Wikipedia:Wybrane rocznice/grudzień

Z Wikipedii

<<	grudzień 2008					>>
Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	So	Nd
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31	1	2	3	4

[edytuj] Wybrane rocznice w grudniu

1 grudnia: imieniny obchodzą Edmund, Eligiusz, Natalia, Dzień walki z AIDS 

• 1835 - Hans Christian Andersen wydał pierwszy zbiór baśni.
• 1867 - urodził się Ignacy Mościcki, prezydent Polski.
• 1955 - walka o desegregację rasową: Murzynka Rosa Parks w akcie obywatelskiego nieposłuszeństwa odmówiła ustąpienia miejsca w autobusie białemu mężczyźnie.
• 1982 - ukazał się Thriller - drugi solowy album Michaela Jacksona, najlepiej sprzedający się album wszech czasów.
• 1987 - zmarł James Baldwin, afroamerykański powieściopisarz i eseista.
• 1991 - obywatele Ukrainy opowiedzieli się w referendum za niepodległością; Leonid Krawczuk został wybrany na pierwszego prezydenta państwa.

---

2 grudnia: imieniny obchodzą Bibianna, Blanka, Paulina

• 1789 - Czarna procesja w trakcie trwania Sejmu Czteroletniego.
• 1802 - w czasie ekspedycji na San Domingo zmarł Charles Leclerc, generał I Republiki Francuskiej, mąż Pauliny Bonaparte.
• 1805 - wojna z III koalicją: w bitwie pod Austerlitz Francuzi po wodzą Napoleona rozgromili wojska Rosji i Austrii; 3 tygodnie później został zawarty pokój w Preszburgu.
• 1851 - książę Ludwik Bonaparte, prezydent II Republiki Francuskiej, dokonał zamachu stanu; rok później ogłosił się cesarzem Francuzów jako Napoleon III.
• 1859 - powieszony został John Brown, skazany na karę śmierci amerykański abolicjonista.
• 1872 - zmarł Wincenty Pol, polski poeta, geograf i etnograf; jego prochy złożono na Skałce.
• 1942 - Enrico Fermi uruchomił na stadionie w Chicago pierwszy reaktor jądrowy.

---

3 grudnia: imieniny obchodzą Ksawery, Franciszek Ksawery, Hilaria

• 1857 - urodził się Joseph Conrad, angielski pisarz i publicysta polskiego pochodzenia.
• 1903 - urodził się John von Neumann, amerykański matematyk węgierskiego pochodzenia.
• 1919 - zmarł Auguste Renoir, francuski malarz.
• 1937 - śmiercią samobójczą zmarł Attila József, węgierski poeta.
• 1947 - na Broadwayu odbyła się premiera sztuki Tramwaj zwany pożądaniem autorstwa Tennessee Williamsa.
• 1967 - Christiaan Barnard przeprowadził pierwszą na świecie operację przeszczepu serca u człowieka.
• 1977 - urodził się Adam Małysz, polski skoczek narciarski, zdobywca Pucharu Świata, mistrz świata i medalista olimpijski.

---

4 grudnia: imieniny obchodzą Barbara, Ciechosław, Jan

• 1642 - zmarł Armand Jean Richelieu, książę, kardynał, minister króla Ludwika XIII.
• 1892 - urodził się Francisco Franco, hiszpański generał i polityk.
• 1907 - urodził się Ksawery Pruszyński, publicysta, literat, dyplomata.
• 1922 - urodził się Gérard Philipe, francuski aktor teatralny i filmowy.
• 1932 - zmarł Gustav Meyrink, austriacki pisarz i okultysta, autor powieści Golem.
• 1942 - powstała konspiracyjna Rada Pomocy Żydom przy Delegacie Rządu na Kraj (kryptonim "Żegota").
• 1977 - Jean-Bédel Bokassa, prezydent Republiki Środkowoafrykańskiej, koronował się na cesarza.

