Bełchatów

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°22' N 19°22' E51.3666667 19.3666667 (Bełchatów)

Bełchatów
Herb Bełchatowa Flaga Bełchatowa
Województwo	łódzkie
Powiat	bełchatowski
Gmina  - rodzaj	Bełchatów miejska
Założono	XIV wiek
Prawa miejskie	1743 do 1870, odzyskane w 1925
Prezydent	Marek Chrzanowski
Powierzchnia	34,63 km²
Położenie	51° 22' N 19° 22' E
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	62 192 1795 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	44
Kod pocztowy	97-400
Tablice rejestracyjne	EBE
Położenie na mapie Polski Bełchatów
TERC10 (TERYT)	1101301011
Miasta partnerskie	Aubergenville Taurogi Sowieck Myślenice Csongrád
Urząd miejski3 ul. Kościuszki 1 97-400 Bełchatów tel. 44 632-12-22; faks 44 733-51-40
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Bełchatów – miasto i gmina w województwie łódzkim, siedziba powiatu bełchatowskiego. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa piotrkowskiego.

Według danych z roku 2006¹², miasto miało 62 192 mieszkańców.

Piąte pod względem ludności miasto województwa łódzkiego, położone ok. 50 km na południe od Łodzi i ok. 25 km na zachód od Piotrkowa Trybunalskiego.

Bełchatów jest jednym z 307 miast należących do Związku Miast Polskich.

Spis treści 1 Położenie geograficzne 2 Miejscowości sąsiednie (miasta): 3 Rozwój terytorialny miasta 3.1 Zobacz też 4 Struktura powierzchni 5 Demografia 6 Historia Żydów w Bełchatowie 6.1 Okres okupacji niemieckiej 6.2 Bibliografia 6.3 Dziedzictwo żydowskie 7 Gospodarka 8 Komunikacja 9 Turystyka 10 Baza hotelowa 11 Miasta partnerskie 12 Sport 13 Kultura 13.1 Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna (MiPBP) 13.2 Miejskie Centrum Kultury (MCK) 13.3 Muzeum Regionalne w Bełchatowie 14 Oświata i Edukacja 15 Honorowi obywatele miasta 16 Osiedla 17 Zabytki 18 Kalendarium 19 Linki zewnętrzne

[edytuj] Położenie geograficzne

Bełchatów jest położony w środkowej Polsce na południe od miasta Łodzi na Wysoczyźnie Bełchatowskiej nad rzeką Rakówką (prawy dopływ rzeki Widawki).

Przez Bełchatów przebiega droga krajowa oraz drogi wojewódzkie:

• 8 E67 granica państwa - Kudowa-Zdrój - Wrocław - Wieluń - Bełchatów - Piotrków Trybunalski - Warszawa - Białystok - Budzisko - granica państwa
• 484 relacji Buczek - Bełchatów - Kamieńsk
• 485 relacji Bełchatów - Wadlew - Pabianice

W okolicy Bełchatowa ma przebiegać droga ekspresowa nr 8 (według południowego wariantu). Przez Bełchatów przebiega linia kolejowa z Rogowca (kopalni i elektrowni "Bełchatów") do Piotrkowa Trybunalskiego (obecnie tylko ruch towarowy).

[edytuj] Miejscowości sąsiednie (miasta):

W sąsiedztwie 'Bełchatowa' znajdują się następujące miejscowości:
Łask, Zelów	Łódź, Pabianice	Tomaszów Mazowiecki
Wieluń	N W E S	Piotrków Trybunalski, Sulejów
Pajęczno, Działoszyn	Radomsko, Częstochowa	Kamieńsk, Przedbórz

[edytuj] Rozwój terytorialny miasta

• 1925, dołączenie do Bełchatowa wsi Olsztyn (teren dzisiejszego osiedla Olsztyńskiego), Zamoście (okolice dzisiejszej ul. Zamoście) i Lipy (okolice dzisiejszej ul. Lipowej).
• 1933 - przyłączenie do Bełchatowa wsi Czapliniec (okolice dzisiejszej ulicy Czaplinieckiej).
• W 1977 do Bełchatowa włączono Grocholice (aktualnie najstarsza dzielnica miasta), Politanice, część Dobrzelowa i Domiechowic.

[edytuj] Zobacz też

• Gmina Bełchatów

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Bełchatów ma obszar 34,63 km², w tym:

• użytki rolne: 51%
• użytki leśne: 15%

Miasto stanowi 3,57% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 grudnia 2006^{www.belchatow.pl}:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	63 251	100	32 036	50,6	31 215	49,4
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1807		915		892

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1443,27 zł.

• Ludność Bełchatowa

[edytuj] Historia Żydów w Bełchatowie

W 1832 roku Bełchatów należał do szeregu miast, (246) w których Żydzi nie podlegali ograniczeniom, co do osiedlania się z uwagi gdyż była to prywatna własność dziedzica. Przyczyniło się to do znacznego napływu ludności żydowskiej do Bełchatowa i rozwoju samego miasta, które w tym okresie konkurowało leżącymi na południe od miasta Grocholicami. Pierwsza bełchatowska synagoga została wybudowana w 1824 roku, zaś w 1893 roku została na jej miejscu postanowiona nowa - murowana. W tym samym roku (25 czerwca) utworzono w Bełchatowie pierwszą parafię (dzisiejsza parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny przy ul. Kościuszki), której proboszczem został ks. Leon Zaremba. Od tej pory przez 46 lat istniały obok siebie w koegzystencji 3 parafie, 3 wyznań i 3 narodowości.

W 1860 roku - według spisu sporządzonego przez ówczesnego burmistrza miasta, Majewskiego - w Bełchatowie mieszkało 325 Polaków (stanowiących 22% mieszkańców miasta), 35 Niemców (2% mieszkańców) oraz aż 1 139 Żydów, stanowiących 76% mieszkańców.

W 1801 roku powstała w Bełchatowie pierwsza manufaktura Józefa Kaczkowskiego, zaś pod koniec XIX wieku w Bełchatowie istniały 32 manufaktury tkackie, w tym Chaima Tuska Lejzora Warszawskiego, Szai Fajwina, Arona Warszawskiego i Jankiela Gudermana. Na przełom XIX i XX wieku datuje się otwarcie dwóch większych firm tkackich: manufaktury Mendla Tuska i Lejzora Warszawskiego (był on również właścicielem tartaku parowego w Bełchatowie). W 1901 Żyd Perec Frajtag otworzył pierwszą mechaniczną tkalnię w Bełchatowie, co stanowiło dużą rewolucję w produkcji.

