Święci prawosławni
Z Wikipedii
Święci Kościoła prawosławnego ogłaszani są przez Święty Sobór Biskupów lokalnego Kościoła (w Polsce - Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego) poprzez kanonizację, a następnie decyzją władz pozostałych Kościołów lokalnych włączani do grona świętych czczonych w tychże Kościołach.
Zgodnie z postanowieniami VII Soboru Powszechnego w Nicei (rok 787) prawosławni oddają cześć (gr. dulea w odróżnieniu od gr. latrea - adoracja, przynależna jedynie Bogu) świętym, przede wszystkim ich relikwiom, jako przebóstwionym ciałom świętych oraz przedstawiającym ich ikonom.
Wspomnienia świętych przypisane są do każdego dnia roku liturgicznego (od kilku do kilkudziesięciu pozycji na dzień), funkcjonują w tekstach liturgicznych Nieszporów, Jutrzni oraz Boskiej Liturgii (poetyckie strofy tzw. stichery, tropariony czy kondakiony), w których opowiada się o rodzaju ich świętości i wydarzeniach z życia. Dniem szczególnego wspomnienia świętych jest sobota, co wiąże się z uwydatnieniem hymnografii świętych przypadających na ten dzień. Prawosławni obchodzą również dzień Wszystkich świętych, kiedy w sposób symboliczny wspominani są kanonizowani w historii Kościoła prawosławnego. Jest to święto ruchome, ma miejsce w pierwszą niedzielę po święcie Zstąpienia Ducha Świętego na apostołów (Pięćdziesiątnicy). Kult świętych prawosławnych jest rozpowszechniony na cały świat prawosławny (kanonizowanych w wieku XX ma charakter raczej lokalny).
Spis treści |
[edytuj] Kategorie świętych prawosławnych
Cerkiew prawosławna wyróżnia następujące kategorie świętych (oraz tytuły odnoszące się tylko do jednej kategorii)[1]:
1. Prorocy/prorokinie - święci żyjący przed przyjściem Jezusa Chrystusa, którzy natchnieni Świętym Duchem przepowiadali (prorokowali) rzeczy przyszłe (przyszłość), głównie dotyczące Zbawiciela.
- Poprzednik Pański - tytuł przysługujący największemu z proroków - Janowi Chrzcicielowi, którego działalność bezpośrednio poprzedzała przyjście Jezusa Chrystusa.
2. Apostołowie - najbliżsi uczniowie Jezusa Chrystusa, których za Swego życia wysyłał w celu głoszenia Słowa Bożego, a po Zstąpieniu na nich Świętego Ducha szerzyli wiarę chrześcijańską w różnych krajach.
- Pierwsi wśród zwierzchnich - tytuł przysługujący jedynie dwóm czołowym apostołom: Piotrowi i Pawłowi.
- Pierwszy powołany - tytuł przysługujący tylko apostołowi Andrzejowi, jako pierwszemu powołanemu przez Chrystusa uczniowi.
- Ewangeliści - tytuł przysługujący apostołom będący jednocześnie autorami jednej z czterech Ewangelii, tj. apostołom Mateuszowi, Markowi, Łukaszowi i Janowi.
3. Męczennicy/męczennice - święci, którzy za wiarę w Jezusa Chrystusa byli poddawani torturom i ponieśli męczeńską śmierć.
- Pierwsi męczennicy - tytuł przysługujący świętym, którzy ponieśli śmierć za Chrystusa jako pierwsi; tytuł ten przysługuje wyłącznie arcydiakonowi Stefanowi (Szczepanowi) i równej apostołom Tekli.
- Wielcy męczennicy/Wielkie męczennice - tytuł odnoszący się do świętych, którzy za wiarę w Jezusa Chrystusa ponieśli śmierć, uprzednio będąc poddanymi wyjątkowym torturom i cierpieniom (np. Anastazja, Barbara, Jerzy Zwycięzca, Katarzyna, królowa gruzińska Ketewań, uzdrowiciel Panteleon).
- Stratelatesi - tytuł wojskowym męczennikom za wiarę Chrystusową, niekiedy będący integralną częścią imienia świętego, np. męczennik Andrzej, wielki męczennik Teodor.
- Cierpiętnicy - tytuł przysługujący męczennikom, którzy cierpieli od swych współwyznawców.
5. Święci biskupi - święci posiadający najwyższe święcenia kapłańskie. Zależnie od zajmowanego stanowiska i pełnionej funkcji nazywani są patriarchami, metropolitami, arcybiskupami, biskupami.
- Powszechni nauczyciele - tytuł przysługujący tylko wielkim nauczycielom starożytnej Cerkwi: Bazylemu Wielkiemu, Grzegorzowi Teologowi i Janowi Złotoustemu.
6. Święci kapłani - bogobojni kapłani (prezbitrzy i diakoni) nie będący zakonnikami, którzy swym życiem i poświęceniem Bogu osiągnęli świętość.
7. Święci mnisi/święte mniszki - bogobojni ludzie, którzy trwając w dziewictwie, w odosobnieniu od doczesnego świata, prowadząc surowe zakonne życie, osiągnęli świętość.
