram
ELISA (ang.) – badanie ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay)
EMB – etambutol
EMC (ang.) – zapalenie mózgu i mięśnia sercowego (Encephalomyocarditis)
EMF (ang.) – zwłóknienie endomiokardialne (Endomyocardial Fibrosis)
EMG – elektromiogram
ENK – enkefaliny
Eo (ang.) – krwinki kwasochłonne, eozynofile (Eosinophiles)
EOG – elektrookulogram
EPH (ang.) – gestoza (Edema Proteinuria Hypertension)
EPO – erytropoetyna
EPSP – postsynaptyczny potencjał pobudzający
ERCP (ang.) – endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (Endoscopic Retrograde Cholangiopancreatography)
ERG – elektroretinogram
ERPF – efektywny przepływ osocza przez nerki
ERV – zapasowa objętość wydechowa
ESR (ang.) – odczyn Biernackiego (erythocyte sedimentation rate)
ESWL (ang.) – pozaustrojowe rozbijanie złogów za pomocą fal (Extracorporal Shockwave Lithotripsy)
ET (ang.) – endotelina (Endothelin)
EUS (ang.) – ultrasonografia endoskopowa (Endoscopic Ultrasonography)
EV – objętość wydechowa

[edytuj] F

FA – fosfataza alkaliczna
FDA (ang.) – Amerykańska Agencja ds. Leków i Żywności (Food and Drug Administration)
FDE – fosfodiesteraza
FDP (ang.) – produkty rozpadu fibrynogenu (Fibrinogen Degradation Products)
Fe – żelazo (Ferrum)
FEV1 (ang.) – objętność nasilonego wydechu 1-sekundowego (Forced Expiratory Volume 1-second)
FF – frakcja filtracyjna osocza
FFA – wolne kwasy tłuszczowe (WKT)
FFP (ang.) – świeżo mrożone osocze (Fresh Frozen Plasma)
FGF – fibroblastyczny czynnik wzrostu
FHR (ang.) – częstość serca płodu (Fetal Heart Rate)
FHT (ang.) – tony serca płodu (Fetal Heart Tones)
FK – fosfataza kwaśna
FPG (ang.) – poziom glukozy na czczo (Fasting Plasma Glucose)
FRC – zalegająca pojemność czynnościowa w płucach
FSH – hormon folikulotropowy
FT3 – wolna trójjodotyronina
FT4 – wolna tyroksyna
FTA (ang.) – odczyn immunofluorescencji krętków (Fluorescent Treponemal Antibody)
FTA-ABS (ang.) – odczyn immunofluorescencji krętków modyfikacja absorpyjna (Fluorescent Treponemal Antibody Absorption)
FPOM – drobnocząsteczkowa materia organiczna (ang. fine particulate organic matter)

[edytuj] G

G6PD (ang.) – dehydrogenaza glukozo-6-fosforanu (Glucose-6-phosphate-dehydrogenase)
G-6-PD (ang.) – dehydrogenaza glukozo-6-fosforanu (Glucose-6-phosphate-dehydrogenase)
G+ – bakterie gramdodatnie
G- – bakterie gramujemne
GABA – kwas γ – aminomasłowy
GBM (łac.) – glioblastoma multiforme, glejak wielopostaciowy
GCS (ang.) – skala śpiączki Glasgow (Glasgow Coma Scale)
GDLH (ang.) – dehydrogenaza glutaminianowa (Glutamate dehydrogenase)
GERD (medycyna) (ang.) – choroba refluksowa przełyku (Gastro-esophageal Reflux Disease)
GFR – wielkość filtracji kłębuszkowej
GGTP – γ glutamylotranspeptydaza
GH – hormon wzrostu
GHRF (ang.) – czynnik uwalniający hormon wzrostu (Growth Hormone, GHRH)
GH-RH – hormon uwalniający hormon wzrostu (GRH)
GIFT (ang.) – Gamete intrafallopian transfer (Gamete intrafallopian transfer)
GIK – mieszanka polaryzująca glukoza-insulina-potas
GIP – peptyd hamujący czynność żołądka
GITS (ang.) – terapeutyczny system dla przewodu pokarmowego (Gastrointestinal therapeutic system)
GLUT – białkowy transporter glukozy
GMP – guanozyno-5'-monofosforan
GNDF – glejowy czynnik neurotroficzny
GnRH – hormon uwalniający gonadotropiny
GORD (ang.) – choroba refluksowa przełyku (Gastro-oesophageal Reflux Disease)
GOT (ang.) – aminotransferaza asparaginianowa (glutamic-oxalacetic transaminase)
GPT (ang.) – aminotransferaza alaninowa (glutamic-pyruvic transaminase)
GRH – hormon uwalniający hormon wzrostu (GH-RH)
GRP – peptyd uwalniający gastrynę
GTP – guanozyno-5'-trifosforan
GvH (ang.) – choroba przeszczep przeciw gospodarzowi (Graft-versus-Host)
GvHD (ang.) – choroba przeszczep przeciw gospodarzowi (Graft-versus-Host Disease)
gzt – guzkowe zapalenie tętnic