O dużym znaczeniu przedstawicieli narodu żydowskiego w Bełchatowie może świadczyć również lista partii politycznych, które wystawiały swoich kandydatów w wyborach do Rady Miejskiej, które odbyły się 4 września 1927 r.

• Partia Zjednoczenia Chrześcijańskiego (lista nr 1)
• PPS w Bełchatowie (lista nr 2)
• Partia Bloku Jedność Robotnicza (lista nr 3)
• Ogólny Żydowski Związek Robotniczy "BUND" (lista nr 4)
• Żydowska Robotnicza Partia Socjalistyczna "Poale - Syjon" (lista nr 5)
• Partia "Poalej Emunaj Izrael" (lista nr 6)
• Partia Rzemieślników Żydowskich i drobnych kupców w Bełchatowie (lista nr 7)
• Bezpartyjna Lista Żydowska (lista nr 8)

Z 8 startujących ugrupowań aż 5 było związanych z bełchatowskimi Żydami.

W latach 30 XX wieku w Bełchatowie istniały również - obok zespołów sportowych Organizacji "Strzelec", Organizacji Młodzieży Socjalistycznej SKRA, Organizacji Młodzieży Niemieckiej "KONKORDIA" - trzy żydowskie organizacje sportowe - "Hapoel", "Nordia" i "Gwiazda".

W 1931 prywatna szkoła BUNDu dla 60 dzieci oraz 2 chedery dla 100 do 120 dzieci. Jednak nadal około 200 dzieci - pochodzących głównie z biedoty żydowskiej - nie miała możliwości kształcenia się.

Najważniejsze budynki związane z żydowską częścią mieszkańców Bełchatowa - dom gminy żydowskiej, łaźnia żydowska (tzw. Mykwa), rzeźnia uboju koszernego oraz synagoga - znajdowały się na ul. Ewangelickiej (dzisiejsza ul. 1 Maja). Przy tej samej ulicy znajdował się kościół Ewangelicki, którego pastor Jakub Gerhardt stanął na czele niemieckich nacjonalistów z Bełchatowa tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej.

[edytuj] Okres okupacji niemieckiej

Po zajęciu Bełchatowa naziści utworzyli w mieście getto, które mieściło się w granicach dzisiejszych ulic Fabrycznej, Pabianickiej, Sienkiewicza (dawniej ul. Ogrodowa) oraz Placu Narutowicza. Osadzono w nim około 5000 Żydów z Bełchatowa oraz okolic. Burmistrzem miasta został Tramler, zaś wiceburmistrzem Otto Frey. Żydzi mieli obowiązek noszenia żółtej gwiazdy na plecach, mogli chodzić tylko brzegiem ulic, wyłącznie w określonych godzinach. Obowiązywał ich także zakaz handlu i rzemiosła. Domy należące do bogatych Żydów oddano bełchatowskim Niemcom oraz Volksdeutscherom. Żydom kazano wynieść święte księgi z synagogi i je spalić.

Po włączenia Bełchatowa do Kraju Warty (pod wpływem bełchatowskich Niemców na czele z pastorem Gerhardtem) miasto zostało oddzielone od powiatu piotrkowskiego i zostało przyłączone do powiatu łaskiego z siedzibą landratu w Pabianicach.

11 marca 1940 roku na żądanie landratu łaskiego Gerhadt sporządził listę bełchatowskich Żydów: 5200 osób, w tym 12 osob należących do Rady Starszych, z prezesem Abrahamem Erlichem (kasjerem Banku Żydowskiego). w maju 1940 roku miejsce pastora Gerhardta zajmuje przysłany przez Rzeszę Tramler, który to rozpoczyna stosowanie zorganizowanej przemocy wobec Żydów w Bełchatowie. W bełchatowskim getcie wciąż przybywa Żydów. 19 sierpnia 1940 roku (według pierwszego okupacyjnego spisu ludności w Bełchatowie) było ich 5300 (przy 1150 Niemcach oraz 5000 Polaków), zaś 21 stycznia 1942 roku - 5560.

W marcu 1942 roku w odwecie za akcję ruchu oporu komendantura w Łasku w wydanym okólniku nakazała powieszenie 10 Żydów z każdego skupiska. W Bełchatowie gestapo aresztowało 16 Żydów, dając możliwość wykupienia 6 z nich. Początkowo Niemcy zaproponowali wymianę 6 aresztowanych na osoby chore psychicznie lub kalekie, wskazane przez Radę Starszych, jednak Rada odrzuciła tę propozycję. Rada Starszych - po pertraktacjach z nazistami - złożyła okup zebrany od rodzin aresztowanych w wysokości 15 tys. marek, 16 kilogramów srebra i 1 kilograma złota. Wśród wykupionych Żydów byli: Szmul Jakubowicz, Berl Rubensztajn, Majer Czechowski, Flakowicz, Szlejma Szmulewicz i Mojsze Klug. Egzekucję pozostałych 10 pojmanych wykonano 18 marca. Szubienicę postawiono miejscu dzisiejszego budynku Urzędu Miasta, Żydów z getta, którzy mieli obserwować egzekucję, ustawiono na nasypie (w miejscu dzisiejszej ulicy Mielczarskiego. Powieszeni to: Baum Rachmit (tkacz), Erlich Jankiel (księgowy), Feld Mendel (fabrykant), Idel Lajzerowicz (rzeźnik), Lajbus Landau (tkacz), Lajbo Pelcman (rzeźnik), Chaim Sapiro (fabrykant), Mosze Taube (rybak) i Mosze Wolfowicz (rzeźnik). Zgon stwierdzał dr Wacław Olszewski. Egzekucja miała również stanowić nawiązaniem do ocalenia Żydów świętowanego podczas żydowskiego święta Purim, obchodzonego w tym czasie. Wieczorem odbyło się przyjęcie zorganizowane przez hitlerowców dla działaczy z Bełchatowa i Zelowa, mające nawiązywać do tego święta. Rada Żydowska miała zapewnić catering.

Szubienicę wykorzystaną podczas egzekucji w Bełchatowie użyto następnego dnia podczas egzekucji Żydów w Zelowie.

W 1942 roku w getcie z powodu bardzo złych warunków sanitarnych wybuchła epidemia tyfusu plamistego. Niemcy postanowili zlikwidować getto. Likwidacja rozpoczęła się 11 sierpnia, zaś 18 sierpnia odjechał ostatni transport. Mieszkańców getta wywożono do obozów zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem oraz w Bełżcu i do getta w Łodzi.

W 1994 Sławomir Dobrzelak nakręcił kilkunastominutowy film dokumentalny "Przerwana historia", opowiadający o mordzie dokonanym na Żydach z bełchatowskiego getta. Narratorką w filmie jest jedna z obserwatorek egzekucji.