- Pustelnicy - święci przebywający w pustelniach, którzy zamknięci w swej celi lub pieczarze, pozostawiają jedynie otwór na podanie niezbędnego pożywienia, by w samotności przebywać na modlitwie z Bogiem. (np. Antoni Wielki, Makary Wielki Egipski)
- Stylici - święci, głównie mnisi, którzy poświęcając się Bogu, spędzali życie na wysokich skalnych słupach. (np. Daniel, Nikita, Symeon)
8. Święci władcy - święci mężczyźni i kobiety sprawujący świecką władzę nad innymi ludźmi. Zależnie od zajmowanego stanowiska nazywani są: książętami, wielkimi książętami, królami, carami, cesarzami. (np. Mikołaj II Romanow)
9. Błogosławieni, Szaleńcy Boży (gr. salos - chwianie się) - saloici, potocznie zwani szaleńcami Chrystusowymi (lub obłąkańcami Chrystusowymi), ludzie świadomie i celowo pozorujący wobec otaczającego świata swoją głupotę, brak rozsądku, zachwianie umysłu objawiające się paradoksalnym postępowaniem i zachowaniem, narażające te osoby na kpiny, szykany, obelgi i pobicie (np. Andrzej Konstantynopolitański, Bazyli Moskiewski, Ksenia z Petersburga).
10. Niewiasty niosące wonności (gr. myrophoros) - święte niewiasty usługujące przy Jezusie Chrystusie: Joanna, Maria Kleofasowa, Maria Magdalena, Marta z Betanii, Maria z Betanii, Salome i Zuzanna.
11. Bezsrebrnicy - święci, którzy wsławili się swą bezinteresownością w służbie bliźnim, polegającą głównie na nieodpłatnym leczeniu chorób ducha i ciała. (w tym Kosma, Damian, Panteleon).
12. Sprawiedliwi - święci żyjący zgodnie z prawdą Bożą, którzy osiągnęli świętość nie w życiu zakonnym lecz codziennym, świeckim; należą do nich zarówno święci starotestamentowi (Anna, Joachim, Noe, Hiob Cierpiętnik) jak i nowotestamentowi.
13. Święci - osoby uznane przez Cerkiew za święte, lecz nie dające się zakwalifikować do innych kategorii świętości.
14. Archaniołowie - nazwa wyższego chóru aniołów, spełniających wobec ludzi szczególne posłannictwo w historii zbawienia, polegające na głoszeniu Dobrej Nowiny i otwieraniu tajemnic wiary. Do grona archaniołów należy siedem aniołów, w tym Michał, Gabriel i Rafał.
Niektórzy święci mogą być zaliczani do dwóch lub nawet trzech kategorii, np. prorok i król izraelski Dawid; mnich i męczennik Atanazy Brzeski, wielka księżna, mniszka i męczennica Elżbieta, mnich i wyznawca Izaakiusz Dalmatycki; mnich i błogosławiony Józef Zaonikijowski; biskup Kition i sprawiedliwy Łazarz, książę czernihowski, męczennik i wyznawca Michał; metropolita kijowski i męczennik) Włodzimierz, itd.
Poza tym w hagiografii prawosławnej występują uniwersalne tytuły, tj. nadawane świętym niezależnie od kategorii. Najczęściej występujące z nich to:
1. Równi apostołom/równe apostołom - tytuł nadawany świętym nie będącym bezpośrednimi, najbliższymi uczniami Jezusa Chrystusa, którzy na podobieństwo apostołów krzewili wśród pogan (i innowierców) wiarę Chrystusową i głosili Królestwo Boże na ziemi, osiągając w swej pracy wielkie rezultaty. Tytuł ten przysługuje świętym różnych kategorii, np.: władcom (np. cesarz Konstanty, cesarzowa Helena, król bułgarski Borys, wielki książę Włodzimierz, wielka księżna Olga, książę wielkomorawski Rościsław), hierarchom (np. arcybiskup Moraw i Panonii Metody, arcybiskup japoński Mikołaj), mnichom (np. Cyryl, Nahum z Ochrydy), męczennikom (np. Tekla), świętym bez kategorii (np. Maria Magdalena, Nina).
2. Wielcy - tytuł nadawany bardzo zasłużonym świętym, stający się integralną częścią ich imienia (np. arcybiskup aleksandryjski Atanazy, arcybiskup Cezarei Kapadockiej Bazyli, cesarz Konstantyn, mnich Makary Egipski, mnich Onufry, mnich Pachomiusz).
3. Teolodzy - tytuł nadawany największym teologom, stający się integralną częścią ich imienia (posiadają go wyłącznie: apostoł i ewangelista Jan, Symeon Nowy, arcybiskup konstantynopolitański Grzegorz).
4. Wyznawcy - tytuł nadawany świętym, którzy za wiarę w Jezusa Chrystusa byli poddawani torturom lecz zmarli w pokoju w wyniku doznanych cierpień, niekiedy stający się integralną częścią ich imienia (np. biskup paryjski Bazyli, metropolita Mytileny, mnich Maksym, arcybiskup suroski Stefan).
5. Miłościwi - tytuł nadawany świętym, którzy położyli największe zasługi na polu dobroczynności, często stający się integralna częścią ich imienia (np. biskup florencki Bonifacy, sprawiedliwy Filaret, patriarcha aleksandryjski Jan, biskup Noli Paulin).
6. Napiętnowani - tytuł nadawany Wyznawcom, którym podczas zadawanych tortur wypalano i rysowano na twarzy oraz ciele piętna (np. mnich Teofan Wyznawca Sigriański, mnich konstantynopolitański Teodor).