---

5 grudnia: imieniny obchodzą Kryspina, Krystyna, Sabbas

• 1867 - urodził się Józef Piłsudski, działacz PPS, dowódca Legionów Polskich, Naczelnik Państwa, Pierwszy Marszałek Polski.
• 1870 - zmarł Aleksander Dumas, francuski pisarz, autor Trzech muszkieterów.
• 1927 - urodził się Bhumibol Adulyadej, król Tajlandii.
• 1932 - urodził się Little Richard, amerykański piosenkarz i pianista.
• 1957 - w Leningradzie został zwodowany lodołamacz "Lenin", pierwszy statek o napędzie jądrowym.
• 1992 - telewizja Polsat rozpoczęła emisję programu telewizyjnego.
• 2006 - zmarł Cezary Leżeński, pisarz i publicysta, wolnomularz.

---

6 grudnia: imieniny obchodzą Emilian, Angelika, Mikołaj

• 1842 - zmarł Tadeusz Mostowski, literat, publicysta i wydawca, polityk, minister spraw wewnętrznych Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego.
• 1877 - ukazał się pierwszy numer "The Washington Post".
• 1882 - zmarł Louis Blanc, francuski historyk i polityk, socjalista.
• 1917 - Finlandia proklamowała niepodległość.
• 1917 - zakończyła się bitwa pod Cambrai, w której po raz pierwszy na wielką skalę użyto czołgów.
• 1922 - wszedł w życie traktat angielsko-irlandzki, kończący irlandzką wojnę o niepodległość; powstało Wolne Państwo Irlandzkie.
• 1933 - urodził się Henryk Mikołaj Górecki, polski kompozytor.

---

7 grudnia: imieniny obchodzą Ambrozja, Ambroży, Marcin

• 1787 - Delaware jako pierwszy stan Unii ratyfikowało Konstytucję Stanów Zjednoczonych.
• 1817 - zmarł William Bligh, dowódca HMS Bounty w czasie słynnego buntu.
• 1872 - urodził się Johan Huizinga, holenderski filozof i historyk, autor dzieła Jesień Średniowiecza.
• 1917 - na mocy dekretu Sownarkomu powstała Czeka; na jej czele stanął Feliks Dzierżyński.
• 1972 - wystartował Apollo 17; była to ostatnia misja w amerykańskim programie lotów na Księżyc noszącym tę samą nazwę.
• 1987 - zmarła Irena Tuwim, polska poetka, tłumaczka m.in. książek o Kubusiu Puchatku i Mary Poppins.

---

8 grudnia: imieniny obchodzą Apollon, Maria, Narcyza

• 1542 - urodziła się Maria Stuart, królowa Szkotów; jako żona Franciszka II była też królową Francji.
• 1859 - zmarł Thomas de Quincey, angielski pisarz oraz myśliciel epoki romantyzmu, eseista, autor m.in. Wyznań angielskiego opiumisty.
• 1932 - urodził się Grzegorz Białkowski, polski fizyk, poeta i filozof, profesor i rektor Uniwersytetu Warszawskiego, senator RP.
• 1980 - zmarł John Lennon, zastrzelony przez niezrównoważonego psychicznie fana.
• 1991 - przywódcy Rosji, Białorusi i Ukrainy - Borys Jelcyn, Stanisław Szuszkiewicz i Leonid Krawczuk - podpisali akt rozwiązujący ZSRR i powołujący Wspólnotę Niepodległych Państw.

---

9 grudnia: imieniny obchodzą Leokadia, Wiesław, Wiesława

• 1608 - urodził się John Milton, angielski pisarz i poeta, autor poematu epickiego Raj utracony.
• 1842 - urodził się Piotr Kropotkin, rosyjski uczony i rewolucjonista, teoretyk anarchizmu.
• 1905 - III Republika Francuska wprowadziła rozdział Kościoła od państwa.
• 1922 - Gabriel Narutowicz został przez Zgromadzenie Narodowe wybrany na Prezydenta Rzeczypospolitej.
• 1937 - zmarł Andrzej Strug, polski pisarz, działacz PPS, autor m.in. powieści Dzieje jednego pocisku.
• 1990 - Lech Wałęsa został wybrany na Prezydenta Rzeczypospolitej w drugiej turze wyborów prezydenckich.