[edytuj] H

H₁ – receptor histaminowy 1
H₂ – receptor histaminowy 2
HA – nadciśnienie tętnicze (Hypertonia arterialis)
HAV – wirus zapalenia wątroby typu A
Hb – hemoglobina
HbA1c – hemoglobina glikolizowana
HbCO – hemoglobina tlenkowęglowa (karboksyhemoglobina)
HBG (ang.) – hemoglobina (Hemoglobin)
HBs – antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B
HBsAg – antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B
HBV – wirus zapalenia wątroby typu B
hCG – ludzka gonadotropina kosmówkowa
HCM (ang.) – kardiomiopatia przerostowa (Hypertrophic Cardiomyopathy)
HCT – hematokryt
HCV – wirus zapalenia wątroby typu C
HDL – lipoproteiny osocza o dużej gęstości
HDL-C (ang.) – frakcja cholesterolu złożona z lipoprotein o wysokiej gęstości (High Density Lipoprotein Cholesterol)
HDV – wirus zapalenia wątroby typu D
HETE – kwas hydroksyeikozatetraenowy (HPETE)
HEV – wirus zapalenia wątroby typu E
HF (ang.) – Heart Failure – niewydolność serca
HGB (ang.) – hemoglobina (Hemoglobin)
HGF – wątrobowy czynnik wzrostu
hGH – ludzki hormon wzrostu
Hib – Hemophilus influenzae B
HIV – wirus nabytego niedoboru odporności
HKT – hematokryt
HL (ang.) – lipaza wątrobowa (Hepatic Lipase)
HLA (ang.) – antygeny zgodności tkankowej (Human Leucocyte Antigens)
HMG-CoA – reduktaza hydroksymetyloglutyrylokoenzymu A
HOCM (ang.) – kardiomiopatia przerostowa z zawężeniem drogi odpływu (Hypertrophic Obstructive Cardiomyopathy)
Hp – Helicobacter pylori
Hp+ – test Helicobacter pylori dodatni
Hp- – test Helicobacter pylori ujemny
HPETE – kwas hydroksyeikozatetraenowy (HETE)
hPL – ludzki laktogen łożyskowy
HPV – ludzki wirus brodawczaka
HR – czynność skurczów serca na minutę
HRT (ang.) – hormonalna terapia zastępcza (Hormone Replacement Therapy)
HSV (ang.) – wirus opryszczki (Herpes Simplex Virus)
Ht – hematokryt (HCT)
HTLV (ang.) – wirus ludzki białaczki limfocytów T (Human T Lymphocyte Leukemia Virus
HTZ – hormonalna terapia zastępcza