7. Uzdrowiciele - tytuł nadawany świętym, którzy położyli wielkie zasługi w (nieodpłatnym) leczeniu ludzi (np. Panteleon).
8. Cudotwórcy - tytuł świętych, którzy otrzymali od Boga dar czynienia cudów, polegający głównie na uzdrawianiu chorych, wyganianiu złych mocy, itp.
9. Prawowierni - tytuł nadawany świętym wyróżniającym się prawością niesienia swej posługi (np. cesarz Justynian).
10. Nauczyciele Słowian - tytuł przysługujący wyłączenie świętym Cyrylowi i Metodemu, jako prowadzącym apostolską pracę wśród Słowian.
11. Oświeciciele - tytuł zadawany świętym, którzy jako pierwsi głosili Słowo Boże w danym kraju lub narodzie (Grzegorz w Armenii, Nina w Gruzji, Innocenty na Syberii i w Ameryce, Mikołaj Kasatkin w Japonii).
Inne bardziej znane tytuły nadawane świętym związane są głównie z ich zawodem lub zajęciem, np.: Pisarz Ikon (Andrzej Rublow), Pieśniarz (Roman), Ogrodnik (Fokas, Konon), Logoteta Szymon Metafrasta, Hymnograf (Józef), Kronikarz (Nestor), itd. lub wiekiem: Dzieciątko (Artemiusz Wierkolski, Gabriel Zabłudowski).
[edytuj] A
- Abdiasz (Biblia)
- Abo z Tbilisi
- Abraham
- Abrahamiusz Bułgarski
- Abrahamiusz Halicki
- Abrahamiusz Pustelnik
- Abrahamiusz Rostowski
- Abrahamiusz Smoleński
- Adam Praojciec
- Adrian Nikomedyjski
- Adrian Ondrusowski
- Agapa (męczennica)
- Agapit Pieczerski
- Agapiusz Rzymski
- Agata (męczennica)
- Agatangel (męczennik)
- Agatodor (męczennik)
- Agatonik (męczennik)
- Agatonika (męczennica)
- Aggeusz (Biblia)
- Agnia (męczennica)
- Aidan (biskup Lindisfarne)
- Akucjusz (męczennik)
- Akwiła Apostoł
- Alban (męczennik)
- Aleksander (męczennik)
- Aleksander Chotowicki
- Aleksander Egejski
- Aleksander Newski
- Aleksander Oszewieński
- Aleksander Świrski
- Aleksander z Aleksandrii
- Aleksander (biskup Koman)
- Aleksander (patriarcha Konstantynopola)
- Aleksandra (cesarzowa)
- Aleksandra Fiodorowna (Alicja Heska)
- Aleksandra (męczennica)
- Aleksy Mikołajewicz Romanow
- Aleksy Boży
- Aleksy Toft
- Aleksy (metropolita Moskwy)
- Alim (męczennik)
- Alipiusz Pieczerski
- Ałła (męczennica)
- Święty Ambroży
- Ambroży z Optiny
- Amfilochiusz (męczennik)
- Amfilochiusz Głuszycki
- Ammon Mnich
- Amos (Biblia)
- Ananiasz Apostoł
- Ananiasz Babiloński
- Ananiasz z Seleucji
- Anastazja Nikołajewna Romanowa
- Anastazja Aleksandryjska
- Anastazja Rzymianka
- Anastazy (męczennik)
- Anastazy Pers
- Anastazy Synaita
- Anatol (męczennik)
- Anatol Młodszy
- Anatol Starszy
- Andronik Mnich
- Andronik Apostoł
- Andronik Moskiewski
- Andrzej Apostoł
- Andrzej Jerozolimski
- Andrzej Bogolubski
- Andrzej (książę smoleński)
- Andrzej Rublow
- Andrzej Totiemski
- Andrzej z Krety
- Andrzej z Syrakuz
- Anfisa (męczennica)
- Angelina Sprawiedliwa
- Święta Anna
- Anna Sprawiedliwa
- Anna (męczennica)
- Anna Kaszyńska
- Anna Nowogrodzka
- Ansgary (biskup Hamburga)
- Anterus
- Antoni (męczennik)
- Antoni Dymski
- Antoni Kijowsko-Pieczerski
- Antoni (patriarcha Konstantynopola)
- Antoni Rzyminin
- Antoni Sijski
- Antoni Wielki
- Antoni Wileński
- Antoni z Marktopu
- Antoni z Optiny
- Antonin (męczennik)
- Antonin z Efezu
- Antonin z Syrakuz
- Antonina (męczennica)
- Antypa (biskup Pergamonu)
- Antypa ze Świętej Góry
- Apolinary (biskup Rawenny)
- Appia (męczennica)
- Archip Apostoł
- Aresniusz Nowogrodzki
- Aretas (męczennik)
- Aretas Pieczerski
- Ariadna (męczennica)
- Arkadiusz Mnich
- Arkadiusz Wiaziemski i Nowotorski
- Arseniusz I Sremak
- Arseniusz (biskup twerski)
- Arseniusz Koniewski
- Arseniusz Wielki
- Artemiusz Wielki
- Artemiusz Wierkolski
- Artemon (męczennik)
