27 Dywizja Piechoty (II RP)

Z Wikipedii

27 (Kowelska) Dywizja Piechoty (27 DP) – wielka jednostka piechoty Wojska Polskiego II RP.

Spis treści 1 Formowanie 2 Dowódcy 3 OdeB i obsada personalna 1 września 1939 4 Mobilizacja 5 Działania bojowe 5.1 1-5 września 5.2 6-15 września 5.3 16-27 września 5.4 Ośrodek Zapasowy 27 DP 6 Odtworzenie dywizji w ramach AK 7 Przypisy 8 Bibliografia

[edytuj] Formowanie

Dywizja powstała w wyniku powojennej reorganizacji Wojska Polskiego z 18 października 1920 r. W jej skład weszły pułki piechoty z 3 DP Leg. (23 pp), 2 DP Leg. (24 pp) i 13 DP (50 pp).

Siedziba dowództwa przez cały okres II RP znajdowała się w Kowlu na Wołyniu, a jej oddziały stacjonowały we Włodzimierzu Wołyńskim, Łucku i Sarnach.

[edytuj] Dowódcy

• płk (gen. bryg.) Gustaw Kuchinka (1920-1923)
• gen. bryg. Bolesław Kraupa (1923-1924)
• gen. bryg. Karol Kraus (1924-1927)
• gen. bryg. Jerzy Wołkowicki (1927-1932)
• gen. bryg. Juliusz Drapella (1932-1939)

[edytuj] OdeB i obsada personalna 1 września 1939

• Kwatera Główna 27 DP
  • Dowództwo
    • dowódca dywizji - gen. bryg. Juliusz Drapella
    • dowódca piechoty dywizyjnej - płk dypl. Gwido Kawiński
    • dowódca artylerii dywizyjnej - płk dypl. art. Andrzej J. Uthke
    • dowódca kawalerii dywizyjnej - mjr Mieczysław Ipohorski-Lenkiewicz
  • Sztab
    • szef sztabu - ppłk dypl. Stanisław Bobrowski
    • oficer operacyjny - kpt. dypl. Oskar Grzeczkowski
    • dowódca łączności - kpt. Stanisław Kmiecik
    • kwatermistrz - kpt. dypl. Jerzy Nowakowski
• 23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli
• 24 Pułk Piechoty
• 50 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
• 27 Pułk Artylerii Lekkiej
• 27 Dywizjon Artylerii Ciężkiej
• 27 Bateria Artylerii Przeciwlotniczej Motorowa Typ A
• 27 Batalion Saperów
• Kompania Łączności 27 DP
• Szwadron Kawalerii Dywizyjnej - mjr Mieczysław Ipohorski-Lenkiewicz
• Kompania Kolarzy
• Samodzielna Kompania Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszącej
• jednostki zabezpieczenia i służby
• Ośrodek Zapasowy 27 DP we Włodzimierzu Wołyńskim
  • dowódca ośrodka - ppłk Józef Kutyba (I zastępca dowódcy 50 pp)

[edytuj] Mobilizacja

Mobilizacja alarmowa dywizji dowodzonej przez gen. bryg. Juliusza Drapellę została przeprowadzona 14-16 sierpnia 1939 r. Zgodnie z planem mobilizacyjnym stanowiła wraz z 13 DP Korpus Interwencyjny. 17-18 sierpnia została przerzucona transportami kolejowymi do rejonu Bydgoszcz-Inowrocław, a następnie przesunięta 24-27 sierpnia na płd.-zach. od Starogardu Gdańskiego. Po rozwiązaniu Korpusu Interwencyjnego dywizję podporządkowano Armii "Pomorze" gen. Władysława Bortnowskiego.