---

10 grudnia: imieniny obchodzą Bogdał, Julia, Unirad

• 1520 - Reformacja: w Wittenberdze Marcin Luter publicznie spalił papieską bullę Exsurge Domine.
• 1907 - Rudyard Kipling otrzymał literacką Nagrodę Nobla.
• 1912 - urodził się Jerzy Turowicz, polski dziennikarz i publicysta, założyciel i redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego".
• 1937 - urodził się książę Karel Schwarzenberg, działacz ruchu obrony praw człowieka, minister spraw zagranicznych Republiki Czeskiej.
• 1967 - w wypadku lotniczym zginął Otis Redding, afroamerykański muzyk soulowy.
• 2006 - zmarł Augusto Pinochet, chilijski wojskowy, przywódca junty, prezydent w latach 1974-1990.

---

11 grudnia: imieniny obchodzą Artur, Damazy, Daniel

• 1282 - w boju zginął Llywelyn ap Gruffydd, ostatni książę niepodległej Walii.
• 1837 - urodził się Artur Grottger, polski malarz i grafik.
• 1882 - urodził się Max Born, niemiecki matematyk i fizyk, noblista.
• 1922 - przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę złożył Gabriel Narutowicz, pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
• 1946 - powstał UNICEF.
• 1994 - zmarł Stanisław Maczek, polski generał.

---

12 grudnia: imieniny obchodzą Aleksander, Joanna, Bartosz

• 1531 - objawienie Naszej Pani z Guadelupe.
• 1860 - urodził się Jan Kasprowicz, dramaturg i poeta.
• 1863 - urodził się Edvard Munch, norweski malarz i grafik.
• 1901 - Guglielmo Marconi przeprowadził pierwszą transmisję radiową przez Atlantyk.
• 1941 - Wielka Brytania wypowiada wojnę Bułgarii, Indie - Japonii, a Węgry i Rumunia - Stanom Zjednoczonym.
• 1963 - Kenia uzyskała niepodległość od Wielkiej Brytanii; rok później Jomo Kenyatta zostaje pierwszym prezydentem kraju.
• 1981 - Rada Państwa podjęła uchwałę o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.

---

13 grudnia: imieniny obchodzą Bernarda, Łucja, Otylia

• 1545 - rozpoczął się sobór w Trydencie; początek kontrreformacji.
• 1797 - urodził się Heinrich Heine, niemiecki poeta epoki romantyzmu.
• 1907 - urodził się Jerzy Zagórski, polski poeta, eseista i tłumacz.
• 1922 - powstała Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka.
• 1937 - wojska japońskie zajęły Nankin; początek masakry ludności cywilnej.
• 1981 - Rada Państwa wprowadziła w Polsce stan wojenny.

---

14 grudnia: imieniny obchodzą Arseniusz, Jan, Noemi

• 1287 - w Niderlandach miała miejsce katastrofalna powódź; fale Morza Północnego przerwały tamy, a na zalanych terenach powstało Zuiderzee.
• 1901 - urodził się Kazimierz Michałowski, polski archeolog.
• 1911 - ekspedycja Roalda Amundsena jako pierwsza osiągnęła Biegun Południowy.
• 1942 - Antoni Kasztelan, polski oficer kontrwywiadu, został stracony przez Niemców wbrew konwencjom genewskim.
• 1989 - zmarł Andriej Sacharow, rosyjski fizyk, współtwórca radzieckiej bomby wodorowej. Dysydent, laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

---

15 grudnia: imieniny obchodzą Drogosława, Mścigniew, Walerian

•     37 - urodził się Lucius Domitius Ahenobarbus, późniejszy cesarz Neron.
• 1832 - urodził się Gustave Alexandre Eiffel, francuski architekt i inżynier.
• 1862 - uruchomienie pierwszej na Białorusi linii kolejowej, fragmentu kolei warszawsko-petersburskiej.
• 1907 - urodził się Oscar Niemeyer, brazylijski architekt, nestor światowej architektury modernistycznej.
• 1917 - zawieszenie broni pomiędzy Rosją Radziecką a państwami centralnymi.
• 1939 - premiera filmu Przeminęło z wiatrem.
• 1991 - Polskie Radio nadało pierwszą audycję w języku białoruskim.