- Artemon (biskup Seleucji Pisydzkiej)
- Astyriusz Palestyński
- Atanazja Mniszka
- Atanazy (męczennik)
- Atanazy Brzeski
- Atanazy (patriarcha Kostantynopola)
- Atanazy Pieczerski
- Atanazy Wielki
- Atanazy z Atosu
- Atanazy z Meteor
- Audifaks (męczennik)
- Audycjusz (męczennik)
- Augustyn (biskup Canterbury)
- Augustyn (biskup Hippony)
- Auksencjusz z Bitynii
- Autonom (biskup Italii)
- Awenir (car Indii)
- Awerkiusz (biskup Hierapolis)
- Awim (męczennik)
- Azadan (męczennik)
[edytuj] B
- Bachus Rzymianin
- Baptos (męczennik)
- Barbara (męczennica)
- Barbara Wielka
- Barłaam Chutynski
- Barłaam Indyjski
- Barnaba Apostoł
- Bartłomiej Apostoł
- Baruch (Biblia)
- Barul (męczennik)
- Bazyli (męczennik)
- Bazyli Mangaziejski
- Bazyli (arcybiskup Zahumlje)
- Bazyli Moskiewski
- Bazyli Nowy
- Bazyli Wielki
- Bazyli Wyznawca
- Bazylisa Egipska
- Bazylisa z Nikomedii
- Bazyliszek (męczennik)
- Benedykt z Nursji
- Beniamin (arcybiskup piotrogrodzki)
- Bidyn (książę gruziński)
- Bonifacy (męczennik)
- Bonifacy Miłościwy
- Bonifacy z Credition
- Borys Święty
- Borys I Michał
[edytuj] C
- Celsus (męczennik)
- Celsus z Mediolanu
- Cezary z Nazjanzu
- Charałampiusz (biskup Magnezji)
- Charyta (męczennica)
- Charyton Rzymski
- Charyton Sianżemski
- Charyton Wyznawca
- Chiona Akwilejska
- Chryzant (męczennik)
- Cyprian (biskup Antiochii)
- Cyprian (metropolita Moskwy)
- Cyprian z Kartaginy
- Cyrak (patriarcha Jerozolimy)
- Cyriak Mnich
- Cyryl
- Cyryl z Aleksandrii
- Cyryl z Jerozolimy
- Cyryl Biełozierski
- Cyryl (biskup turowski)
- Cyryl Nowojezierski
- Cyryl z Radoneża
[edytuj] D
- Damascen z Gabrowa
- Damian Cudotwórca
- Daniel (Biblia)
- Daniel Egipcjanin
- Daniel Stylita
- Daniel Aleksandriewicz
- Daria (męczennica)
- Dawid III Odnowiciel
- Dawid (król Izraela)
- Dawid z Garedży
- Dawid z Tesalonik
- Dawid (biskup Walii)
- Dawid (książę jarosławski)
- Dezyderiusz (męczennik)
- Diodor Juriegorski
- Diomid z Tarsu
- Dionizy Areopagita
- Dionizy Głuszycki
- Dionizy z Efezu
- Dionizy (biskup Aleksandrii)
- Dionizy (biskup połocki)
- Dobmont (książę pskowski)
- Dominika (męczennica)
- Dominika z Kartaginy
- Domna z Antiochii
- Donat (biskup Eurii)
- Dorota z Kapadocji
- Doroteusz Egipski
- Święta Duklida
- Dymitr Doński
- Dymitr Nowy Bukareszteński
- Dymitr Pryłucki
- Dymitr z Tesalonik
- Carewicz Dymitr
- Dymitr (arcybiskup rostowski)
- 14000 dzieci zabitych przez Heroda w Betlejem
[edytuj] E
- Edelber (król Anglii)
- Edward (król Anglii)
- Efrem Nowotorski
- Efrem Perekomski
- Efrem Syryjczyk
- Eleazar (męczennik)
- Eleazar Anzerski
- Eleazar Nauczyciel
- Eleuteriusz (biskup ilaryjski)
- Elezwoj (król Etiopii)
- Eliasz (Biblia)
- Eliasz Czawczawadze
- Eliasz Egipcjanin
- Elizabar (książę gruziński)
- Elizeusz (Biblia)
- Elizeusz Ławryszewski
- Elżbieta Sprawiedliwa
- Elżbieta Aleksandrowicz
- Emilian Dacyjski
- Emmelia Cezaryjska
- Ennafa (męczennica)
- Epifaniusz (biskup Cypru)
- Erazm z Formii
- Ermil (męczennik)
- Eudokia (męczennica)
- Eudoksja z Kanopy
- Eufrazja (męczennica)
- Eufrozyn Pskowski
- Eufrozyna Połocka
- Eufrozyna z Szuzdala
- Eufrozyna Dymitrycz
- Eugenia Rzymska
- Eulalia Hiszpańska
- Eulogiusz z Aleksandrii
- Euplusz z Katanii
- Eupraksja z Konstantynopola
- Eustachy (męczennik)
- Eustatius I( metropolita Peć)
- Eustachy Placyd
- Eustachy Wileński
- Eustachy (arcybiskup Antiochii)
- Eutropiusz (męczennik)
- Eutyches (męczennik)
- Eutychiusz (arcybiskup Konstantynopola)
- Eutymia Wielka
- Eutymia (męczennica)
- Eutymiusz Iberyjczyk
- Eutymiusz Nowy z Tesalonik
- Eutymiusz Tyrnowski