[edytuj] Bibliografia

• Bełchatów i okolice we wspomnieniach seniorów bełchatowskich. Pokłosie konkursu Stowarzyszenia Przyjaciół Bełchatowa, listopad 2000
• Bełchatów. Szkice z dziejów miasta, pod. red. Dariusza Roguta, NWP, Piotrków Trybunalski 2005, ISBN 83-88865-64-1

[edytuj] Dziedzictwo żydowskie

Zobacz też:

• getto w Bełchatowie
• Stara Synagoga w Bełchatowie
• synagoga w Bełchatowie
• żydowskie cmentarze w Bełchatowie

[edytuj] Gospodarka

Niedaleko od miasta (10 km) znajduje się największe w Polsce zagłębie paliwowo-energetyczne, w skład którego wchodzą Kopalnia Węgla Brunatnego "Bełchatów" oraz Elektrownia Bełchatów. Bełchatów jest jednym z dwóch najważniejszych miast PBOP.

W Bełchatowie znajdują się dyskonty, supermarkety i hipermarkety wielu firm: E.Leclerc, NOMI, Kaufland, Lidl, Tesco, Plus, Biedronka, Żabka, Carrefour, Globi, Avans, RTV Euro AGD.

Od kilku lat funkcjonuje w mieście popularna restauracja McDonald's.

21 marca 2008 w Bełchatowie otworzono sklep sieci EMPiK.

[edytuj] Komunikacja

Przez Bełchatów biegną ważne szlaki komunikacyjne: Warszawa – Wrocław, Wrocław – Lublin. Miasto leży niemal w centrum Polski, blisko więc stąd do każdego zakątku kraju. Obrazuje to mapa. W odległości zaledwie 20 km od Bełchatowa przebiega trasa szybkiego ruchu Warszawa – Katowice, a projektowane autostrady znajdą się również blisko miasta. Bełchatów posiada połączenie kolejowe z Piotrkowem Trybunalskim. W niedalekiej przyszłości – oddalone 30 km od miasta – lotnisko wojskowe w Łasku zostanie przekształcone w lotnisko towarowe. Fakt ten niewątpliwie uczyni Bełchatów jeszcze bardziej atrakcyjny pod względem inwestycyjnym. Przez Bełchatów prowadzi 37,8 km dróg krajowych i wojewódzkich oraz 85 km dróg miejskich i osiedlowych. Usługi komunikacyjne świadczy tu Miejski Zakład Komunikacji Bełchatów, który dysponuje 25 autobusami pasażerskimi, w tym jednym wycieczkowym (dane z 1995 r.). Autobusy kursują na liniach o łącznej długości 178 km, z czego 114 km przypada na samo miasto. Dobrze funkcjonują połączenia PKS. Dzięki nim łatwo dostać się z Bełchatowa m. in. do Warszawy, Lublina, Wrocławia, Kudowy-Zdroju, Częstochowy, Łodzi, Sieradza, Radomia, Kalisza i Kielc. Parkingi strzeżone usytuowane na największych osiedlach oraz przystępne i dobrze oznaczone miejsca w centrum miasta, pozwalając zmotoryzowanym mieszkańcom Bełchatowa i odwiedzającym miasto gościom bez kłopotu zostawić samochód bezpiecznym miejscu.

[edytuj] Turystyka

Lato

Około 10 km na południe od centrum Bełchatowa, przy sztucznym zbiorniku wodnym znajdują się dwa ośrodki sportowo-rekreacyjne, niezwykle popularne w okresie letnim: Ośrodek "Słok" (właściciel Elektrownia Bełchatów) i Ośrodek "Wawrzkowizna" (właściciel Kopalnia Węgla Brunatnego "Bełchatów"). Każdy z ośrodków posiada własną bazę noclegową (hotele, domki, kwatery, pola namiotowe), a także szereg atrakcji, m.in.: stadninę koni, rowery wodne, żaglówki, kajaki, boiska sportowe, kąpielisko ze zjeżdżalnią wodną i plażą, rowery go-cart, krytą pływalnię, sauny, solarium, jacuzzi, korty tenisowe o nawierzchni tartanowej, siłownię i wiele innych. Ponadto w okresie wakacyjnym często organizowane są różnego typu koncerty z udziałem gwiazd polskiej estrady.

Zima

W odległości 18 km na południe od Bełchatowa na terenie powiatu radomszczańskiego znajduje się Góra Kamieńska. Główną atrakcją jest stok narciarski, w skład którego wchodzi: trasa o długości 760 m i 70-130 m szerokości, czteroosobowy wyciąg krzesełkowy, instalacja sztucznego nasnieżania i oświetlenie. W ośrodku bez problemu można wypożyczyć sprzęt, a także skorzystać ze szkoły narciarskiej. Dostępna jest także baza noclegowa. Nad bezpieczeństwem turystów czuwają ratownicy GOPR. Latem na stoku odbywają się zawody w kolarstwie górskim.

[edytuj] Baza hotelowa

• Hotel Sport***
• Hotel Santin***
• Hotel Wodnik***
• Hotel Wawrzynek**
• Hotel Energetyk
• Retro

[edytuj] Miasta partnerskie

• Aubergenville, Francja
• Taurogi, Litwa
• Sowieck, Rosja
• Myślenice, Polska
• Csongrád, Węgry

[edytuj] Sport

• PGE GKS Bełchatów - piłka nożna, zapasy i brydż sportowy
• BOT Skra Bełchatów - siatkówka i pływanie
• GLKS Zjednoczeni Bełchatów - piłka nożna
• KS Grocholice Bełchatów - piłka nożna
• LKS Lityński Polgrunt Fazbud Bełchatów - kolarstwo
• LKS Stomil Bełchatów - kolarstwo i tenis stołowy
• BKL Bełchatów - lekkoatletyka
• LZS Bełchatów

Bełchatów, jak na miasto tej wielkości dysponuje znakomitą bazą sportową. Bardzo nowoczesny, choć kameralny stadion piłkarski GKS–u Bełchatów przy ul. Sportowej 3, oddana niedawno do użytku hala "Energia" przy ulicy Dąbrowskiego, hala widowiskowo-sportowa przy ulicy 1 Maja (niedaleko stadionu), kilka boisk treningowych, 4 baseny, korty tenisowe, sale gimnastyczne i duże boiska szkolne niemal przy każdej placówce edukacyjnej, boiska lekkoatletyczne, siłownie – to wszystko umożliwia rozwój tężyzny fizycznej i sportowych umiejętności.