---

16 grudnia: imieniny obchodzą Albina, Dawid, Zdzisław

• 1922 - zginął w zamachu Gabriel Narutowicz, pierwszy Prezydent Polski
• 1928 - urodził się Philip Kindred Dick, pisarz amerykański
• 1947 - skonstruowano pierwszy tranzystor
• 1970 - Grudzień 1970: w Gdyni milicja i wojsko strzelają do stoczniowców idących do pracy.
• 1981 - pacyfikacja kopalni Wujek przez ZOMO i wojsko, 9 zastrzelonych i 21 rannych górników
• 1989 - W Rumunii wybuchło powstanie przeciw komunistycznemu dyktatorowi Nicolae Ceausescu

---

17 grudnia: imieniny obchodzą Florian, Łazarz, Wiwina

• 1777 - Francja uznała niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki.
• 1797 - urodził się Joseph Henry, amerykański fizyk, odkrywca indukcji elektromagnetycznej i samoindukcji.
• 1833 - zmarł Kaspar Hauser.
• 1897 - urodził się Władysław Broniewski, polski poeta i tłumacz, żołnierz, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej.
• 1907 - zmarł Lord Kelvin, noblista, brytyjski matematyk i fizyk.
• 1907 - Bhutan stał się dziedziczną monarchią.
• 1970 - masakra na stacji kolejowej Gdynia Stocznia podczas wydarzeń grudniowych.

---

18 grudnia: imieniny obchodzą Bogusław, Gościmir, Nemezja

• 1737 - zmarł Antonio Stradivari, włoski lutnik; jego skrzypce uważane są za największe osiągnięcia lutnicze.
• 1863 - urodził się Franciszek Ferdynand, następca tronu Habsburgów, zamordowany w 1914 w Sarajewie.
• 1865 - weszła w życie XIII poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, znosząca niewolnictwo.
• 1892 - premiera baletu Dziadek do orzechów.
• 1913 - urodził się Willy Brandt, niemiecki polityk, działacz SPD; kanclerz RFN, laureat pokojowej nagrody Nobla.
• 1937 - urodził się Janusz Onyszkiewicz, polski polityk, matematyk, alpinista i speleolog, minister obrony narodowej w latach 1997-2000.

---

19 grudnia: imieniny obchodzą Dariusz, Kazimiera, Urban

• 1442 - zmarła Elżbieta, królowa niemiecka, czeska i węgierska; ostatnia z rodu Luksemburgów.
• 1737 - zmarł królewicz Jakub Sobieski, syn Jana III, jeden z kandydatów do tronu podczas elekcji w 1697.
• 1777 - rewolucja amerykańska: Armia Kontynentalna pod wodzą Waszyngtona rozpoczęła zimowanie w Valley Forge.
• 1852 - urodził się Albert Abraham Michelson, amerykański fizyk, noblista; wykazał doświadczalnie niezależność prędkości światła od układu odniesienia.
• 1953 - zmarł Robert Millikan, amerykański fizyk, noblista; ustalił ładunek elementarny elektronu.
• 1972 - wodowanie Apollo 17 zakończyło amerykański program księżycowy.
• 1977 - zmarła Nellie Tayloe Ross, pierwsza kobieta wybrana (w 1924) na urząd gubernatora stanu w USA.

---

20 grudnia: imieniny obchodzą Dagmara, Dagna, Dominik

• 1537 - urodził się Jan III Waza, król Szwecji, ojciec Zygmunta III Wazy.
• 1892 - urodził się Jan Stanisław Bystroń, polski etnolog i socjolog.
• 1922 - Zgromadzenie Narodowe wybrało Stanisława Wojciechowskiego na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej.
• 1970 - Władysław Gomułka został odsunięty od władzy. Edward Gierek został pierwszym sekretarzem KC PZPR.
• 1982 - zmarł Artur Rubinstein, amerykański pianista polskiego pochodzenia.
• 1996 - zmarł Carl Sagan, amerykański astronom i pisarz.