- Eutymiusz Wielki
- Eutymiusz Cudotwórca
- Eutymiusz (biskup Sardes)
- Euzebiusz (męczennik)
- Euzebiusz (biskup Samosaty)
- Euzebon (męczennik)
- Ewa Pramatka
- Ewelpist (męczennik)
- Ezechiel (BIblia)
[edytuj] F
- Papież Fabian
- Fadeusz ze Stepancmindy
- Fadeusz (arcybiskup twerski)
- Falasjusz Mnich
- Febronia (męczennica)
- Febronia (księżna muromska)
- Felicyta (męczennica)
- Feliks (męczennik)
- Feropont Biełozierskij
- Festus (męczennik)
- Filaret Miłościwy
- Filaret (patriarcha Moskwy)
- Filemon Apostoł
- Filip Apostoł
- Filip II (metropolita Moskwy)
- Filit (męczennik)
- Filonilla (męczennica)
- Filotea z Arges
- Filoteusz (męczennik)
- First (męczennik)
- Flawian (patriarcha Konstantynopola)
- Flor (męczennik)
- Focjusz (metropolita Kijowa)
- Focjusz (patriarcha Konstantynopola)
- Fokas Ogrodnik
- Frumencjusz, (arcybiskup Etiopii)
[edytuj] G
- Gaafa (królowa gocka)
- Gabriel
- Gabriel z Lesnowa
- Gabriel I
- Gabriel Zabłudowski
- Gabriel ze Świętej Góry
- Galakcjon Wołogodzki
- Gall Mnich
- Gedeon (postać biblijna)
- Genadiusz (arcybiskup nowogrodzki)
- Genadiusz Mnich
- Genowefa z Paryża
- Gerasim Jordański
- Gerwazy (męczennik)
- Gleb Święty
- Gorazd (biskup)
- Papież Grzegorz I
- Grzegorz Oświeciciel
- Grzegorz Palamas
- Grzegorz Peradze
- Grzegorz Pieczerski
- Grzegorz Pielszemski
- Grzegorz z Nazjanzu
- Grzegorz z Synaju
- Grzegorz (arcybiskup Ochrydy)
- Grzegorz Cudotwórca
- Grzegorz z Nyssy
- Grzegorz z Nareku
- Grzegorz (biskup omirycki)
- Guriasz (męczennik)
- Guriasz z Odessy
- Guriasz (arcybiskup kazański)
[edytuj] H
- Habakuk (męczennik)
- Habakuk (Biblia)
- Habib (męczennik)
- Habib z Edessy
- Habib (biskup Nekresi)
- Halina (męczennica)
- Helena (cesarzowa)
- Helena (królowa serbska)
- Heraks (męczennik)
- Herman Sołowiecki
- Herman z Alaski
- Herman (arcybiskup kazański)
- Herman (biskup Auxerre)
- Herman (biskup Paryża)
- Herman Cudotwórca
- Herman (patriarcha Konstantynopola)
- Hermes (męczennik)
- Hermogenus (patriarcha Moskwy)
- Hieronim Strydoński
- Hilarion Nowy
- Hilarion Wielki
- Hilarion z Optiny
- Hilarion (biskup Poitiers)
- Hiob Cierpiętnik
- Hiob Poczajewski
- Hipacy (męczennik)
- Hipacy (biskup Gangry)
- Hiparch (męczennik)
- Hipolit (męczennik)
- Honorat (biskup Arles)
[edytuj] I
- Ignacy Branczaninow
- Ignacy Łomski
- Ignacy Teofor
- Ignacy (biskup rostowski)
- Ignacy (patriarcha Konstantynopola)
- Igor II z Kijowa
- Inna (męczennik)
- Innocenty Komelski
- Innocenty (biskup irkucki)
- Święty Innocenty z Alaski
- Irena Wielka
- Irena Akwilejska
- Irena (cesarzowa)
- Ireneusz (biskup Lyonu)
- Ireneusz (biskup Sremu)
- Irynarch Rostowski
- Ise (biskup Ciłkany)
- Iwan III Wasylewicz
- Izaak Syryjczyk
- Izaakiusz Dalmatycki
- Izaakiusz II z Optiny
- Izaakiusz I z Optiny
- Izajasz (Biblia)
- Izajasz Egipcjanin
- Izajasz (biskup rostowski)
- Izmael (męczennik)
- Izydor z Samtawy
- Izydor Cudotwórca
[edytuj] J
- Jakub (męczennik)
- Jakub Borowicki
- Jakub Sprawiedliwy
- Jakub Niecwietow
- Jakub Pers
- Jakub Mniejszy
- Jakub Większy
- Jakub Żeleznoborowski
- Jakub I( metropolita Peć)
- Jakub (biskup Nisibis)
- Jakub (biskup rostowski)
- Jakub (biskup)
- Jakub z Persji
- Jamblik z Efezu
- Jan Chrzciciel
- Jan Egipski
- Święty Jan Jałmużnik
- Jan Jaskiniowiec
- Jan Kasjan
- Jan Klimak
- Jan Koczurow
- Jan Konstantynopolitański
- Jan Maksymowicz
- Jan Miłościwy
- Jan Moskiewski
- Jan Nowy Wielki
- Jan Nowy (męczennik)
- Jan Palestyński
- Jan Piotrogrodzki
- Jan Postnik
- Jan Prorok
- Jan Ruski
- Jan Rycerz
- Jan Rylski
- Jan Szałaśnik