Tutejsze kluby sportowe proponują uprawianie różnorodnych sportów nie tylko dorosłym, ale prowadzą też szkółki szkolące przyszłych sportowców. Takimi klubami są np.: Górniczy Klub Sportowy – piłka nożna i zapasy, Ludowy Klub Sportowy Stomil – kolarstwo i tenis stołowy, Skra – siatkówkę i pływanie, Bełchatowski Klub Lekkoatletyczny – lekkoatletykę. Władze miasta nie szczędzą środków na organizację dodatkowych sportowych zajęć lekcyjnych w szkołach. W czerwcu 1995 roku po raz pierwszy zorganizowano Miejską Olimpiadę Sportową, w której ponad 6 tys. uczniów walczyło o medale w kilkunastu dyscyplinach olimpijskich.

Najwięcej sportowej sławy przynieśli miastu kolarze, którzy reprezentowali Polskę na Mistrzostwach Świata i Olimpiadzie, siatkarze BOT Skry Bełchatów, którzy wywalczyli kolejno mistrzostwa Polski w sezonach 2004/2005, 2005/2006, 2006/2007 i w tym sezonie zmierzają po kolejna wygraną w lidze oraz piłkarze PGE GKS Bełchatów, którzy z odpowiednim zapleczem finansowym,pięknym jak na polskie realia stadionem i dobrą grą byli w sezonie 2006-07 rewelacją Orange Ekstraklasy. W sezonie 2006/2007 wywalczyli największy sukces w historii klubu vMistrzostwo Polski. Po wywalczeniu awansu do Pucharu UEFA,drużyna szybko odpadła jednak z rozgrywek,przegrywając z ukraińskim Dnipro Dniepropietrowsk w dwumeczu (1:1 na wyjeździe i 2:4 u siebie). Spotkania siatkarskie przyciągają coraz więcej kibiców, także spoza Bełchatowa.

Dużą popularnością w kraju cieszy się wyścig o "Wielką Nagrodę Bełchatowa", przyciągajmy czołowych kolarzy przygotowujących się do startów w zawodach rangi mistrzowskiej. W 1995 roku po raz pierwszy drużyna GKS – u Bełchatów (kontynuatora tradycji piłkarskich przedwojennej SKRY) wywalczyła awans do drugiej ligi. Coraz lepiej na ogólnopolskiej arenie radzą sobie lekkoatleci BKL, należący do czołówki krajowej oraz zawodnicy siłowni MIKRUS, zdobywcy medali mistrzostw świata i Europy w wyciskaniu sztangi w pozycji leżącej.

[edytuj] Kultura

[edytuj] Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna (MiPBP)

Najstarszą placówką kulturalną w mieście, istniejącą od 1935 roku, jest Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna (MiPBP). Poza główną siedzibą na terenie Bełchatowa działa 5 filii MiPBP. Główna placówka sprawuje również nadzór merytoryczny nad 15 bibliotekami na terenie powiatu bełchatowskiego.

15 stycznia 2002 został oddany do użytku wybudowany w centrum miasta nowoczesny budynek MiPBP, w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych wraz z parkingiem przed budynkiem. W budynku został umieszczony także oddział biblioteki dla dzieci, przeniesiony z danego budynku Związku Strzeleckiego "Strzelec" (wybudowanego w 1938 roku, mieszczącego się przy ulicy 1 Maja 45.

Działalność Oprócz typowej działalności bibliotecznej MiPBP prowadzi szereg przedsięwzięć kulturalnych:

• Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Wacława Olszewskiego (od 1994 r.),
• Kiermasze Taniej Książki (od 1994 r.),
• Konkurs o Regionie "Między rajem a węglem" (od 1996 r.),
• Powiatowy Konkurs "Książki na medal" (od 1999 r.),
• Powiatowy Konkurs "Książka - obiekt artystyczny" (od 2002 r.),
• Bełchatowskie Mistrzostwa w Szybkim Czytaniu (od 2002 r.).

Biblioteka włącza się również aktywnie promuje czytelnictwo, organizując lokalne akcje (Ferie z Biblioteką, Wakacje z Biblioteką, Mamo – zapisz mnie do biblioteki, Bełchatowski Tydzień Czytania, Spotkanie z Książką), jak również włącza się do akcji ogólnopolskich (Cała Polska czyta dzieciom) oraz w akcje promujące szeroko pojętą kulturę w regionie. Współpracuje z lokalnymi mediami a także z instytucjami edukacyjno - wychowawczymi w regionie bełchatowskim. Przedstawiciele MiPBP z Bełchatowa jako przedstawiciele jedynej w Polsce biblioteki zostali (poza Biblioteką Narodową) zostali zaproszeni do Pałacu Prezydenckiego na doroczne spotkanie Twórców Kultury.

Poprzez wspieranie prac dyplomowych dotyczących regionu stanowi istotny ośrodek wpływający na propagowanie wiedzy o regionie.

Przy bibliotece działa Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich oraz zespół poezji śpiewanej DYLEMAT.

[edytuj] Miejskie Centrum Kultury (MCK)

Miejskie Centrum Kultury (MCK) jest głównym ośrodkiem animującym kulturę w mieście oraz regionie. W jej skład wchodzi siedziba główna, w której mieści się także jedyne w mieście kino - "Kultura" (ul. Gabriela Narutowicza) oraz trzy oddziały:

• "Gwarek" na osiedlu Dolnośląskim
• "Piwnica" (budynek dawnego Osiedlowego Domu Kultury "Piwnica", później Miejskiego Domu Kultury "Piwnica", przy osiedlu Wolność)
• Oddział MCK w Grocholicach

Przy MCK działa Amatorski Ruch Artystyczny, w ramach którego prowadzone są zajęcia w wielu grupach, zróżnicowanych pod względem zainteresowań oraz wieku uczestników. Należą do nich m.in.:

• Zespół Wokalny "A’VISTA" "CANON-RYTM",
• Zespół Muzyczny "DEMENTI"
• Grupa folklorystyczna "Rajka"
• Klub Twórców Kultury
• Towarzystwo Miłośników Fotografii i Filmu (od siepnia 2007 Bełchatowskie Towarzystwo Fotograficzne)
• Bełchatowskie Bractwo Rycerskie
• Zespół tańca współczesnego "Progress"

Przy oddziale "Piwnica" działa bełchatowski wolontariat, który prowadzi wiele akcji w ciągu roku (letnie oraz zimowe półkolonie dla dzieci, organizacja szkoleń dla wolontariuszy, współpraca przy organizacji imprez masowych, prowadzonych przez MCK, pomoc osobom potrzebującym), z których zaś największa jest coroczna organizacja Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, wspólnie z władzami miasta oraz służbami miejskimi.

Najbardziej znanymi amatorskimi grupami artystycznymi są: Bełchatowski Amatorski Teatr "BAT", Bełchatowski Chór Gospel, Dziecięcy teatr "Cudaki".