---

21 grudnia: imieniny obchodzą Piotr, Anastazy, Tomisława

• 1807 - władze Księstwa Warszawskiego wydały dekret grudniowy, który – uzupełniając konstytucję – "zdjął chłopom z nóg kajdany razem z butami".
• 1867 - cesarz Franciszek Józef zatwierdził Dezemberverfassung ("Konstytucję grudniową"), która m.in. przyznawała Galicji autonomię.
• 1917 - urodził się Heinrich Böll, niemiecki pisarz, noblista.
• 1937 - urodziła się Jane Fonda, amerykańska aktorka.
• 1947 - urodził się Paco de Lucía, hiszpański gitarzysta flamenco.
• 1972 - podpisano układ o podstawach stosunków pomiędzy Niemiecką Republiką Demokratyczną i Republiką Federalną Niemiec.

---

22 grudnia: imieniny obchodzą Franciszka, Ksawera, Zenon

• 1872 - urodził się Zdzisław Krygowski, polski matematyk; jego uczniowie złamali Enigmę.
• 1872 - urodził się Camille Guérin, francuski bakteriolog; zawdzięczamy mu BCG – szczepionkę przeciw gruźlicy.
• 1882 - w Nowym Jorku współpracownik Tomasza Edisona po raz pierwszy zademonstrował lampki choinkowe.
• 1887 - urodził się Srinivasa Ramanujan, hinduski matematyk, genialny samouk.
• 1970 - w Szczecinie strajkujący podpisali porozumienie z władzami wojewódzkimi; koniec wydarzeń grudniowych.
• 1990 - Lech Wałęsa został zaprzysiężony na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej.
• 2001 - zmarł Grzegorz Ciechowski, polski muzyk rockowy, lider grupy Republika.

---

23 grudnia: imieniny obchodzą Iwona, Iwo, Sławomira

• 1777 - urodził się Aleksander, rosyjski imperator, król Polski.
• 1831 - zmarła Emilia Plater, uczestniczka powstania listopadowego.
• 1937 - urodziła się Maja Komorowska, polska aktorka; szerszej publiczności znana przede wszystkim z filmów Krzysztofa Zanussiego.
• 1947 - laboratorium Bell Labs zaprezentowało pierwszy tranzystor.
• 1972 - zmarł Andriej Tupolew, radziecki konstruktor lotniczy.
• 1981 - stan wojenny w Polsce: pacyfikacja Huty Katowice; USA wprowadziły sankcje gospodarcze wobec PRL.

---

24 grudnia: imieniny obchodzą Adam, Ewa, Irmina

• 1167 - urodził się Jan bez Ziemi, król Anglii, młodszy brat i następca Ryszarda Lwie Serce; czarny bohater legend o Robin Hoodzie.
• 1707 - zmarła Karolina Piastówna, księżniczka legnicko-brzeska, ostatnia z dynastii Piastów.
• 1777 - James Cook odkrył Wyspę Bożego Narodzenia.
• 1798 - urodził się Adam Mickiewicz, polski poeta, wieszcz narodowy.
• 1837 - urodziła się Elżbieta Bawarska (Sissi), żona cesarza Franciszka Józefa.
• 1997 - zmarł Toshirō Mifune, japoński aktor.

---

25 grudnia: imieniny obchodzą Anastazja, Eugenia, Siemosław

• 800 - w Rzymie papież Leon III koronował króla Franków Karola Wielkiego na cesarza rzymskiego.
• 875 - król Franków zachodnich Karol Łysy otrzymał w Rzymie insygnia cesarskie.
• 983 - w Akwizgranie Otton III został koronowany na króla Niemiec.
• 1066 - w Opactwie Westminsterskim odbyła się koronacja Wilhelma Zdobywcy na króla Anglii.
• 1076 - w katedrze gnieźnieńskiej na króla Polski został koronowany Bolesław Śmiały.
• 1100 - Baldwin z Boulogne został w Betlejem koronowany na króla Jerozolimy.
• 1872 - urodziła się Helena Rubinstein, amerykańska kosmetyczka.
• 1977 - zmarł Charlie Chaplin, amerykański aktor.