- Jan Ewangelista
- Jan Ustiuski
- Jan Wereg
- Jan Wileński
- Jan Włosaty
- Jan z Damaszku
- Jan z Efezu
- Jan z Kronsztadu
- Jan z Syrkauz
- Jan z Szanghaju i San Francisco
- Jan z Zaden
- Jan ze Świętej Góry
- Jan Złotousty
- Jan (arcybiskup nowogrodzki)
- Jan (arcybiskup ryski i łotewski)
- Jan (biskup suzdalski)
- Jan (metropolita tobolski i całej Syberii)
- Jan Cudotwórca
- January (biskup Benewentu)
- Jarosław Światosławicz
- Jarosław I Mądry
- Jeremiasz (Biblia)
- Jeremiasz Egipcjanin
- Jerzy Chozewita
- Jerzy Iberyjczyk
- Jerzy Koniski
- Jerzy Nowy
- Jerzy Piotrogradzki
- Jerzy Wyznawca
- Jerzy Zwycięzca
- Jerzy Wsiewołodowicz
- Joachim Sprawiedliwy
- Joanicjusz Wielki
- Joanicjusz z Dewicz
- Joanna (niewiasta)
- Joel (Biblia)
- Jonasz (Biblia)
- Jonasz (arcybiskup nowogrodzki)
- Jonasz z Moskwy
- Jozafat Kamienski
- Jozafat z Meteor
- Jozafat (biskup biełgorodzki)
- Jozafat (książę indyjski)
- Jozue (Biblia)
- Jow (patriarcha Moskwy)
- Józef Hymnograf
- Józef Wołocki
- Józef z Optiny
- Józef Zaonikijowski
- Józef (biskup Aławerdy)
- Juda Tadeusz Apostoł
- Julia z Kartaginy
- Julian Egipski
- Julian Palestyński
- Julian z Samosaty
- Julian z Tarasu
- Julianna (męczennica)
- Julianna Łazarewska
- Julianna Nikomedyjska
- Julianna Sprawiedliwa
- Julita (męczennica)
- Święta Junia
- Justyn Wielki
- Justyn Popowicz
- Justyna (męczennica)
- Justynian I Wielki
- Juwenaliusz Jakub
[edytuj] K
- Kalinik (męczennik)
- Kallinik I (patriarcha Konstantynopola)
- Kalista (męczennica)
- Kalistrat (męczennik)
- Karpus (biskup Tiatyry)
- Kasjan Uglicki
- Katarzyna (męczennica)
- Ketewań Wielka
- Kir Cudotwórca
- Kira Cyra
- Kiriena z Tarsu
- Kiryk (męczennik)
- Klaudia (męczennica)
- Klemens z Ochrydy)
- Klemens (biskup Ankary)
- Papież Klemens I
- Kleonik (męczennik)
- Klotylda (królowa)
- Kodrat (męczennik)
- Kolumba z Iony
- Kolumban Mnich
- Konon Ogrodnik
- Konstanty z Efezu
- Konstantyn z Murom
- Konstanty (książę jarosławski)
- Konstanty Wołoski
- Konstantyn I Wielki
- Korneliusz Komelski
- Korneliusz Pskowsko-pieczerski
- Koryb (męczennik)
- Kosma i Damian
- Kosma Jachromski
- Kosma (biskup Maiumy)
- Kosma Cudotwórca
- Kresencja (męczennik)
- Kronides (męczennik)
- Krystyna (męczennica)
- Krystyna z Tyr
- Krystyna (księżna litewska)
- Święty Krzysztof
- Ksenia Rzymianka
- Ksenia z Petersburga
- Ksenofont Mnich
[edytuj] L
- Święty Laur
- Papież Leon I
- Leon (biskup Katanii)
- Święty Leoncjusz
- Leoncjusz (biskup rostowski)
- Święty Leonid
- Święty Leukiusz
- Lew z Optiny
- Święta Lidia (męczennica)
- Limniusz Pustelnik
- Longin Koriażemski
- Longin Setnik
- Święta Luba
- Lucjan Antiocheński
- Św. Ludmiła
- Święty Lup
- Św. Lupus z Troyes
[edytuj] Ł
- Święta Łarysa
- Święty Ławrencjusz (arcydiakon)
- Święty Ławrencjusz z Turowa
- Łazarz (postać biblijna)
- Łazarz Hrebeljanović
- Łucja Rzymska
- Łucja z Syrakuz
- Łukasz Ewangelista
- Łukasz Grecki
[edytuj] M
- Święty Macedoniusz
- Maciej Apostoł
- Makary Kalaziński
- Makary Piński
- Makary Wielki Egipski
- Makary z Optiny
- Makary Żabiński
- Makary Żełtowodzki
- Makary (metropolita kijowski)
- Makary (metropolita Moskwy)
- Makryna Młodsza
- Maksym Gorlicki
- Maksym Grek
- Maksym Moskiewski
- Maksym (arcybiskup wołoski)
- Maksym Wyznawca
- Maksym Brankowicz
- Maksymilian z Efezu
- Malachiasz (Biblia)
- Malchus Syryjski
- Święty Manuel
- Marcin Miłościwy
- Marcin z Turowa
- Marcin I
- Święty Marcjan
- Marcjan z Kiry
- Święta Marcjanilla
- Marek Ewangelista
- Marek Pieczerski
- Święta Margaryta
- Maria (błogosławiona)
- Święta Maria
- Maria Egipcjanka