[edytuj] I

IABP (ang.) – kontrapulsacja wewnątrzaortalna (Intra-aortic Balloon Pumping)
IC – pojemność wdechowa
ICD (ang.) – wszczepialny defibrylator serca (Implanted cardiac defibrillator)
ICD-9 (ang.) – międzynarodowa klasyfikacja chorób dziewiąta rewizja (International Classification of Diseases)
ICF – płyn wewnątrzkomórkowy
ICS – przestrzeń wewnątrzkomórkowa
ICU (ang.) – oddział intensywnego nadzoru (Intensive care unit)
ICV – objętość przestrzeni wewnątrzkomórkowej
IDDM (ang.) – cukrzyca typu 1 zależna od insuliny (Insulin Dependent Diabetes Mellitus)
IDL – lipoproteiny osocza o pośredniej gęstości
IFG (ang.) – nieprawidłowy poziom glukozy na czczo (Impaired Fasting Glucose)
IgA – immunoglobulina A
IgD – immunoglobulina D
IgE – immunoglobulina E
IGF – insulinopodobne czynniki wzrostowe
IgG – immunoglobulina G
IgM – immunoglobulina M
IL – interleukina
i.m (ang.) – domięśniowo (intramusculare)
INF – interferon
INR (ang.) – normalizowany wskaźnik aktywności protrombiny (International Normalized Ratio)
IOM – intensywna opieka medyczna
IP₃ – trifosforan inozytolu
IPPV (ang.) – wentylacja z przerywanym dodatnim ciśnieniem (Intermittent postive pressure ventilation)
IPSP – postsynaptyczny potencjał hamujący
IQ (ang.) – wskaźnik inteligencji (Intelligence Quotient)
IRV – zapasowa pojemność wdechowa
ISA (ang.) – wewnętrzna aktywność sympatykomimetyczna (Intrinsic Sympathomimetic Activity)
ISDN (ang.) – dwuazotan sorbitu (Isosorbide dinitrate)
ISH (ang.) – izolowane ciśnienie tętnicze skurczowe (Isolated Systolic Hypertension)
ITP (ang.) – samoistna plamica małopłytkowa (Idiopathic Thrombocytopenic Purpura)
IU (ang.) – jednostki międzynarodowe (International Units)
IUCD (ang.) – antykoncepcyjna wkładka domaciczna (intrauterine contraceptive device)
IUD (ang.) – antykoncepcyjna wkładka domaciczna (intrauterine device)
IUI (ang.) – domaciczna inseminacja (Intra-uterine Insemination)
i.v (ang.) – dożylnie (intra vene)
IVF (ang.) – zapłodnienie in vitro (In vitro fertalization)
IVP (ang.) – urografia dożylna (Intravenous pyelogram)

[edytuj] J

j.m – jednostki międzynarodowe

[edytuj] K

K – potas (Kalium)
KIG – mieszanka polaryzująca potas-insulina-glukoza
KT – tomografia komputerowa

[edytuj] L

L – odcinek lędźwiowy kręgosłupa
L (ang.) – leukocyt, leukocyty (Leukocytes)
LA – kwas mlekowy
LAD (ang.) – lewa tętnica zstępująca (Left Artery Descendens)
LAS (ang.) – zespół uogólnionej limfadenopatii (Lymphadenopathy Syndrome)
LBBB (ang.) – blok lewej gałęzi pęczka Hisa (Left Bundle Branch Block)
LCAT (ang.) – acylotransferaza lecytynowo-cholesterolowa (Lecithin-cholesterol acyltransferase)
LCM (ang.) – limfocytarne zapalenie opon mózgowych (Lymphocytic Meninigitis)
LDH (ang.) – dehydrogenaza mleczanowa (Lactic Dedydrogenase)
LDL – lipoproteiny osocza o małej gęstości
LDL-C (ang.) – frakcja cholesterolu złożona z lipoprotein o niskiej gęstości (Low Density Lipoprotein Cholesterol)
L-DOPA (ang.) – lewoskrętna postać dwuhydroksyfenyloalaniny (DihydrOxyPhenylAlanine)
LE (ang.) – toczeń układowy (Lupus erythematodes)
LES (ang.) – dolny zwieracz przełyku
LES – toczeń układowy (Lupus erythematodes systemicus)
Leu – leucyna
leu (ang.) – leukocyt, leukocyty (Leukocytes)
LGL (ang.) – zespół Lowna-Ganonga-Levine'a (Lown-Ganong-Levine syndrome)
LGM – ziarnica złośliwa (Lymphogranulomatosis maligna)
LH – hormon luteinizujący
LH-RH – gonadoliberyna
LM (ang.) – pień lewej tętnicy wieńcowej (Left Main)
Lp(a) (ang.) – lipoproteina A (Lipoprotein A)
LPH – hormon lipotropowy
LPL – lipaza lipoproteinowa
LTC – leukotrieny
LV (ang.) – lewa komora serca (Left ventricle)
LVEDP (ang.) – ciśnienie lewokomorowe pod koniec rozkurczu(Left ventricular end diastolic pressure)
LVEF (ang.) – frakcja wyrzutowa lewej komory (Left Ventricular Ejection Fraction)
LVF (ang.) – niewydolność lewokomorowa (Left Ventricular Failure)
LVH (ang.) – przerost mięśnia lewej konmory serca (Left Ventricular Hypertrophy)
LVOT (ang.) – droga odpływu lewej komory (Left Ventricular Outflow Track)
Ly (ang.) – limfocyty (Lymphocytes)