Poza tymi działaniami w poszczególnych oddziałach organizowane są wystawy, wernisaże, wieczorki poetyckie, koncerty.

Wydarzenia artystyczne o skali ogólnopolskiej:

• Festiwal Filmów Niepoważnych "NAKRĘCENI" (pierwsza edycja październik 2007)
• Jesienne Spotkania Teatralne z BAT-em

W Bełchatowie rozwinięta jest również kultura alternatywna. Jednym z najprężniej działających jej ośrodków jest Stowarzyszenie Kultury Alternatywnej "Zgrzyt", wraz z wchodzącą w jego skład Załogą Rowerową 'Zgrzyt' Bełchatów.

[edytuj] Muzeum Regionalne w Bełchatowie

Idea stworzenia muzeum narodziła się na początku lat '90, zaś 16 lipca 1993 odbyło się pierwsze spotkanie Komitetu Założycielskiego Muzeum Regionalnego. Członkowie Komitetu zaapelowali do ówczesnych władz miasta o utworzenie bełchatowskiego muzeum. Swoją działalność muzeum rozpoczęło formalnie w 1995 roku, na jego siedzibę zaś wyznaczono zabytkowy, późnobarokowy dworek w centrum miasta (przy ulicy Hellwiga 11), który to był siedzibą najznakomitszych rodów miasta. Do 1987 roku opiekowała się nim rodzina Olszewskich. Po śmierci Wacława Olszewskiego - juniora budynek został odkupiony przez Urząd Miasta w Bełchatowie, jednak jego bardzo zły stan nie pozwolił na ulokowanie w nim siedziby muzeum. Swój pełny blask odzyskał po remoncie zakończonym w 1998 roku. Wtedy też zostało tam przeniesione Muzeum Regionalne z wcześniejszej, tymczasowej siedziby, którą stanowił wybudowany w 1938 roku budynek Związku Strzeleckiego "Strzelec" przy ulicy 1 maja 45.

Pierwszym dyrektorem Muzeum Regionalnego był Bogusław Dziedzic. Od grudnia 2003 dyrektorem jest Jacek Niewieczerzał.

W dniach 7 - 8 października 2005 w Muzeum Regionalne zorganizowana została próba bicia rekordu do Księgi Rekordów Guinnessa przez Eugeniusza "Geno" Małkowskiego, który przez 24 godziny malował obrazy (o wymiarach 80cm x 100cm), na podstawie wcześniej wykonanych przez artystę szkiców.

W Bełchatowie działają dwa chóry gospel, Schola Cantorum Gospel Choir oraz Gospel Singers, odnoszące liczne sukcesy na przeglądach muzyki gospel w Polsce oraz za granicą.

[edytuj] Oświata i Edukacja

W Bełchatowie istnieje rozwinięta sieć placówek oświatowych od poziomu żłobków do filii uczelni wyższych.

Aktualnie funkcjonują:

• 1 żłobek miejski
• 8 przedszkoli
• 9 szkół podstawowych
• 1 szkoła podstawowa specjalna
• 5 gimnazjów publicznych
• 1 gimnazjum społeczne
• 1 gimnazjum specjalne
• 6 liceów ogólnokształcących:
  • I Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Broniewskiego w Bełchatowie, ul. 1 Maja 6
  • II Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Bełchatowie, ul. Czapliniecka 72
  • III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Bełchatowie, ul. Czyżewskiego 7
  • IV Liceum Ogólnokształcące w Bełchatowie, ul. Czapliniecka 96
  • V Liceum Ogólnokształcące w Bełchatowie, ul. Czapliniecka 98
  • VI Liceum Ogólnokształcące im. Zbigniewa Herberta w Bełchatowie, ul. Fabryczna 6
• 1 liceum profilowane
• 2 licea ogólnokształcące dla dorosłych
• 1 Społeczne Liceum ogólnokształcące dla dorosłych
• 1 Zaoczne Liceumogólnokształcące dla dorosłych
• filia Uniwersytetu Łódzkiego
  • ekonomia
  • socjologia
• filia Politechniki Łódzkiej
  • elektrotechnika
  • elektronika i telekomunikacja
  • zarządzanie i marketing
  • inżynieria środowiska
  • budownictwo
  • informatyka
  • mechanika i budowa maszyn
• filia Wyższej Szkoły Humanistyczno–Ekonomicznej w Łodzi
  • filologia polska
  • informatyka
  • pedagogika
  • politologia
  • transport
  • zarządzanie i marketing

[edytuj] Honorowi obywatele miasta

• marszałek Józef Piłsudski (od 12 czerwca 1926 roku)
• żołnierze Zgrupowania pułkownika Ludwika Czyżewskiego (od 28 czerwca 1993 roku)
• Apoloniusz Zawilski (od 28 czerwca 1993 roku)
• pastor Lothar Ernst Knoch (od 1997 roku)
• dr Henryk Mular (od 5 listopada 1997 roku)
• Jean Claude Versyck
• Jadwiga Nadana
• prof. dr inż. Zbigniew Kozłowski
• prof. dr hab. inż. Maciej Pawlik
• papież Jan Paweł II (od 30 października 2003 roku)
• Tomasz Trawiński (od września 2005 roku)
• Mirosław Olejniczak (od 15 grudnia 2005)

[edytuj] Osiedla

Osiedle 1 Maja Osiedle Binków Osiedle Budowlanych Osiedle Dolnośląskie Osiedle Konopnickiej Osiedle Kopernika Osiedle Okrzei Osiedle Olsztyńskie Osiedle Przytorze Osiedle Słoneczne Osiedle Tysiąclecia Osiedle Wolności Osiedle Żołnierzy POW

Bełchatówek Osiedle Czaplinieckie Osiedle Dobrzelów Osiedle Domiechowice Osiedle Edwardów Grocholice Lipy Osiedle Ludwików Niwy Domiechowickie Politanice Smolarnia Śródmieście Osiedle Zamoście

Większość osiedli (głównie z wielkiej płyty) powstała w czasie najdynamiczniejszego wzrostu populacji miasta, równocześnie z Elektrownią Bełchatów. Głównym wykonawcą blokowisk było nieistniejące obecnie Wieluńskie Przedsiębiorstwo Budowlane (tzw "wieluński BeP") z Wielunia

[edytuj] Zabytki

• dwór Olszewskich wzniesiony na początku XVIII wieku jako rezydencja ówczesnych właścicieli Bełchatowa Stanisława i Franciszka Rychłowskich, herbu Nałęcz.
• kościół późnogotycki parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Bełchatowie wzniesiony w XVIII wieku
• kościół pw. Wszystkich Świętych w parafii Grocholice