- Maria Magdalena
- Maria z Radoneża
- Święta Mariamna
- Marinus Palestyński
- Marinus Rzymski
- Święty Markel
- Maron Syryjski
- Marta Kapadocka
- Marta Rzymska
- Święta Martynian
- Martynian Biełozierski
- Martynian z Efezu
- Święty Martyriusz
- Martyriusz Zieleniecki
- Święta Maryna
- Mateusz Ewangelista
- Mateusz Pieczerski
- Święta Matrona (męczennica)
- Święta Matrona(mnich)
- Matrona z Tesalonik
- Melania Rzymianka
- Meletiusz (patriarcha Antiochii)
- Menas z Egiptu
- Menas z Połocka
- Święty Merkury
- Merkury Smoleński
- Metody
- Metody I (patriarcha Konstantynopola)
- Michał Archanioł
- Michał Kłopski
- Michał Malein
- Michał z Ułumby
- Michał Żołnierz
- Michał Czernichowski
- Michał Muromski
- Michał Twerski
- Michał (metropolita kijowski)
- Micheasz Młodszy
- Micheasza z Moreszet
- Michej z Radoneża
- Mikołaj II Romanow
- Mikołaj z Miry
- Mikołaj Pskowski
- Mikołaj Wielomirowicz
- Mikołaj z Japonii
- Mikołaj (arcybiskup Myr Licyjskich)
- Mikołaj Wielimirowicz
- Milica Serbska
- Święta Minodora
- Miron z Krety
- Święta Mitrodora
- Mitrofan(biskup woroneski)
- Metrofan (biskup Bizancjum)
- Modest Rzymski
- Mojżesz Czarny
- Mojżesz z Optiny
- Mojżesz (arcybiskup nowogrodzki)
- Mojżesz
- Mścisław Odważny
[edytuj] N
- Święta Nadzieja
- Nahum (postać biblijna)
- Nahum z Ochrydy
- Święta Natalia
- Święty Nazariusz
- Nektariusz Kefalas
- Nektariusz z Optiny
- Nestor Kronikarz
- Nicefor z Antiochii
- Nicefor I (patriarcha Konstantynopola)
- Nifon (biskup Cypru)
- Nifon (biskup nowogrodzki)
- Święta Nika
- Nikander Apostoł
- Nikander Egipcjanin
- Nikander Pskowski
- Święta Nikita
- Nikita Albański
- Nikita Stylita
- Nikita (biskup nowogrodzki)
- Nikodem (postać biblijna)
- Nikodem Kożejezierski
- Nikodem ze Świętej Góry
- Nikon z Optiny
- Nikon z Radoneża
- Nil Sorski (Solski)
- Nil Stołobienski
- Nil z Atosu
- Nil (eremita)
- Święta Nimfodora
- Nina z Gruzji
- Nona Sprawiedliwa
[edytuj] O
[edytuj] P
- Pachomiusz Nierechski
- Pachomiusz Wielki Egipski
- Pafnucy Egipcjanin
- Pafnucy Borowski
- Paisjusz Wieliczkowski
- Paisjusz Wielki
- Święty Pamfil
- Panteleon z Nikodemii
- Papas z Likaonii
- Święty Papilas
- Paraskiewa z Sycylii
- Paraskiewa z Ikonium
- Paraskiewa Serbska
- Parmenas Apostoł
- Parygoriusz z Samosaty
- Święty Pasikrat
- Paisij Wieliczkowski
- Święty Patryk
- Paulin Miłościwy
- Paweł Aleksandrowicz Florenski
- Paweł Komelski
- Paweł Palestyński
- Paweł Prosty
- Paweł z Taganrogu
- Paweł z Teb
- Paweł I (biskup Bizancjum)
- Paweł Apostoł
- Pelagia Pokutnica
- Święty Peon
- Perpetua z Kartaginy
- Pimen Pieczerski
- Pimen Wielki
- Święty Pinna
- Pionieusz ze Smyrny
- Święty Piotr (męczennik)
- Piotr Aleucki
- Piotr z Atosu
- Piotr z Aleksandrii
- Piotr z Sebesty
- Piotr I (car Bułgarii)
- Piotr z Ordy
- Piotr z Muromska
- Piotr (metropolita kruticki)
- Piotr (metropolita Moskwy)
- Piotr Apostoł
- Pir z Bretsy
- Pitirim (biskup wielkopermski)
- Polikarp ze Smyrny
- Porfiriusz Antiocheński
- Porfiriusz Palestyński
- Porfiriusz z Gazy
- Potapiusz z Teb
- Prochor Apostoł
- Prokopiusz z Jerozolimy
- Prokopiusz z Ustiuga
- Prokopiusz z Wiatki
- Święty Prokulus
- Święta Prosdoka
- Święty Protazy
- Święty Pryskus
- Elia Pulcheria
[edytuj] R
- Archanioł Rafael
- Rafał z Brooklynu
- Raisa z Aleksandrii
- Święty Rewokatus
- Święty Rimma
- Roman Opat
- Roman z Antiochii
- Roman Pieśniarz
- Roman z Samosaty
- Roman (książę riazański)
- Roman (książę uglicki)
- Romilus z Rawanicy
- Rostisław
- Rościsław I Michał
- Święty Ryksjusz
[edytuj] S
- Święty Sabeliusz
- Salome z Antiochii