[edytuj] M

MAO – oksygenaza monoaminowa
MAP – kinaza aktywowana przez mitogeny
MAS – napady MAS (Morgani-Adams-Stokes)
MCH (ang.) – średni ciężar hemoglobiny w erytrocycie (Mean Corpuscular Hemoglobin)
MCHC (ang.) – średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration)
mCi (ang.) – miliCurie (dawka promieniowania)
MCV (ang.) – średnia objętość erytrocyta (Mean Corpuscular Volume)
MD – lekarz medycyny (medicinae doctor)
MDS (ang.) – zespół mielodysplastyczny (Myelodysplastic Syndrome)
ME – koncentrat krwinek czerwonych, tzw. masa erytrocytarna
mEq – miliekwiwalent
MET – równoważnik metaboliczny
MetHb – methemoglobina
METs – równoważniki metaboliczne
MF – morfina
Mg – magnez (z łac. Magnesium)
mg – miligram
mg% – miligram procent
MIC – choroba niedokrwienna serca (Morbus Ischaemicus Cordis)
MIC (ang.) – minimalne stężenie hamujące (minimal Inhibitory Concentration)
MIF – czynnik hamujący migrację makrofagów
MIT – monojodotyrozyna
MLA – ostra białaczka szpikowa (Myelosis Leucemica Acuta)
MM – szpiczak mnogi (Myeloma multiplex)
Mo (ang.) – monocyty (Monocytes)
MODY (ang.) – cukrzyca osób dorosłych w młodości (Maturity Onset Diabetes in Youth)
MP – masa płytkowa
MPV (ang.) – średnia objętość trombocyta (Mean Platlet Volume)
MR (ang.) – o kontrolowanym uwalnianiu (Modified Release)
MRF – czynnik uwalniający melanotropinę (MSH-RH)
MRI (ang.) – badanie za pomocą rezonansu magnetycznego (Magnetic Resonance Imaging)
MRIH – melanostatyna
mRNA – matrycowy RNA
MRSA (ang.) – gronkowiec złocisty oporny na metycylinę (Methicillin Resistant Staphylococcus Aureus)
MS – stwardnienie rozsiane
MSH – melanotropina
MSH-RH – czynnik uwalniający melanotropinę (MRF)
MSSA (ang.) – gronkowiec złocisty wrażliwy na metycylinę (Methicillin Sensitive Staphylococcus Aureus)
mtDNA – mitochondrialny DNA
MTX (ang.) – metotreksat (Methotrexate)
MVP (ang.) – zespół wypadania płatka zastawki mitralnej (Mitral Valve Prolapse)
MVPS (ang.) – zespół wypadania płatka zastawki mitralnej (Mitral Valve Prolapse Syndrome)

[edytuj] N

n – haploidalność
NA – noradrenalina
Na – sód (z łac. Natrium)
NAD – dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy
NADH – forma aktywna dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego
NADP – fosforan dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego
NADPH – forma aktywna fosforanu dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego
Na⁺/K⁺ ATP-aza – adenozynotrifosfataza zależna od Na⁺ i K⁺ (pompa sodowo-potasowa)
nb – nieobecny
Ne (ang.) – krwinki obojętnochłonne (Neutrophiles)
NEJM (ang.) – Tygodnik Lekarski Nowej Anglii (New England Journal of Medicine)
Neo – nowotwór (Neoplasma)
NGF – neuronalny czynnik wzrostu
NHL (ang.) – chłoniak złośliwy nieziarniczy (Non Hodgkin Lymphoma)
NIDDM (ang.) – cukrzyca typu 2 niezależna od insuliny (Non-Insulin Dependent Diabetes Mellitus)
NK (ang.) – limfocyty NK (Natural Killers)
NLPZ – niesteroidowy lek przeciwzapalny
NMR (ang.) – rezonans magnetyczny (Nuclear Magnetic Resonance)
NO (ang.) – tlenek azotu (Nitric Oxide)
NOS – syntaza tlenku azotu
NPY – neuropeptyd Y
Npl – nowotwór (Neoplasma)
n.s (ang.) – nieznamienny statystycznie (not significant)
NSAID (ang.) – niesteroidowy lek przeciwzapalny (Non-Steriodal Anti-Inflammatory Drug)
NSE (ang.) – neuroswoista enolaza (Neurospecific enolase)
NT – neurotensyna
NTG (ang.) – nitrogliceryna (Nitroglycerin)
NYHA (ang.) – Nowojorskie Stowarzyszenie Kardiologiczne (New York Heart Association) i klasyfikacja zaawansowania zastoinowej niewydolności krążenia