---

26 grudnia: imieniny obchodzą Dionizy, Szczepan, Wincencja

• 1825 - powstanie dekabrystów w Rosji.
• 1877 - urodził się Tytus Benni, polski językoznawca.
• 1898 - Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie odkryli rad.
• 1972 - zmarł Harry S. Truman, amerykański polityk, prezydent USA w latach 1945-1953.
• 1977 - zmarł Howard Hawks, amerykański reżyser filmowy.
• 1982 - Człowiekiem Roku tygodnika Time został komputer osobisty.
• 2006 - zmarł Gerald Ford, amerykański polityk, prezydent USA w latach 1974-1977.

---

27 grudnia: imieniny obchodzą Fabiola, Jan, Maksym

• 537 - cesarz Justynian Wielki dokonał w Konstantynopolu uroczystego otwarcia bazyliki Hagia Sofia.
• 1587 - w katedrze wawelskiej Zygmunt Waza został koronowany na króla Polski.
• 1822 - urodził się Ludwik Pasteur, francuski mikrobiolog i chemik, wynalazca szczepionki przeciw wściekliźnie.
• 1901 - urodziła się Marlena Dietrich, niemiecka aktorka i piosenkarka.
• 1918 - demonstracja w Poznaniu na cześć Ignacego Jana Paderewskiego wywołała powstanie wielkopolskie.
• 2002 - artykuł w Gazecie Wyborczej rozpoczął aferę Rywina.

---

28 grudnia: imieniny obchodzą Antoni, Cezary, Teofila

• 1867 - Stany Zjednoczone dokonały aneksji Wysp Midway.
• 1903 - urodził się John von Neumann, amerykański matematyk węgierskiego pochodzenia.
• 1907 - urodził się Erich Mielke, minister bezpieczeństwa NRD, szef Stasi.
• 1925 - śmiercią samobójczą zmarł Sergiej Jesienin, rosyjski poeta.
• 1937 - zmarł Maurice Ravel, francuski kompozytor.
• 1946 - zmarł król Włoch Wiktor Emanuel III.
• 1967 - francuskie Zgromadzenie Narodowe zalegalizowało używanie pigułek antykoncepcyjnych.

---

29 grudnia: imieniny obchodzą Dominik, Tomasz, Gerarda

• 1170 - w Canterbury został zamordowany arcybiskup Thomas Becket.
• 1820 - urodził się Tytus Chałubiński, polski lekarz; miłośnik Tatr, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego.
• 1890 - wojska Stanów Zjednoczonych zmasakrowały Siuksów nad strumieniem Wounded Knee.
• 1902 - urodził się Henryk Wars, polski kompozytor, autor m.in. szlagieru Miłość ci wszystko wybaczy.
• 1937 - Wolne Państwo Irlandzkie przekształciło się w republikę.
• 1989 - Sejm uchwalił ustawę o zmianie Konstytucji PRL, w której m.in. zmieniono nazwę państwa na Rzeczpospolitą Polską.
• 1989 - Vaclav Havel został prezydentem Czechosłowacji.
• 1999 - zmarł Jerzy Waldorff, publicysta, krytyk muzyczny.

---

30 grudnia: imieniny obchodzą Anizja, Eugeniusz, Uniedrog

• 1853 - USA kupiły od Meksyku południową część Arizony i Nowego Meksyku („tzw. zakup Gadsdena”)
• 1888 - urodził się Eugeniusz Kwiatkowski, polski polityk i działacz gospodarczy II Rzeczypospolitej
• 1922 - utworzono ZSRR - Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
• 1944 - zmarł Romain Rolland, pisarz francuski

---

31 grudnia: imieniny obchodzą Donata, Melania, Sylwester

• 1879 - Thomas Alva Edison zaprezentował publicznie oświetlenie elektryczne
• 1894 - urodziła się Pola Negri, polska aktorka kina niemego
• 1943 - powstała Krajowa Rada Narodowa
• 1991 - formalnie rozwiązany został ZSRR
• 1999 - Panama przejęła zarząd nad Kanałem Panamskim
• 2002 - zmarł Kazimierz Dejmek, reżyser i aktor polski

---