[edytuj] Kalendarium

• 1137 – pierwsza wzmianka o Grocholicach.
• 1230 - 1233 - budowa kościoła pw. "Wszystkich Świętych" w Grocholicach
• 1391 – pierwsza historyczna wzmianka o Bełchtowie (pierwsza nazwa Bełchatowa, choć, niektóre źródła podają inne nazwy Bełkotów). Pierwsza z tych nazw wywodzi się z zawodu bechtania – garbarstwa – wyprawiania skór, który wykonywali Tatarzy przybyli prawdopodobnie do Grocholic z skąd zostali wygnani z powodu niemiłego zapachu. Miejsce gdzie się osiedlili nazwano Bełchatów. Druga nazwa wywodzi się z ich niewyraźnej mowy – bełkotu.
• 1402 – Zelów jako wieś szlachecka
• 1405 – pierwszymi właścicielami Bełchatowa byli Grzymalici (lub Bełchat jak podaje między innymi"Miejski informator aktualności" miasta Bełchatowa) herbu Topór, którzy zmienili swoje nazwisko na Bełchaccy (bądź jak podają niektóre źródła Bełchaczcy).
• 1420 – Grocholic zostały przeniesione przez Władysława Jagiełło do praw magdeburskich.
• 1485 – podniesienie Grocholic do rzędu miast przez Kazimierza Jagiellończyka.
• Koniec XIV wieku – Bełchatów przejęła rodzina Kowalewskich herbu Prus III.
• 1617, 17 kwietnia – ufundowanie drewnianego klasztoru oo. Franciszkanów przez Zofie (z domu Bykowska) i Mikołaja Kowalewskich, przez to Bełchatów staje się wsią kościelną.
• 1624 – oo. Adam Gaski konsekruje drewniany klasztor. Pierwszym ojcem oo. W Bełchatowie był Bogusław Paruliusz.
• I ćw. XVIII wieku – Bełchatów przeszedł w ręce rodziny Rychłowskich.
• 1670 - dzięki Stanisławowi Rychłowskiemu powstaje nowy, murowany kościół, klasztor oraz dworek otoczony parkiem (dzisiejszy Dwór Olszewskich). Projektantem najprawdopodobniej był włoski architekt biskupa płockiego, Lodovico Coci.
• 1731, 25 lipca - oficjał i sufragan, franciszkanin, Józef Kraczkowski nadaje kościołowi 3 wezwania: Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, św. Jacka Odrowąża i św. Bonawentury.
• 1737 – możliwość urządzania przez Bełchatów targów uzyskany przez Franciszka Rychłowskiego.
• 1743 – Bełchatów otrzymał prawa miejskie z rąk króla Augusta III Sasa.
  • dokończono budowę wieży kościoła na ul. Pabianickiej (dzisiejsza ulica Kościuszki).
• 1750 – przebudowa z drewnianego na murowany kościoła oo. Franciszkanów przez Franciszka Rychłowskiego.
• 1793 – Bełchatów przeszedł pod panowanie pruskie (II rozbiór Polski), przez co zwiększył się napływ ludności pruskiej, głównie rzemieślników.
• 1795 – Zelów znalazł się w zaborze pruskim
• 1801 – pierwsza manufaktura, założona przez Józefa Kaczkowskiego.
• 1802 – przybycie do Zelowa z okolic Kępna osadników czeskich. Osadnicy ci trudnili się rękodzielnictwem – Zelów był znany z płóciennictwa, wyrobów wełnianych i bawełnianych.
• 1803 – przybycie na teren Bełchatowa rodu Kaczkowskich herbu Świnka.
• 1805/1806 – w wyniku epidemii cholery umiera 30 % mieszkańców miasta.
• 1807 – Zelów wszedł w skład Księstwa warszawskiego.
• 1809 – utworzono parafie Katolicką w Grocholicach (uzależnienie Bełchatowa od Grocholic).
• 1815 – Zelów znalazł się w Królestwie Polskim.
• 1818 – pozwolenie na urządzanie kolejnych targów.
• 1820 – właścicielami Bełchatowa zostali Kaczkowscy;
  • 18 września - Bełchatów dzięki staraniom ówczesnego właściciela - Leona Kaczkowskiego - znalazł się w rejestrze miast fabrycznych Królestwa Polskiego.
• 1830 - 1832 – budowa kościoła ewangelickiego - z inicjatywy Stanisława Kaczkowskiego.
• 1832 – Bełchatów należał do szeregu miast, (246) w których Żydzi nie podlegali ograniczeniom, co do osiedlania się z uwagi gdyż była to prywatna własność dziedzica; Stanisław Kaczkowski oddał do użytku nowy kościół ewangelicki wybudowany przez Czechów z Zelowa.
• 1835 – Ludwik Kacykowski został właścicielem Bełchatowa.
• 1837 – konsekracja kościoła ewangelickiego i założenie parafii ewangelickiej. Pierwszym pastorem został Edward Lembke.
• 1839 – powstał w Bełchatowie pierwszy cecht tkacki.
• 1840 – w Bełchatowie było już 18 zakładów tkackich.
• lata 40. XIX w. – miasto Bełchatów weszło w skład Łódzkiego Okręgu Przemysłowego.
• 1842, 3 maja – w Bełchatowie wybuchł pożar, który strawił 45% zabudowań miasta.
• 1843 – Ludwik Kacykowski doprowadził do otwarcia w Bełchatowie Towarzystwa Szkoły Elementarnej (TSE), której pierwszym dyrektorem, a zarazem nauczycielem został Leon Ambroziewicz.
• 1847 – Bełchatów odzyskał herb przedstawiający Adama i Ewę przy rajskim drzewie.
• 1848 – otwarcie pierwszej apteki prowadzonej przez Piotra Cisarzewskiego (w niektórych źródłach podawane jest nazwisko Cieszkowski).