[edytuj] Działania bojowe

[edytuj] 1-5 września

1 września dywizja otrzymała kolejno rozkaz marszu do rejonu Torunia, a następnie współdziałania z 9 DP w kierunku Sępolna. Wieczorem ponownie zmieniono rozkaz, nakazując marsz na Toruń. 2 września dywizja przebijała się przez linie niemieckie pod Świekatowem (50 Pułk Piechoty) oraz Tuszynami (23 i 24 pp). 3 września została odcięta od reszty Armii "Pomorze". W ciężkich bojach pod Terespolem Pomorskim i Świeciem odłączyły się od głównych sił dywizji 50. pp, który następnie w lasach pod Wierzchucinem został rozbity wraz z 9 DP oraz częściowo 24 pp i 27 Pułk Artylerii Lekkiej. Pozostała część dywizji dotarła do Kanału Bydgoskiego 4 września, gdzie zajęła pozycje obronne. 5 września skierowana została do rejonu Torunia i przesunięta do odwodów Armii "Pomorze" celem reorganizacji.

[edytuj] 6-15 września

Od 6 września przebiegała reorganizacja dywizji. W jej skład włączono: 208 Pułk Piechoty (rezerwowy z Inowrocławia), Batalion ON "Starogard" oraz 48 i 68 Dywizjony Artylerii Lekkiej. W ten sposób uzupełniono 23 Pułk Piechoty i odtworzono 24 Pułk Piechoty. W nowym składzie dywizja zabezpieczała Toruń od zachodu. Utworzono Grupę Operacyjna gen. J. Drapelli w składzie 27 Dywizja Piechoty, improwizowany pułk Pomorskiej Brygady Kawalerii i inne mniejsze oddziały z zadaniem osłony odwrotu głównych sił Armii "Pomorze" w kierunku Warszawy. 8 września do dywizji dołączył 22 Pułk Piechoty wraz z II dyonem 9 pal z rozbitej 9 DP. GO Gen. J. Drapelli prowadziła działania osłaniające tyły polskich wojsk walczących w bitwie nad Bzurą, działając w rejonie Solca Kujawskiego (7-8 września) oraz Włocławka i Brześcia Kujawskiego (9-12 września). Po ciężkich walkach zakończonych odrzuceniem nieprzyjaciela, 13 września dywizja zorganizowała obronę w rejonie Gostynina. Od 14 września 27 DP razem z 15 DP prowadziła przeciwnatarcia na niemiecki przyczółek pod Płockiem, jednak bez większych rezultatów.

[edytuj] 16-27 września

16 września dywizja otrzymała rozkaz marszu na Gąbin. Zaatakowana przez nieprzyjaciela musiała przejść do przeciwnatarcia w rejonie Uderz - Stare Budy. 17 września wskutek silnego ataku lotnictwa niemieckiego pod Iłowem 27 DP została rozbita. Luźne grupy przebijały się na Modlin i Warszawę, prowadząc sporadyczne walki. Do Warszawy dotarła tylko grupa w sile około jednego batalionu i razem z batalionem 59 pp z 4 DP utworzono z nich pułk, który został skierowany na Powązki jako odwód.

[edytuj] Ośrodek Zapasowy 27 DP

OZ 27 DP znajdował się we Włodzimierzu. Między innymi w oparciu o znajdujące się w nim wojsko sformowano Grupę "Włodzimierz", która w dniach 14 i 15 września skutecznie broniła miasta przed atakami 4 Dywizji Lekkiej.

Wobec agresji sowieckiej postanowiono zdemobilizować grupę. Zwolniono z szeregów wszystkich żołnierzy zamieszkałych na wschód od Bugu, pozostali mieli indywidualnie przebijać się na Węgry. Demobilizacja nastąpiła 18 września. Pozostały tylko 3 baony, które przeszły na zachodni brzeg Bugu, ale 19 września na rozkaz gen. Smorawińskiego 2 powróciły do Włodzimierza. Tu skapitulowały przed sowietami.

[edytuj] Odtworzenie dywizji w ramach AK

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Tadeusz Jurga, Obrona Polski 1939, Instytut Wydawnictw PAX, Warszawa 1990