[edytuj] O

ob – obecny
OB – odczyn Biernackiego
ocż – ośrodkowe ciśnienie żylne
OGTT (ang.) – doustny test obciążenia glukozą (Oral Glucose Tolerance Test)
OIOM – oddział intensywnej opieki medycznej
OUN – ośrodkowy układ nerwowy
OUN – obwodowy układ nerwowy
OWD – odczyn wiązania dopełniacza
OXY – oksytocyna
ozt – ostre zapalenie trzustki

[edytuj] P

P – załamek P w zapisie ekg
P – fosfor, fosforany (z łac. Phosphorus)
PAF – płytkowy czynnik aktywujący
PAH – kwas para-aminohipuronowy
PAI-1 (ang.) – inhibitor aktywatora plazminogenu 1 (Plasminogen activator inhibitor 1)
PAO (ang.) – szczytowe wydzielanie kwasu solnego (Peak Acid Output)
PAP – badanie rozmazu wg Papanicolaou (PAPanicolaou)
PAT (ang.) – napadowy częstoskurcz nadkomorowy (Paroxysmal atrial tachycardia)
PCB (ang.) – prokarbazyna (Procarbazine)
PCR (ang.) – łańcuchowa reakcja polimerazowa (Polymerase Chain Reaction)
PDA (ang.) – przetrwały przewód tętniczy Botala (Patent Ductus Arteriosus)
PDE (ang.) – fosfodiesteraza (Phosphodiesterase)
PDGF – płytkowy czynnik wzrostu
PEEP (ang.) – dodatnie ciśnienie końcowowydechowe (Positive Endexpiratory Pressure)
PET – emisyjna tomografia komputerowa
PEF (ang.) – szczytowy przepływ wydechowy (Peak Expiratory Flow)
PEFR (ang.) – maksymalna szybkość wydechowa (Peak Expiratory Flow Rate)
PGA – prostaglandyny A
PGE – prostaglandyny E
PGE2 – prostaglandyna E₂
PGF – prostaglandyny F
PGI₂ – prostacyklina
pH – odczyn pH
P-H – pęczek Palladino-Hisa
PID (ang.) – zapalenie miednicy małej (Pelvic Inflammatory Disease)
PIH – hormon hamujący wydzielanie prolaktyny
PIP – fosfatydyloinozytol
PKA (ang.) – kinaza białkowa A (Protein Kinase A)
PKU (ang.) – fenyloketonuria (Phenylketonuria)
PLT (ang.) – płytki krwi (platlets)
PMR (ang.) – przezskórna rewaskularyzacja mięśnia sercowego (Percutaneous Myocardial Revascularisation)
p.o (ang.) – doustnie (per os)
pochp – przewlekła obturacyjna choroba płuc
POMC – proopiomelanokortyna
POX (ang.) – peroksydaza (Peroxidase)
PP – polipeptyd trzustkowy
PQ – odcinek PQ w z zapisie ekg
PRA (ang.) – aktywność reninowa osocza (Plasma Renin Activity)
PRH – hormon uwalniający prolaktynę
PRIND (ang.) – przedłużony odwracalny udar mózgu (Prolonged Reversible Ischemic Neurologic Deficit)
PRL – prolaktyna
PSA (ang.) – swoisty antygen sterczowy (Prostatic Specific Antigen)
PSP (ang.) – fenolosulfoftaleina (Phenylsulphtalein)
PT (ang.) – czas protrombinowy (prothrombin time)
PTA – pośredni test antyglobulinowy
PTA (ang.) – przeskórna wewnątrznaczyniowa plastyka naczyń (Percutaneous Transluminal Angioplasty)
PTCA (ang.) – przeskórna wewnątrznaczyniowa plastyka naczyń wieńcowych (Percutaneous Transluminal Coronary Angioplasty)
PTH – parathormon
PTT (ang.) – częściowy czas tromboplastyny (Partial Thromboplastin Time)
PUVA – metoda fototerapii z zastosowaniem psoralenu (Psoralen UV A)
PVR (ang.) – płucny opór naczyniowy (Pulmonary Vascular Resistance)
PWP (ang.) – ciśnienie zaklinowania w tętnicy płucnej (Pulmonary Wedge Pressure)
PZH – Państwowy Zakład Higieny
pzo – przewlekłe zapalenie oskrzeli
pzt – przewlekłe zapalenie trzustki
PŻW – przewód żółciowy wspólny