• 1850 – otwarcie granicy celnej z Rosją po 20 latach.
• 1852 – otwarcie Elementarnej Szkoły Ewangelickiej (ESE) dzięki staraniom Pastora Ludwika Schwarza; na początku uczyło się tam 148 dzieci; pierwszym nauczycielem w tej szkole został Henryk Korseln.
• 1859 – powstał park tysiąclecia i Zakon Patyja – zakon tatarski; 1526 mieszkańców (101 domów).
• 1860 – powstanie pierwszej w Bełchatowie poczty; w mieście są już dwie ulice: Piotrkowska i Pabianicka oraz jeden plac spełniający funkcję miejskiego targowiska.
  • ówczesny burmistrz - Majewski - sporządza spis mieszkańców miasta. W Bełchatowie mieszka wówczas 325 Polaków (22% mieszkańców miasta), 35 Niemców (2%) oraz 1139 Żydów (76%). Według wyznania: 212 katolików, 148 ewangelików augsburskich (ponad 75% z nich uważało się za Polaków), 4 ewangelików reformowanych oraz 1139 osób wyznania mojżeszowego.
• 1863 – powstanie styczniowe; wojskami pod Bełchatowem dowodził gen. Józef Oxiński; właściciele Bełchatowa czynnie poparli powstanie przekazując na rzecz żołnierzy broń, konie, odzież i żywność. W okolicach miasta dochodzi do kilku potyczek z Rosjanami - we wsiach Lipy, Kaszewice, Wólka Łękawska.
• 1864 – kasacja klasztoru franciszkanów.
• 1867 – licytacja majątku rodziny Kacykowskich.
• 1870 10 września – utrata przez Bełchatów praw miejskich. Jako osada Bełchatów został przydzielony przez gubernatora piotrkowskiego pod zarząd gminy Bełchatówek. Nowym wójtem zostaje August Felker.
• 1876 - licytacja majątku Kaczkowskich. Cenny księgozbiór rodzinny trafia do Biblioteki Jagiellońskiej Kolejnym właścicielem Bełchatowa stał się Niemiec Reinhard (lub też Reinhold) Spiller, który po kilku latach sprzedał nieruchomości Ernestowi Ludendorfowi. Jest kilka powodów i hipotez, dlaczego Bełchatów utracił prawa miejskie. Jedną z nich jest czynny udział Bełchatowa w powstaniu styczniowym – jest to najczęściej podawana teza. Jednak coraz częściej podawaną teorią i bardziej prawdopodobną jest teza o braku przez właściciela Bełchatowa fundusz na zapłatę podatku.
• 1887 – Ernest Ludendorf odsprzedaje majątek Henrykowi Hellwigowi (lub też Hellvigowi) pochodzącemu z Tuszyna (rodem z Bawarii; miasto, pomimo formalnej utraty praw miejskich, nadal wolno się rozwijał dzięki bełchatowskim Żydom, w coraz większym stopniu inwestującym w bełchatowski przemysł.
  • Hellwig zakłada w Bełchatowie browar.
• 1888 - pracę w Bełchatowie rozpoczyna lekarz, dr Włodzimierz Rodziewicz.
• 1890 - w Bełchatowie mieszka 2600 mieszkańców (w tym 2000 Żydów).
• 1891 – w Bełchatowie były już 32 zakłady tkackie
• 1892 – w Bełchatowie obowiązywały prawa budowlane obowiązujące w miastach.
• 1893, 25 czerwca – utworzenie parafii katolickiej przez Leona Zarembę;
  • budowa murowanej synagogi. Od tej pory przez 46 lat istniały obok siebie w koegzystencji 3 parafie, 3 wyznań i 3 narodowości.
• 1899 - założono lokalny bank zwany kasą pożyczkowo - oszczędnościową.
• 1901, 6 grudnia – utworzenie Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP), jej założycielami byli dr Włodzimierz Rodziewicz, Felicjan Otocki, ks. Leon Zaremba, Stanisław Pieniążek, Albert Hellvig.
  • utworzenie pierwszej tkalni mechanicznej w Bełchatowie przez Pereca Frajtaga.
• 1905, październik – uchwalenie manifestu Dumy Państwowej.
• 1905, 9 listopada – pierwsza manifestacja w Bełchatowie z okazji uchwalenia manifestu Dumy Narodowej, jedna z największych w regionie. Wystąpieniom przewodził ksiądz Jan Żak, proboszcz z Łobudzić k/Zelowa. Domagano się między innymi spolszczenia szkół i urzędów.
• 1906, 1 sierpnia – powstanie w Bełchatowie Polskiej Macierzy Szkolnej skupiającej 30 osób. Przewodniczącą została Bronisław Hellvigowa, zastępcą Antoni Gotwald, członkowie: Anna Hellviżanka (córka) – skarbnik, ks. Leon Zaremba, Czesław Moskelewski.
• 1914, styczeń – walki o Borową Górę i do Bełchatowa wkroczyły wojska niemieckie.
• 1914, październik – do miasta ponownie wkroczyły wojska rosyjskie wypierając Niemców.
• 1915 - powstaje jeden z 15 obwodów Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), przynależny do V okręgu POW w Piotrkowie Trybunalskim.
• 1916 – powstaje Polska Organizacja Wojskowa skupiająca 30 członków m. in. Albert i Stefan Hellvigowie, Jan Ubysz, Konstanty, Feliks i Julian Miętkiewiczowie.
• 1917 – rozpoczęło działalność Miejskie Gimnazjum Koedukacyjne Polskiej Macierzy Szkolnej, którego dyrektorem został dr inż. Bolesław Kołakowski. Do Bełchatowa jako instruktor został oddelegowany Stefan Starzyński, przyszły prezydent Warszawy.