- Samon z Edessy
- Samuel (postać biblijna)
- Samuel Egipcjanin
- Święty Satornilus
- Święty Saturus
- Święty Sawa II
- Sawa Gocki
- Sawa Krypiecki
- Sawa Moskiewski
- Święty Sawa
- Sawa Storożewski
- Sawa Uświęcony
- Sawa Wiszerski
- Sawa (metropolita Ardealu)
- Sawatiusz Sołowiecki
- Sawin z Cypru
- Sawin z Hermopolis
- Sawin z Katanii
- Sawin rzymski
- Święty Sebastian
- Święty Sebelcjusz
- Święty Sekundulus
- Serafin z Sarowa
- Serafim Leonid Cziczagow
- Serafina z Antiochii
- Serapion Pskowski
- Sergiusz Nuromski
- Sergiusz Piotrogrodzki
- Sergiusz Rzymianin
- Sergiusz z Radoneża
- Sergiusz Wałaamski
- Święty Seridos
- Sofoniasz
- Sofroniusz Wraczanski
- Sofroniusz I (patriarcha Jerozolimy)
- Święty Sozjusz
- Spirydon (biskup Tremithus)
- Stachys (biskup Bizancjum)
- Stefan I Nemanja (Symeon Serbski)
- Stefan Brankowicz
- Stefan Urosz III Deczański Nemanja
- Stefan Dragutin Nemanja
- Stefan Hrebeljanović
- Stefan Machryski
- Stefan Urosz II Milutin Nemanja
- Stefan Nowy
- Stefan Urosz IV Nemanja
- Stefan Wyznawca
- Stefan z Chiry
- Stefan (biskup wielkopermski)
- Stefan Cudotwórca
- Stefan z Perm
- Święty Szczepan
- Święty Stratonik
- Sylwan z Atosu
- Sylwester Obnorski
- Sylwester I
- Symeon Sprawiedliwy
- Symeon Nowy Teolog
- Symeon Palestyński
- Symeon Stylita
- Symeon Stylita Młodszy
- Symeon Wierchoturski
- Symeon (biskup połocki)
- Symeon(postać biblijna)
- Szałwa (książę gruziński)
- Szio z Mgwimy
- Szuszanika z Ran
- Szymon Metafrasta
- Szymon Zelotes
[edytuj] Ś
- Święta Świetłana
[edytuj] T
- Taisa Egipska
- Taisa z Egiptu
- Taleleusz (męczennik)
- Tamara Bagration
- Tarazjusz (patriarcha Konstantynopola)
- Święta Tatiana
- Tatiana Romanowa
- Święta Tekla
- Teodor Stratelates
- Teodor Studyta
- Teodor Tyron
- Teodor Wareg
- Teodor z Sykeonu
- Teodor (arcybiskup rostowski)
- Teodor z Edessy
- Teodor (książę muromski)
- Teodor (książę smoleński)
- Teodor Wyznawca
- Teodora z Sihla
- Teodora z Tesalonik
- Teodora(żona cesarza Teofila)
- Teodora (żona Justyniana I)
- Teodot z Ankary
- Święta Teodozja
- Teodozja z Azji
- Teodozja z Kanopy
- Teodozja z Tarasu
- Teodozja z Konstantynopolu
- Teodozy Kijowsko-Pieczerski
- Teodozy Totiemski
- Teodozy Wielki
- Teodozy (arcybiskup czernihowski)
- Święty Teodul
- Teodul Palestyński
- Teofan Miłosierny
- Teofan Pustelnik
- Teofan Wyznawca Sigriańsk
- Teofan Recluse
- Święty Teofil
- Teofilakt Wyznawca
- Teognost
- Święty Teoktyst
- Teoktysta z Kanopy
- Teopist Rzymski
- Teopista Rzymska
- Święty Teotrepiusz
- Tichon (biskup woroneski)
- Tichon (patriarcha Moskwy)
- Tichon Zdoński
- Tomasz Apostoł
- Tryfon z Frygii
- Tryfon Pieczenski
- Tryfon Wiacki
- Święty Tymon
- Tymoteusz Apostoł
- Tytus (biskup Krety)
- Tytus Cudotwórca
[edytuj] W
- Święty Wadim
- Wasyl III Rurykowicz
- Święty Wafucjusz
- Walenty Słowian
- Walenty Rzymianin
- Święty Walenty
- Walentyna z Cezarei
- Święty Walerian
- Święty Waradat
- Warsonofiusz Wielki
- Warsonofiusz z Optiny
- Warsonofiusz (biskup twerski)
- Święta Weronika
- Święty Wespezjusz
- Wratysław I
- Święta Wiera
- Wiktor z Damaszku
- Wincenty z Saragossy
- Święty Wit
- Święty Witalis
- Własjusz z Sebasty
- Święty Włodzimierz(kapłan)
- Włodzimierz (książę nowogrodzki)
- Włodzimierz (metropolita kijowski)
- Włodzimierz (metropolita Moskwy)
- Włodzimierz I Wielki
- Wsiewołod, (książę nowogrodzki)
[edytuj] Z
- Zachariasz (prorok)
- Zachariasz biblijny
- Zenon z Ikałty
- Zinaida z Tarsu
- Złata Bułgarska
- Zofia Rzymska
- Zofia (księżna słucka)
- Święta Zoja
- Zosima Pustelnik
- Zosima Sołowiecki