[edytuj] Q

Q – załamek Q w zapisie ekg
QRS – zespół QRS w zapisie ekg
QT – odstęp QT w zapisie ekg
Q-T – odstęp QT w zapisie ekg

[edytuj] R

R! – mejoza
RA (ang.) – oporna na leczenie niedokrwistość (Refractory Anaemia)
RAA – oś renina – angiotensyna – aldosteron
RAR – szybko adaptujące się mechanoreceptory płuc
RAS – układ sitkowy aktywujący
RBBB (ang.) – blok prawej gałęzi pęczka Hisa (Right Bundle Branch Block)
RBC (ang.) – erytrocyty (Red Blood Cells)
RBF – przepływ krwi przez nerki
RCA (ang.) – prawa tętnica wieńcowa (Right Coronary Artery)
REM – faza snu o szybkich ruchach gałek ocznych
RF (ang.) – czynnik reumatoidalny (Rheumatic factor)
Rh (ang.) – antygen Rh (Rhesus factor)
RIA (ang.) – badanie radioimmunologiczne (Radioimmune Assay)
RIBA (ang.) – badanie radioimmunoblot (Radioimmoblotting Assay)
RIND (ang.) – odwracalny udar mózgu (Reversible Ischemic Neurologic Deficit)
RNA – kwas rybonukleinowy
RNV (ang.) – wentrykulografia radioizotopowa (Radionuclear Ventriculography)
RPF – przepływ osocza przez nerki
RQ – współczynnik oddechowy
RR – ciśnienie tętnicze
rRNA – rybosomalny RNA
RSV (ang.) – syncytialny wirus oddechowy (Respiratory Syncitial Virus)
RV – objętość zalegająca
RV (ang.) – prawa komora serca (Right Ventricle)
RZM – rytm zatokowy miarowy
rzs – reumatoidalne zapalenie stawów

[edytuj] S

S – odcinek krzyżowy
S – załamek S w zapisie ekg
SAR – wolnoadaptujące receptory płuc
SARS – zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej
SBP (ang.) – skurczowe ciśnienie krwi (Systolic Blood Pressure)
s.c – podskórnie (sub cutis)
SCC (ang.) – antygen raka nabłonkowatego złuszczającego (Squamous Cell Carciona)
SCID (ang.) – ciężki złożony niedobór odporności (Severe Combined ImmunoDeficiency)
SD (ang.) – odchylenie standardowe (Standard Deviation)
SEM – faza snu o wolnych ruchach gałek ocznych (NREM)
SGOT – transaminaza glutaminoszczawiooctanowa
SGPT – transaminaza glutaminopirogronianowa
SHBG (ang.) – globulina wiążąca hormony płciowe (Sex Hormone Binding Globuline)
SIADH (ang.) – zespół nieadekwatego wydzielania ADH (Syndrome of Inadequate ADH)
SIDS (ang.) – zespół nagłych zgonów niemowląt (Sudden Infant Death Syndrome)
sIgA – wydzielnicza IgA
SK – streptokinaza
SLE (ang.) – toczeń układowy (Systemic Lupus Erythematosis)
SM – streptomycyna
SM – stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex)
SM – somatomedyna
snRNA – mały, jądrowy RNA
SPET (ang.) – tomografia emisyjna pojedynczego fotonu (Single Photon Emission Tomography)
SR (ang.) – preparat powolnego uwalniania (Slow Release)
SRIF – somatostatyna
SSS (ang.) – zespół chorego węzła zatokowego (Sick Sinus Syndrome)
SSSS (ang.) – zapalenie pęcherzowe i złuszczające noworodków (Staphylococcal Scalded Skin Syndrome)
ST – odcinek ST w zapisie ekg
STD (ang.) – choroby przekazywane drogą płciową (Sexually Transmitted Diseases)
STH (ang.) – hormon wzrostu (Somatotropic Hormone)
SV – objętość wyrzutowa serca
SVT (ang.) – częstoskurcz nadkomorowy (Supraventricular tachycardia)
SXA (ang.) – densytometr pojedynczej dawki promieniowania X (Single energy X-ray absorptiometer)
Syn. (łac.) – synonim (Synonymum)