1918 - 1920 - budowa drogi Bełchatów - Wadlew. Miało to ogromne komunikacyjne dla miasta (ułatwienie komunikacji między Bełchatowem a Łodzią, skąd surowiec do produkcji czerpali właściciele bełchatowskich manufaktur włókienniczych.

• 1925, styczeń – Bełchatów odzyskuje prawa miejskie.
  • 26 kwietnia - odbywają się wybory władz miasta - prezydenta, jego zastępcy oraz 3 ławników. Pierwszym prezydentem Bełchatowa po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został Ludwik Bryłka.
  • dołączenie do Bełchatowa wsi Olsztyn (teren dzisiejszego osiedla Olsztyńskiego), Zamość i Lipy (okolice ulicy Lipowej).
• 1933 - przyłączenie do Bełchatowa wsi Czapliniec (okolice dzisiejszej ulicy Czaplinieckiej).
• 1937, 14 stycznia – nadanie herbu dla Bełchatowa.
• 1939, 4 września - bombardowanie Bełchatowa przez lotnictwo niemieckie;
  • 6 września – wkroczenie wojsk niemieckich. Zniszczeniu uległy ulice Kościuszki, Pabianicka i rynek. Zniszczenia w budownictwie wyniosły 40%, a we włókiennictwie 50% (łącznie z maszynami i urządzeniami). Początkowo miasto zostało włączone do terenów Generalnego Gubernatorstwa. Podczas okupacji w Bełchatowie zaktywizowała się Mniejszość Niemiecka - na czele z miejscowym pastorem - Jakubem Gerhardtem , dzięki której po pół roku miasto włączono do Rzeszy, do tzw. "Kraju Warty", gdzie stosunek okupanta do narodu polskiego był wyjątkowo negatywny, zaś Bełchatów zostało ogłoszone "miastem żydowskim".
• 1940 - wiosną tego roku nowym komisarzem zostaje reichdeutsch Tramler (był komisarzem miasta do końca wojny).
• 1942, 7 marca - rozstrzelanie w Bełchatowie 3 żołnierzy Armi Krajowej
  • 11 sierpnia – rozpoczęto likwidacje bełchatowskiego getta, gdzie stłoczono na niewielkiej przestrzeni ok. 5 tys. Żydów. Wywożono ich do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem i do getta łódzkiego.
• 1945, 19 stycznia - wyzwolenie Bełchatowa przez 63 Brygadę Pancerną dowodzoną przez płk Fronciszewa (lub Froniszewa/Fromiszewa), wchodzącej w skład 10 Korpusu Pancernego Gwardii, 1 Frontu Ukraińskiego. Po przeszło pięcioletniej okupacji Bełchatów liczył zaledwie 3,5 tys. mieszkańców.
• 1945 – organizacja życia społeczno – gospodarczego w mieście. Uruchomiło zakłady włókiennicze, centralę telefoniczną i pocztę. Rozpoczęto usuwanie zniszczeń wojennych, organizowano od postaw instytucje administracyjne i usługowe.
• 1956 – decyzją Rady Ministrów ze stycznia 1956 r. Bełchatów awansował do rangi miasta powiatowego. Od tej pory nastąpił szybki rozwój miasta zarówno pod względem urbanistycznym jak i społecznym.
• 1957 – prawa miejskie dla Zelowa.
• 1958 – oddano do użytku budynek administracyjny dla Prezydium Powiatowej Rady Nadzorczej. Obecnie budynek zajmuje na swą siedzibę Zarząd Miasta Bełchatowa.
• 1975 – decyzje Rządu o rozpoczęciu budowy Zespołu Górniczo – Energetycznego "Bełchatów".
• 1977 – budowa nowoczesnych zakładów pracy kopalni i elektrowni wymagała połączenia kolejowego z cały systemem gospodarczym kraju. W tym też celu wybudowano połączenie kolejowe Piotrków Trybunalski – Bełchatów –Rogowiec – Biłgoraj, które rusza w grudniu.
  • włączenie do Bełchatowa Binkowa (dzisiejsze tereny osiedla Binków, Grocholic (obecnie najstarsza dzielnica miasta), Politanic, części Dobrzelowa i Domiechowic.
  • 26 listopada powstaje Górniczy Klub Sportowy "Węgiel Brunatny" Bełchatów. W 1983 r. nazwa została skrócona do Górniczy Klub Sportowy "Bełchatów"
• 1979, 25, 26, 27 maja - pierwsze obchody Dni Bełchatowa.
• 1980, sierpień - utworzenie Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego NSZZ "Solidarność" z siedzibą przy KWB Bełchatów. Początkowo część zakładów Bełchatowskiego Okręgu Przemysłowego (BOP), które się przyłączyły do Związku, zostały podporządkowane MKS-owi działającemu przy Hucie Katowice.
  • 19 listopada - wydobycie pierwszej tony węgla z kopalni Bełchatów.
• 1981 – synchronizacja pierwszego bloku energetycznego mocy 360 MW.
  • 18 zakładów z terenu BOPu przystępuje do Regionu NSZZ "Solidarność" Ziemi Piotrkowskiej. Przewodniczącym NSZZ "Solidarność" jest Stefan Borysewicz.
  • grudzień - internowanie Stefana Borysewicza.
• 1985 - w siedzibie klubu "Pod kielnią" powstaje Osiedlowy Dom Kultury "Piwnica".
• 1986 – Bełchatów przekroczył 50 tys. mieszkańców, w związku z tym stał się miastem prezydenckim. Pierwszym prezydentem Bełchatowa został Stanisław Wojtasik;
  • otwarcie Szpitala Rejonowego, nowocześnie wyposażonego szpitala, który otrzymał imię Jana Pawła II.
• 1988 - na mocy uchwały Rady Ministrów przestaje istnieć Centralny Okręg Energetyczny, zaś wchodząca w jego skład Elektrownia Bełchatów uzyskuje samodzielność i staje się przedsiębiorstwem użyteczności publicznej.
• 1990 - ze stanowiska prezydenta miasta rezygnuje Stanisław Wojtasik. W wyborach do samorządu lokalnego na przewodniczącego Rady Miasta Bełchatowa zostaje wybrany Józef Węgrzyński, zaś na stanowisko prezydenta Rada Miasta powołuje Edwarda Olszewskiego.
• 1991 - uruchomiono targowisko miejskie przy ulicy Wojska Polskiego (potocznie zwane "dużym rynkiem").
  • od początku czerwca Bełchatów został włączony do automatycznego ruchu telekomunikacyjnego.
• 1992 – powstanie Radia Bełchatów.
  • Telewizja Bełchatów zaczyna emisję programów.
  • rozpoczęła działalność Straż Miejska Bełchatowa.
• 1993 - Bełchatów przystępuje do Związku Miast Polskich.
• 1994 – utworzenie Muzeum Regionalnego.
• 1995 – GKS Bełchatów po raz pierwszy w historii awansował do piłkarskiej ekstraklasy.
• 1996 – Minister przemysłu Klemens Ścierski wydał decyzję o budowie odkrywki "Szczerców" i Elektrowni "Bełchatów II";
  • powstaje Stowarzyszenie Kultury Alternatywnej "Zgrzyt".
• 1997, 28 kwietnia - przyjęcie herbu (w obecnym kształcie) barwy zostały przyjęte uchwałą Rady Miejskiej Bełchatowa nr 58/V/97.
• 1999 – Skra Bełchatów po raz pierwszy w historii awansowała do Serii A I ligi siatkówki mężczyzn (obecnie Polska Liga Siatkówki).
• 2002, 15 stycznia - zostaje otworzony nowy budynek Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej.
• 2005 – Skra Bełchatów po raz pierwszy w historii zdobyła Mistrzostwo Polski i Puchar Polski w siatkówce męskiej. W 2006, 2007 oraz 2008 powtórzyła ten sukces.
• 2007 – BOT GKS Bełchatów zdobył wicemistrzostwo w ekstraklasie piłkarskiej.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi

• Portal Bełchatów
• Dawny Bełchatów
• Lokalna Organizacja Turystyczna Bełchatów
• Bełchatowskie Towarzystwo Fotograficzne
• Linki do stron powiązanych z Bełchatowem w katalogu Open Directory Project
• Publikacja historyczna pt. "Bełchatów. Szkice z dziejów miasta"
• Przystanek - historia. Folder informacyjny o historii Bełchatowa