[edytuj] T

T – załamek T w zapisie ekg
T₃ – trójjodotyronina
T₄ – tyroksyna
TAG – triacyloglicerol
TB (ang.) – gruźlica (z łac. Tuberculosis)
TBC (ang.) – gruźlica (tuberculosis)
TBI (ang.) – napromienianie całego ciała (Total Body Irradiation)
TBP – globulina wiążąca tyroksynę
TBP - białko wiążące sekwencję TATA
TBV – całkowita objętość krwi
TBW – całkowita objętość wody w organizmie
TEE (ang.) – ultrasonokardiogram przezprzełykowy (Transesophageal echocardiogram)
TG (ang.) – trójglicerdydy (Triglycerides)
TGA (ang.) – przestawienie naczyn aorty i tętnicy płucnej (Transposition of the Great Arteries)
TGF – transformujący czynnik wzrostowy
Th – odcinek piersiowy
TIA (ang.) – przemijające niedokrwienie mózgu (Transient Ischemic Attack)
TIBC (ang.) – całkowita zdolność wiązania żelaza (Total Iron Binding Capacity)
TK – tomografia komputerowa (CT)
TLC – całkowita pojemność płuc (ang. Total Lung Capacity)
TNF – czynnik martwicy nowotworu (ang. Tumor Necrosis Factor)
TNM (ang.) – klasyfikacja nowotworów (Tumor-Nodes-Metastases)
TPA lub t-PA (ang.) – tkankowy aktywator plazminogenu (Tissue plasminogen activator)
TRH – tyreoliberyna
tRNA – transportujący RNA
TS (ang.) – zwężenie zastawki trójdzielnej (Tricuspid Stenosis)
TSH – tyreotropina
TT (ang.) – czas trombinowy (thrombin time)
TTS (ang.) – system przeskórnego podawania leków (Transdermal Therapeutic System)
Tu – guz (Tumor)
TUR (ang.) – resekcja przezcewkowa (Transurethral resection)
TV – objętość oddechowa
TXA₂ – tromboksan A₂

[edytuj] U

U – fala U w zapisie ekg
UBT (ang.) – test oddechowy Helicobacter Pylori (Urea Breath Test)
UDP – urydyno-5'-difosforan
UKPDS (ang.) – nazwa programu badawczego dot. cukrzycy (United Kingdom Prospective Diabetes Study)
UKG – ultrasonokardiografia
UMP – urydyno-5'-fosforan
u-PA – uroplazmina
USG – ultrasonografia
UTP – urydyno-5'-trifosforan
USR (ang.) – odczyn USR w kierunku kiły (Unheated Serum Reagin)
UVAL (ang.) – laser argonowy nadfioletowy (Ultraviolet Argon Laser)

[edytuj] V

v. – żyła
V1 – oznaczenie elektrody przy badaniu ekg
V2 – oznaczenie elektrody przy badaniu ekg
V3 – oznaczenie elektrody przy badaniu ekg
V4 – oznaczenie elektrody przy badaniu ekg
V5 – oznaczenie elektrody przy badaniu ekg
V6 – oznaczenie elektrody przy badaniu ekg
VAD (ang.) – vincristine adriblastine dexamethasone
VAMP (ang.) – vincristine adriblastine methylprednisone
VC – pojemność życiowa płuc
VDRL (ang.) – badanie VDRL w kierunku kiły (Venereal Diseases Research Laboratory)
VEB (ang.) – skurcz dodatkowy komorowy (Vetricular Ectopic Beat)
VEGF – naczyniowy czynnik wzrostu śródbłonka
VF (ang.) – migotanie komór (Ventricular Fibrillation)
VIP – wazoaktywny peptyd jelitowy
VLDL – lipoproteiny osocza o bardzo małej gęstości
VMA (ang.) – kwas wanilinomigdałowy (Vanillylmandelic Acid)
VP – wazopresyna (ADH)
VSD (ang.) – ubytek w przegrodzie międzykomorowej (Ventricular Septal Defect)
VT (ang.) – częstoskurcz komorowy (Ventricular Tachycardia)
vv. – żyły